Drzewa zatrzymały samoloty. Lotnisko uziemione

Brak publicznie dostępnego lotniska to istotny problem dla Białegostoku oraz całego regionu Podlasia, ograniczający jego rozwój i atrakcyjność inwestycyjną. W odpowiedzi na nieudane próby budowy regionalnego lotniska przez Samorząd Województwa Podlaskiego, Miasto Białystok postanowiło przekształcić istniejące lotnisko Białystok-Krywlany w lokalne. Współpraca obu samorządów zaowocowała budową utwardzonej drogi startowej o długości 1.350 m, na którą wydano ponad 47 mln zł.

Niestety, według raportu Najwyższej Izby Kontroli, projekt napotkał liczne przeszkody prawne i administracyjne, w tym konieczność usunięcia około 15 tys. drzew w Lesie Solnickim, co uniemożliwiło osiągnięcie zamierzonych celów.

Zagadnienie dostępu do publicznego lotniska budzi duże emocje wśród mieszkańców, a jego znaczenie podkreślono w Strategii Rozwoju Miasta Białegostoku na lata 2011-2020-plus, która wskazuje na brak regularnego transportu powietrznego jako jeden z kluczowych czynników wpływających na peryferyjność regionu.

Jak podają autorzy raportu, samorząd województwa podlaskiego analizował różne lokalizacje dla nowego lotniska, w tym Topolany i Sanniki, jednak projekty te nie doczekały się realizacji z powodu kontrowersji politycznych, finansowych oraz problemów środowiskowych. W związku z tym władze Białegostoku zdecydowały się na rozwój istniejącego lotniska. Nowa droga startowa miała umożliwić korzystanie z obiektu przez samoloty, które wcześniej nie mogły lądować w Białymstoku, a w przyszłości planowano również budowę terminala pasażerskiego i wieży kontroli lotów.

Kontrola NIK ujawniła, że inwestycja nie przyniosła oczekiwanych rezultatów z powodu zawirowań prawnych i trudności administracyjnych. Postępowania związane z usunięciem przeszkód lotniczych opóźniały się, co prowadziło do niewykorzystania nowopowstałej infrastruktury. Działania w tej sprawie rozpoczęto w lutym 2019 roku, jednak decyzje administracyjne były uchylane i zawieszane, co znacznie opóźniło proces. Zmiany w przepisach prawa, które miały miejsce w trakcie realizacji inwestycji, dodatkowo skomplikowały sytuację. Właściwym organem do rozstrzygania spraw dotyczących usuwania przeszkód lotniczych stał się starosta, co w przypadku Białegostoku oznaczało, że prezydent miasta musiał wyłączyć się z postępowania z powodu potencjalnego konfliktu interesów.

Ważną rolę w opóźnieniach odegrały także działania Nadleśnictwa Dojlidy oraz Stowarzyszenia Okolica, które zaskarżały decyzje administracyjne dotyczące wycinki nawet 15 tysięcy drzew, co doprowadziło do uchylenia postępowań. NIK wskazała, że brak prawnego zabezpieczenia możliwości użytkowania nowo powstałej infrastruktury przed jej wybudowaniem był poważnym błędem, który zablokował realizację projektu. W wyniku przeszkód lotniczych, nowa droga startowa nie mogła być wykorzystywana zgodnie z zamierzeniami, co ograniczało jej parametry i zdolność do obsługi większych samolotów.

Pomimo wydania znacznych środków na budowę drogi startowej, NIK zauważyła pewne nieprawidłowości w zarządzaniu projektem. Na przykład, w aneksie do umowy na wykonanie dokumentacji projektowej nie ustalono wartości wynagrodzenia dla wykonawcy, co było naruszeniem przepisów ustawy o finansach publicznych. Kontrola wykazała także, że dokumentacja związana z postępowaniem o udzielenie zamówienia publicznego nie została zachowana, co uniemożliwiło ocenę prawidłowości przeprowadzonych działań.

Rekomendacje po kontroli wskazują na konieczność starannego przygotowania prawnego i administracyjnego przed realizacją dużych inwestycji infrastrukturalnych. Brak kompleksowych decyzji administracyjnych przed rozpoczęciem budowy może prowadzić do znacznych opóźnień i niewykorzystania potencjału inwestycji. Niezbędne jest również lepsze zarządzanie dokumentacją oraz procedurami administracyjnymi, co pozwoli na sprawniejsze prowadzenie inwestycji. W świetle doświadczeń związanych z lotniskiem Białystok-Krywlany, przyszłe projekty powinny być starannie planowane z uwzględnieniem wszystkich wymogów prawnych, aby uniknąć podobnych problemów i zapewnić efektywne wykorzystanie zainwestowanych środków.

raz/WM.pl
fot. NIK