Mapa bólu głowy - co mówi nam jego umiejscowienie i rodzaj?

Czym jest mapa bólu głowy?
Ból głowy zazwyczaj wydaje się niegroźny i dlatego jest często bagatelizowany przez pacjentów. Tymczasem okazuje się, że w niektórych przypadkach zwykłe leki przeciwbólowe nie wystarczą. Tutaj z pomocą przychodzi jedno z narzędzi diagnostycznych coraz częściej stosowanych przez współczesnych lekarzy. Mowa o mapie bólu głowy, która określa umiejscowienie napięcia i jego rodzaj, dzięki czemu pomaga zrozumieć przyczyny występowania dolegliwości bólowych. W teorii mapa pomaga więc dobrać środki terapeutyczne, które uderzają w źródło problemu, a nie powierzchowne objawy, przez co zwiększa się skuteczność wdrożonego leczenia.
Jak tę wiedzę wykorzystuje się w praktyce? Przy analizie bólów głowy istotne są zwłaszcza dwie kwestie:

• umiejscowienie bólu;
• rodzaj bólu.

Umiejscowienie bólu głowy — co oznacza ból w okolicach skroni, czoła albo potylicy?
Pierwszym decydującym czynnikiem jest umiejscowienie bólu, czyli jego ulokowanie w konkretnej części głowy. Określenie dokładnej lokalizacji już na starcie dostarcza kilku cennych wskazówek co do możliwego pochodzenia i charakteru dolegliwości. Przykładowo, jeśli pacjent odczuwa ból:

• z przodu głowy, czyli obszaru czołowego — może oznaczać migrenę, napięcie mięśni lub problemy z zatokami nosowymi;
• po bokach głowy, czyli obszaru skroniowego — może być związany z migreną lub niezwykle dokuczliwym klasterowym bólem głowy;
• z tyłu głowy, czyli obszaru potylicznego — może być powodowany przez chroniczny stres lub napięcie mięśniowe;
• całej głowy, bez wyraźnego epicentrum — często powstaje w wyniku schorzeń oczu, np. ich zmęczenia;

W zależności od miejsca występowania dolegliwości lekarz może zalecić odmienny sposób terapii i zupełnie inny zestaw leków, dlatego właściwa identyfikacja ośrodka bólu ma kluczowe znaczenie w procesie leczenia.
Pulsujący, tępy, ostry — co oznaczają rodzaje bólu?
Równie ważny jest rodzaj bólu, czyli stopień jego natężenia i powiązany z nim okres trwania dolegliwości. Choć sposób odczuwania bólu należy do rzeczy subiektywnych i często różni się w zależności od konkretnego pacjenta, pozwala on wiele powiedzieć na temat jego pochodzenia. Na przykład, jeśli ból jest:

• tępy i stały — powodowany może być przewlekłym stresem lub chorobami zatok;
• ostry i nagły — związany jest ze wspomnianym wcześniej klasterowym bólem głowy;
• pulsujący — najczęściej oznacza zwykłą migrenę;
• odczuwany jako ucisk — zazwyczaj oznacza ból napięciowy.

Każdy rodzaj bólu głowy jest nieco inny i może stanowić wierzchołek góry lodowej dla o wiele poważniejszych schorzeń. W związku z tym nie wolno go lekceważyć, a w przypadku długotrwałych lub wyjątkowo uporczywych dolegliwości najlepiej skonsultować swoje obawy ze specjalistą. Podczas diagnozy lekarz wykorzysta wszelkie dostarczone w wywiadzie informacje, by dobrać takie metody leczenia, które pozwolą pacjentowi doznać szybkiej ulgi na długi czas.