W tym roku nie będzie zbiorów winniczka

— W ostatnich latach obserwowaliśmy zdecydowany spadek pozyskanego tonażu tego mięczaka. W latach 2018-2023 pozyskano od 39 ton do 111,5 tony winniczków, podczas gdy w latach 2012-2013 zbiory wynosiły około 240 ton, a w 2011 r. nawet 410 ton — poinformowała rzeczniczka RDOŚ Justyna Januszewicz.

Winniczki podlegają w Polsce częściowej ochronie gatunkowej. Do celów przetwórstwa spożywczego można je zbierać jedynie przez 30 dni w roku (od 20 kwietnia do 31 maja). Muszą to być osobniki o średnicy muszli powyżej 30 milimetrów. Aby zbiór był zgodny z prawem, trzeba uzyskać zezwolenie regionalnego dyrektora ochrony środowiska.

W woj. warmińsko-mazurskim prowadzono (w 2014 r., 2016 r. i 2019 r.) badania rozmieszczenia, liczebności i struktury populacji winniczka. Wykazały one, że zmniejsza się liczba stanowisk i zagęszczenie występowania osobników tego gatunku. Niewiele było dużych ślimaków, tj. o średnicy muszli powyżej 37 milimetrów. Dlatego uznano, że nastąpiło osłabienie populacji winniczka w regionie i konieczna jest jej ochrona.

Z danych RDOŚ wynika, że sukcesywnie spadała też liczba wniosków o wydanie zezwolenia na pozyskanie winniczka w regionie. W 2023 r. wydano zaledwie 21 zezwoleń, podczas gdy we wcześniejszych latach było ich od 40 do 90.

Olsztyńska RDOŚ planuje w 2025 r. przeprowadzić kolejne badania rozmieszczenia, liczebności, struktury wielkościowej i wiekowej populacji winniczka w woj. warmińsko-mazurskim.

— Wyniki pozwolą realnie ocenić stan populacji tego gatunku z uwzględnieniem dwuletniej przerwy, gdy pozyskanie mięczaków było wstrzymane, oraz możliwość dopuszczenia zbioru w najbliższych latach — powiedziała Januszewicz.

W ocenie RDOŚ istotnym zagrożeniem dla ślimaka winniczka są działania człowieka, powodujące trwałe przekształcenie preferowanych siedlisk (łąki, nieużytki, pobocza dróg, brzegi wód, zakrzaczenia) prowadzące do pogarszania się panujących w nich warunków lub definitywnie wykluczające bytowanie ślimaka.
PAP