Rekordowe koszty obsługi długu publicznego. Ekonomiści biją na alarm: „Budżet już pęka w szwach”

Z danych Eurostatu przytoczonych przez gazetę wynika, że w 2024 roku wydatki na obsługę długu – głównie w postaci odsetek wypłacanych posiadaczom obligacji – wyniosły w całym sektorze finansów publicznych ok. 80,2 mld zł. To o 13 proc. więcej niż w roku poprzednim i aż 2,5 razy więcej niż przed pandemią i wojną w Ukrainie. Dla porównania – jeszcze w 2019 czy nawet w 2021 roku koszt ten nie przekraczał 30 mld zł.

Co istotne, nawet realizacja największego programu społecznego, jakim jest świadczenie 800 plus, pochłania z budżetu państwa mniej – około 65 mld zł rocznie.

„Rzeczpospolita” zwraca także uwagę, że Polska znalazła się w niechlubnym gronie dziesięciu państw Unii Europejskiej o najwyższych kosztach obsługi długu w relacji do PKB. W 2024 roku wskaźnik ten wyniósł u nas 2,2 proc., co dało siódme miejsce w unijnym zestawieniu. Co więcej, choć dług publiczny Polski pozostaje poniżej poziomu 60 proc. PKB, obsługa tego zadłużenia okazuje się relatywnie droższa niż w państwach o wyższym zadłużeniu, takich jak Francja czy Włochy.

– Gwałtowny wzrost kosztów to konsekwencja skokowego przyrostu zadłużenia – zauważa dziennik. Na koniec 2024 roku zadłużenie całego sektora finansów publicznych przekroczyło 2 biliony złotych – to o 320 mld zł więcej niż rok wcześniej i niemal o 970 mld zł więcej niż pięć lat temu.

W rozmowie z „Rz” główny ekonomista PKO BP, Piotr Bujak, podkreśla, że na finanse publiczne nakłada się presja z wielu stron. – Dług rośnie m.in. w związku z ogromnymi wydatkami na obronność oraz koniecznością łagodzenia skutków kryzysu energetycznego, będącego następstwem rosyjskiej agresji na Ukrainę. Dodatkowo, aby efektywnie wykorzystać środki z Unii Europejskiej, również potrzeba istotnego wysiłku fiskalnego – tłumaczy. – Ale nieprzerwana kampania wyborcza wyraźnie sprzyja rozrostowi wydatków społecznych – dodaje.

Przykładem może być realizacja obietnicy Platformy Obywatelskiej dotyczącej tzw. „babciowego”. Jak wynika z informacji Ministerstwa Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej, świadczenie „Aktywny rodzic” ma kosztować budżet w 2025 roku blisko 9 mld zł. Finansowanie tego programu spocznie na budżecie państwa oraz Funduszu Pracy.

Na przedwyborcze obietnice składają się także plany podwyższenia kwoty wolnej od podatku do 60 tys. zł – jeden ze sztandarowych postulatów Donalda Tuska z kampanii 2023 roku. Według wiceministra finansów Jarosława Nenenmana, taki ruch oznaczałby koszt rzędu 55,9 mld zł rocznie. 21 maja w Sejmie wiceminister potwierdził jednak, że deklaracja ta „nadal obowiązuje”.

Wszystko to nakłada się na wzrost stóp procentowych, który – jak podkreśla Piotr Bujak – również istotnie zwiększa koszty obsługi zadłużenia.

Rafał Benecki, główny ekonomista ING Banku Śląskiego, przyznaje, że choć obecnie Polska – jako kraj rozwijający się – jest jeszcze w stanie udźwignąć rosnące wydatki, to sytuacja jest coraz bardziej niepokojąca. – Na razie wszystko jest pod kontrolą – ocenia. – Ale już dziś trzeba bić na alarm, bo w obecnej atmosferze wyborczej brakuje woli, zarówno ze strony polityków, jak i społeczeństwa, by rozmawiać o odpowiedzialnym podejściu do finansów publicznych – zaznacza.

Jego zdaniem, dalsze godzenie gigantycznych wydatków na cele społeczne z równie dynamicznie rosnącymi nakładami na obronność staje się coraz trudniejsze – i może niebawem wymagać trudnych decyzji.

źródło: Interia