Gmina Olsztyn otrzymała dofinansowanie na prace restauratorskie i konserwatorskie przy zabytkowej Bazylice konkatedralnej

Tym bardziej nie powinna dziwić informacja o tym, że Gmina Olsztyn otrzymała dofinansowanie na prace restauratorskie i konserwatorskie przy zabytkowej bazylice konkatedralnej pw. św. Jakuba Apostoła. Trwa poszukiwanie wykonawcy zadania. Beneficjentem dotacji jest Rzymskokatolicka Parafia św. Jakuba Apostoła, która odpowiada również za realizację. Zakres zadania obejmuje prace konserwatorskie i restauratorskie wnętrza katedry oraz remontu dachu świątyni.

Przypomnijmy, że władze Olsztyna wnioskowały o dofinansowanie 10 zadań związanych z modernizacją i ochroną historycznych obiektów. Prace miały dotyczyć m.in. wschodniej i południowej elewacji Nowego Ratusza, domu przedpogrzebowego Bet Tahara, Miejskiego Szpitala Zespolonego oraz obiektów sakralnych. Jedyna dotacja, na którą zostało przyznane dofinansowanie jeszcze w 2023 roku z Rządowego Programu Odbudowy Zabytków, to prace restauratorskie i konserwatorskie przy bazylice konkatedralnej pw. św. Jakuba Apostoła. Kwota dofinansowania to 3,5 mln zł.

— Parafie rzymskokatolickie na terenie województwa warmińsko-mazurskiego są łącznie w posiadaniu 408 obiektów wpisanych do rejestru zabytków nieruchomych — przypomina Bartłomiej Skrago z Wojewódzkiego Urzędu Ochrony Zabytków w Olsztynie.

Część z tych obiektów to zabytkowe świątynie budowane w stylu gotyckim, które istniały już długo, zanim administratorem na terenie Diecezji Warmińskiej został Mikołaj Kopernik. Lista pereł architektury gotyckiej, ale i licznych arcydzieł architektury barokowej na terenie Warmii jest bardzo długa. Tak jak lista nazwisk znanych biskupów warmińskich, którzy zarządzali swoją diecezją jako Dominium Warmińskim, czyli księstwem, które było lennem Polski. Dlatego diecezja warmińska z powodzeniem może być nazywana największym kustoszem zabytków w regionie.

— Potrzeby są ogromne — przyznaje ksiądz Marek Jodkowski, konserwator zabytków Archidiecezji Warmińskiej. — Rzadko który kościół jest doprowadzony do stanu idealnego — dodaje.

Według informacji przekazanej przez archidiecezjalnego konserwatora zabytków proboszczowie bardzo często zabezpieczają jedynie najpilniejsze potrzeby typu przeciekający dach czy tworzące się szczeliny w murach. Możliwości parafii w tym zakresie są niewielkie.

— To bardzo często małe parafie, które nie są w stanie samodzielnie udźwignąć tak dużych wydatków. Wielką pomocą bywa dofinansowanie ze strony samorządu województwa i przedstawiciela rządu, którym są tutaj wojewoda i konserwator zabytków — podkreśla ksiądz Marek Jodkowski.

A ten ostatni ma bardzo ograniczony budżet. W minionym roku były to 2 mln zł, a w tym roku już jedynie pół miliona. Nieco wyższym budżetem dysponuje marszałek województwa. Ważnym zastrzykiem finansowym, który, przynajmniej w swoim zamierzeniu, ma pomóc zabezpieczyć część zabytków, są także dotacje z Ministerstwa Kultury i Dziedzictwa Narodowego.

— Tu zostało obiecanych bardzo wiele rzeczy, ale wiele z nich nie zostało jeszcze wdrożonych — przyznaje ksiądz Marek Jodkowski.

Jak podkreśla archidiecezjalny konserwator zabytków, pomoc niszczejącym świątyniom bardzo często niosą lokalne samorządy. I choć najczęściej to bardzo skromne środki, bo od kilku do kilkunastu tysięcy złotych, to bywa, że są kluczowe w najbardziej dramatycznych sytuacjach.

— Na liście tych największych, najważniejszych, najstarszych i mających największą wartość zabytkową jest około 80 obiektów sakralnych w regionie — wylicza ksiądz Marek Jodkowski.

Z informacji, do których dotarła „Gazeta Olsztyńska”, wynika, że na Warmii są także zabytkowe kościoły, które są bliskie zamknięcia ze względu na zły stan techniczny, który grozi ich zawaleniem. Takich zabytkowych kościołów ma być co najmniej kilka.