Warszawscy uczniowie debatowali o swoich prawach

Kolejna edycja "Szkolnej WYprawy" została przygotowana z myślą o wzmacnianiu uczniowskiej samorządności w placówkach kształcących w zawodach.

W Warszawie znajduje się czterdzieści siedem miejskich techników oraz trzydzieści jeden szkół branżowych I stopnia, do których uczęszcza ponad dwadzieścia osiem tysięcy uczniów i uczennic. Placówki te przygotowują młodych ludzi do pracy w siedemdziesięciu dziewięciu zawodach np. w obszarach usług, ekonomii i handlu, multimediów i fotografii, motoryzacji czy nowych technologii.

- Skupiamy się na jak najlepszym przygotowaniu młodzieży do wejścia na rynek pracy i systematycznie rozwijamy miejską ofertę dla młodych ludzi. Ostatnio otworzyliśmy kolejny ważny punkt na edukacyjnej mapie Warszawy - od października w nowej siedzibie, przy ulicy Złotej 60 działa Centrum Doradztwa Zawodowego. Dużą rolę przywiązujemy do współpracy szkół zawodowych z firmami i przyszłymi pracodawcami, w tym miejskimi spółkami. Zależy nam również na rozwijaniu pasji i zainteresowań młodych ludzi oraz wzmacnianiu ich podmiotowości w szkołach. Dlatego cieszy fakt, że w wielu stołecznych szkołach branżowych i technikach działają szkolni rzecznicy. Liczę, że w kolejnych placówkach będzie ich przybywać. Mam nadzieję, że to wydarzenie będzie przyczynkiem do rozwijania jeszcze lepszej współpracy samorządów uczniowskich z kadrą nauczycielską - podkreśliła Renata Kaznowska, zastępczyni prezydenta m.st. Warszawy podczas debaty.

Radna Beata Michalec, przewodnicząca Komisji Edukacji Rady m.st. Warszawy zaznaczyła, że w demokratycznej szkole nie powinno zabraknąć rzecznika praw uczniów, który jest głosem młodych ludzi uczęszczających do placówek edukacyjnych.

- Na co dzień w każdej szkole pojawiają się problemy, nad którymi może pochylić się i rozwiązać rzecznik. Jego zadaniem jest przestrzeganie i egzekwowanie praw ucznia. Potrzebę powołania szkolnych rzeczników zgłasza także Młodzieżowa Rada m.st. Warszawy, która w tej roli widzi uczennice i uczniów, pod kierunkiem nauczycieli.

W wydarzeniu wzięli także udział przedstawiciele Fundacji Civis Polonus, którzy podzielili się swoimi doświadczeniami z działań w samorządzie uczniowskim. Eksperci fundacji podkreślili rolę samorządności uczniowskiej w procesie kształcenia i rozwoju kompetencji uniwersalnych. Podczas debaty głos zabrali też przedstawiciele Młodzieżowej Rady m.st. Warszawy. Współorganizatorem Szkolnej Wyprawy było Warszawskie Centrum Innowacji Edukacyjno-Społecznych i Szkoleń.

Przypomnijmy - Warszawski Rzecznik Praw Uczniowskich (dalej Rzecznik, WRPU) został powołany decyzją prezydenta Rafała Trzaskowskiego w 2022 roku. Funkcję tę pełni Damian Jaworek. O powołanie Rzecznika wnioskowało ponad siedemdziesiąt procent uczniów, którzy wzięli udział w badaniu Młodzieżowej Rady m.st. Warszawy.

Głównym zadaniem rzecznika jest dbanie o prawa i dobrostan dzieci i młodzieży z warszawskich szkół, w tym przeciwdziałanie ich dyskryminacji i wykluczeniu. Rzecznik informuje uczniów, uczennice i ich rodziców o przysługujących im prawach oraz interweniuje w przypadku ich łamania. Jednym z najważniejszych zadań jest pomoc rzecznika w rozwiązywaniu trudnych sytuacji w szkole - w tym celu współpracuje z nauczycielami i nauczycielkami, dyrekcjami i szkolnymi rzecznikami praw uczniowskich oraz radami rodziców.

- Prawa uczniowskie to są prawa człowieka w szkole, dlatego bardzo się cieszę, że świadomość w tym zakresie jest coraz większa - podkreślił Damian Jaworek. - Uczniowie mają prawo do poszanowania ich godności, równego traktowania, prawo do nauki, do przerwy, ale także prawo do zadawania pytań i przedstawiania własnej opinii. Poza katalogiem praw, uczennice i uczniowie mają również obowiązki w szkole, jak punktualność czy szacunek do innych - dodał rzecznik.

O co najczęściej pytają uczennice i uczniowie?

W roku szkolnym 2023/2024 Rzecznik spotkał się łącznie z ponad trzema tysiącami uczniów i uczennic oraz odbył ponad dwadzieścia spotkań w szkołach podstawowych i ponadpodstawowych. W minionym roku szkolnym do Rzecznika trafiło sto dwadzieścia dziewięć zgłoszeń z prośbą o wsparcie - liczba zgłoszeń ze szkół podstawowych, jak i ponadpodstawowych jest porównywalna. Najwięcej z nich (ponad trzydzieści procent) dotyczyło systemu oceniania. Co ważne, zasady i sposób oceniania opisuje wewnątrzszkolny system oceniania, który ustala rada pedagogiczna - nauczyciele i nauczycielki mają obowiązek zapoznania uczniów z dokumentem i przestrzegania go. Statut szkoły reguluje np. liczbę sprawdzianów w danym tygodniu. Rada pedagogiczna ustala w wewnątrzszkolnym systemie oceniania, którą ocenę i w jakim terminie można poprawić.

- W szkole oceniane są osiągniecia edukacyjne oraz zachowanie uczniów. Za spóźnienie na lekcje uczeń może dostać np. uwagę lub obniżoną ocenę ze sprawowania, ale nie negatywną ocenę z przedmiotu - wyjaśnił Damian Jaworek.

Kolejna kategoria zgłoszenia kierowanych do WRPU dotyczyła dyskryminacji ze względu na różne cechy (osiemnaście procent), a niemal co piąte wystąpienie wiązało się z przemocą rówieśniczą lub niesprawiedliwym traktowaniem ze strony nauczycieli i nauczycielek.

Jakie działania podejmuje Warszawski Rzecznik Praw Uczniowskich?

Warszawski Rzecznik zajmuje się również projektami edukacyjnymi - zainicjował Warszawskie Debaty o Prawach Uczniowskich przygotowane z myślą o miejskich placówkach oraz uruchomił pilotażowy program Warszawska Akademia Praw Uczniowskich. Rzecznik współpracuje z Młodzieżową Radą m.st. Warszawy i młodzieżowymi radami dzielnic, rzecznikami praw uczniowskich z innych miast oraz organizacjami pozarządowymi. Bierze udział w wydarzeniach młodzieżowych i obywatelskich. Przy WRPU pracuje zespół ekspercki złożony z przedstawicieli różnych środowisk i specjalistów, których obecność zależy od rodzaju zgłoszonej sprawy.

Jak skontaktować się z Rzecznikiem?

Warszawski Rzecznik Praw Uczniowskich zaprasza uczniów i uczennice oraz ich rodziców na swoje dyżury, które odbywają się w każdy czwartek w godz. 16-18 w Warszawskim Centrum Innowacji Edukacyjno-Społecznych (WCIES), ul. Stara 4.

Do Rzecznika można pisać na: rzecznikrpu@eduwarszawa.pl lub zadzwonić (22) 44 33 554. Działania WRPU można obserwować na profilu Facebook facebook.com/rzecznikRPU oraz Instagramie instagram.com/rzecznik_rpu/
Więcej o Warszawskim Rzeczniku Praw Uczniowskich można znaleźć na stronie: edukacja.um.warszawa.pl/o-rzeczniku.

UM Warszawa/red.