TSUE postanowieniem z dnia 8 maja 2024 r. wydanym w sprawie C-424/22 definitywnie przesądza skuteczność zarzutu zatrzymania

Zarzut zatrzymania – czym jest?

Zarzut zatrzymania ze swojej natury miałby rodzić konsekwencje (w przypadku jego uwzględnienia przez sąd) sprowadzające się do uzależnienia spełnienia przez jedną ze stron (w tym przypadku bank) świadczenia od spełnienia przez drugą ze stron (kredytobiorcę) innego świadczenia.

W tym kontekście istotnym pozostaje jednak, że celem przyświecającym bankowi w zgłoszeniu zarzutu zatrzymania z całą pewnością nie jest wywołanie powyższego efektu. W rzeczywistości bowiem, uwzględnienie zarzutu zatrzymania rodziłoby również skutek w postaci pozbawienia kredytobiorcy ustawowych odsetek za opóźnienie od dochodzonej kwoty tytułem zwrotu świadczenia nienależnego za okres od momentu doręczenia kredytobiorcy materialnoprawnego oświadczenia o zatrzymaniu do momentu wyrokowania – i powyższe stanowi rzeczywisty cel banku.

Konsekwentna linia orzecznicza TSUE w przedmiocie zarzutu zatrzymania

O skuteczności składanego przez bank zarzutu zatrzymania Trybunał Sprawiedliwości Unii Europejskiej wypowiedział się już w wyroku z dnia z dnia 14 grudnia 2023 r. w sprawie C-28/22, wskazując wówczas, że skoro w prawie polskim zarzut zatrzymania prowadzi do zniwelowania stanu opóźnienia i pozbawia stronę przeciwko której zarzut jest zgłoszony prawa do uzyskania odsetek ustawowych od podmiotu podnoszącego zarzut, to niedopuszczalne jest powoływanie się przez bank na zarzut zatrzymania, bowiem prowadziłoby to do ograniczenia konsumentowi praw wynikających z Dyrektywy 93/13 w zakresie prawa do domagania się odsetek ustawowych za opóźnienie od przedsiębiorcy, którego konsument wezwał do zapłaty w związku z nieważnością umowy kredytu.

Analogiczną retorykę przedstawił TSUE w treści komentowanego postanowienia  z dnia 8 maja 2024 r. wydanym w sprawie C- 424/22. Pytanie prejudycjalne skierowane zostało do TSUE przez Sąd Okręgowy w Krakowie, który rozpatrywał krajową sprawę frankową pomiędzy kredytobiorcami a Santander Bank Polska S.A., w której to sprawie pozwany bank zgłosił m. in. zarzut zatrzymania na wypadek gdyby Sąd doszedł do wniosku, że kwestionowana umowa jest nieważna.

Ponownie pochylając się nad kwestią dopuszczalności powoływania się przez bank na zarzut zatrzymania, potwierdzając jednocześnie dotychczasową linię orzeczniczą w tej kwestii, mówiącą, że w świetle Dyrektywy 93/13/EWG niedopuszczalne jest zastosowanie zarzutu zatrzymania, jeżeli jego skutkiem byłoby odebranie konsumentowi możliwości uzyskania zasądzonych świadczeń, TSUE wskazał wprost, że artykuł 6 ust. 1 i art. 7 ust. 1 dyrektywy Rady 93/13/EWG z dnia 5 kwietnia 1993 r. w sprawie nieuczciwych warunków w umowach konsumenckich należy interpretować w ten sposób, że stoją one na przeszkodzie wykładni sądowej prawa krajowego, zgodnie z którą w kontekście stwierdzenia nieważności zawartej przez instytucję bankową z konsumentem umowy kredytu hipotecznego z uwagi na nieuczciwy charakter niektórych warunków tej umowy powołanie się przez tę instytucję na prawo zatrzymania prowadzi do uzależnienia przysługującej konsumentowi możliwości uzyskania przez niego zapłaty kwot, które zasądzono od wspomnianej instytucji ze względu na skutki restytucyjne wynikające ze stwierdzenia nieuczciwego charakteru tych warunków, od równoczesnego zaofiarowania przez rzeczonego konsumenta zwrotu albo zabezpieczenia zwrotu całości świadczenia otrzymanego od tej samej instytucji przez konsumenta na podstawie wspomnianej umowy, niezależnie od spłat dokonanych już w wykonaniu tej umowy.

Mówiąc wprost – zdaniem TSUE skoro uwzględnienie zarzutu zatrzymania miałoby zgodnie z treścią przepisów prowadzić do pozbawienia konsumenta możliwości dochodzenia odsetek ustawowych za opóźnienie w jakiejkolwiek części, zarzut zatrzymania nie powinien podlegać uwzględnieniu przez sąd – i taka praktyka jest zauważalna już od grudnia 2023 r., a komentowane postanowienie jedynie ugruntuje powyższy pogląd.

Szukasz doświadczonej kancelarii frankowej, która będzie Cię reprezentować przed sądem? Kancelaria Radców Prawnych Korzybski Wojciński sp.k. to jedna z pierwszych kancelarii w kraju, które podjęły się tematyki frankowej i może pochwalić się setkami uzyskanych wyroków, również w bardzo skomplikowanych przypadkach.