Przez Warszawę przeszły dwa marsze. Polska znowu podzielona

Była to pierwsza taka sytuacja po 1989 r., aby w tym samym czasie w jednym mieście szły dwa marsze konkurujących ze sobą kandydatów na prezydenta. Obie manifestacje rozpoczęły się w południe. "Wielki Marsz Patriotów" - popierający Trzaskowskiego - przeszedł od placu Bankowego, ulicą Marszałkowską, do placu Konstytucji. "Wielki Marsz za Polską" - zwolenników Nawrockiego - szedł równolegle, ale w przeciwnym kierunku: od ronda de Gaulle'a na plac Zamkowy. Manifestacje przebiegły bez poważniejszych incydentów.

Kandydat KO na prezydenta pierwszy raz zabrał w niedzielę głos po godz. 12 na pl. Bankowym. "Drodzy państwo, teraz albo nigdy. Najwyższy czas żeby wygrała uczciwość, najwyższy czas, żeby wygrała prawość, najwyższy czas, żeby wygrała sprawiedliwość, najwyższy czas, żeby wygrała prawda. O tym są te wybory" - mówił Trzaskowski. Przypomniał, że do wyborów zostało kilka dni i ważny jest każdy głos.

Popierany przez PiS Nawrocki przemawiał dopiero po dotarciu na pl. Zamkowy, po godz. 13. "Zwyciężymy! Idziemy po zwycięstwo, nadchodzi Polska ambitna, nadchodzi Polska bezpieczna, nadchodzi Polska odpowiedzialna społecznie. My zwyciężymy, idzie wielka dumna, silna Polska i idzie zmiana" - mówił Nawrocki.

W marszu Trzaskowskiego szli m.in. premier Donald Tusk, wicepremier, szef MON Władysław Kosiniak-Kamysz, marszałek Sejmu, szef Polski 2050 Szymon Hołownia, wicemarszałkini Senatu Magdalena Biejat z Nowej Lewicy, a także zwycięzca niedawnych wyborów prezydenckich w Rumunii Nicusor Dan. Z kolei w marszu Nawrockiego szedł m.in. prezes PiS Jarosław Kaczyński oraz czołowi politycy partii.

Tusk apelował do zgromadzonych, aby otworzyli szeroko oczy. "Dzisiaj po władzę chcą sięgnąć nie polityczni, ale zwykli gangsterzy i nie ma w tym ani słowa przesady" - mówił odnosząc się do konkurentów.

Tusk zaznaczył, że Polska musi mieć prezydenta, który myśli wyłącznie o ojczyźnie. "Polska nie może mieć prezydenta, który będzie inicjował kolejną wojnę domową, bo tego chce Kaczyński" - powiedział. Zdaniem Tuska, prezes PiS wybrał Karola Nawrockiego na kandydata w wyborach prezydenckich, by paraliżować Polskę. "Tu nie chodzi o żadną partię polityczną. Tu nie chodzi o Tuska, tu nie chodzi o parlament" - zastrzegł premier.

Szef rządu jednocześnie przeprosił zgromadzonych za tempo wprowadzanych przez jego rząd, zapowiadanych zmian. "Czekacie pewnie też na rzadkie w polityce słowo proszę. Tak proszę was bardzo - dajcie nam siłę, bodźcie źródłem tej pozytywnej energii po to, żebyśmy mogli zmienić Polskę, tak jak sobie obiecaliśmy" - przemawiał premier.

Natomiast prezes PiS w rozmowie z dziennikarzami przekonywał, że głos na Nawrockiego, to głos za suwerenną Polską, a nie oddawaniem coraz to nowych uprawnień do instytucji międzynarodowych. "Karol Nawrocki jest za rozwojem, co oznacza dzisiaj odrzucenie Zielonego Ładu, wznowienie wielkich inwestycji, także tych, które nie podobają się Niemcom, oni się z nich powycofywali" - mówił Kaczyński.

"To jest człowiek, który nie chce rewolucji kulturowej, stawiania świata na głowie. Chce, żeby mężczyzna był mężczyzną, a kobieta kobietą" - dodawał prezes PiS.

Trzaskowskiemu wsparcia udzielił rumuński prezydent-elekt deklarując, że będzie ściśle współpracował "z prezydentem Rafałem Trzaskowskim i z premierem Donaldem Tuskiem, aby zapewnić silną Polskę i silną Unię Europejską". "W zeszłą niedzielę wygrałem wybory prezydenckie w Rumunii. Naród rumuński odrzucił izolacjonizm i wpływy rosyjskie. Ludzie wybrali uczciwość, rzetelność i poszanowanie prawa. Ludzie wybrali fakty a nie słowa. To są wartości, w które wierzę i to są również wartości, które odnajduję w Rafale Trzaskowskim" - powiedział Nicusor Dan.

Magdalena Biejat oceniła, że przed tygodniem część wyborców pokazała rządowi żółtą kartkę. "Wasz głos został usłyszany, wasz głos jest dla nas dodatkowym impulsem do tego, żebyśmy pracowali jeszcze ciężej i dowieźli wszystkie te obietnice" - oświadczyła. Z kolei współprzewodniczący Nowej Lewicy, wicemarszałek Sejmu Włodzimierz Czarzasty stwierdził, że "potrzebny w Polsce jest prezydent, z którym dowieziemy". Takim prezydentem jest Rafał Trzaskowski" - stwierdził.

Wicepremier, szef MON i prezes PSL Władysław Kosiniak-Kamysz podkreślił, że wagą tych wyborów jest silna i bezpieczna Polska, silna armia, silne społeczeństwo i silne sojusze.

Marszałek Sejmu i lider Trzeciej Drogi Szymon Hołownia mobilizował zarówno wyborców, jak i samego kandydata KO. "Wiem, że jesteście już zmęczeni, rozgrzani, więc powiem krótko - Rafał wygraj te wybory, nie tylko wygraj, ale zmień Polskę, bo Polska dzisiaj potrzebuje zmiany" - mówił Hołownia.

Głos zabrała też była kandydatka w wyborach prezydenckich Joanna Senyszyn, która wsparła Trzaskowskiego i przekazała swoje charakterystyczne czerwone korale jego małżonce - Małgorzacie Trzaskowskiej.

Sama Małgorzata Trzaskowska także mobilizowała wyborców. "Mój mąż zawsze bronił praw kobiet i wiem, że zawsze będzie to robił. Dlatego kochani, kochane głosujcie w tych wyborach, żeby te prawa były nam gwarantowane. Idźcie, głosujcie i niech cała Polska idzie naprzód" - mówiła.

Głos zabierali ministrowie rządu Tuska szefowa MEN Barbara Nowacka, szef MSZ Radosław Sikorski i minister ds. UE Adam Szłapka. Mobilizowali zwolenników Trzaskowskiego. "Idziemy po zwycięstwo, idziemy po prawdę, idziemy po szlachetność, idziemy po bezpieczeństwo. Wybierzcie Trzaskowskiego" - mówiła na przykład Nowacka.

Sami kandydaci w swoich przemówieniach skupili się na rozwoju i bezpieczeństwie Polski. Trzaskowski ocenił, że jesteśmy w wyjątkowym miejscu historii, dlatego że "nigdy nie byliśmy tak silni, nigdy nie byliśmy tak mocni, dzisiaj możemy konkurować z najlepszymi, z najmocniejszym". "Te wybory są o tym, żeby najważniejszy był człowiek i żeby mieć szansę na to, że będziemy realizowali nasze marzenia i nasze aspiracje, a jedynym limitem, jedynym ograniczeniem naszych marzeń i aspiracji może być tylko niebo" - podkreślił kandydat KO.

"Jesteśmy wielcy, bo jesteśmy stworzeni do wielkości i wreszcie uwierzyliśmy w siebie, wreszcie nie mamy żadnych kompleksów. O tym są właśnie te wybory, żebyśmy mogli dalej realizować swoje marzenia i aspiracje, bo wtedy wygra cała Polska" - podkreślał Trzaskowski, który po raz drugi przemawiał na pl. Konstytucji.

Jak dodał, wyborcy 1 czerwca podejmą decyzję, która będzie wpływać na losy ich dzieci i wnuków. "Najwyższy czas, żeby wygrała prawda, uczciwość, przyszłość i taka dokładnie jest stawka tych wyborów. (...) Reklamacji nie będzie, więc wybierzcie mądrze" - podsumował.

Z kolei Nawrocki krytykował swojego rywala i popierające go środowiska za "mikromanię". "A ci, którzy są wyznawcami mikromanii i zwijania Polski nie domkną systemu politycznego i jedno środowisko polityczne nie będzie rządzić Polską, bo jesteśmy my - obywatelki i obywatele państwa polskiego" - przekonywał Nawrocki.

"My jesteśmy dzisiaj za Polską, za Polską świadomą swojej przeszłości, za Polską świadomej naszej wspólnej narodowej tożsamości. Jesteśmy dzisiaj tutaj świadomi naszych pięknych, zwycięstw i świadomi naszych porażek, z których wyciągamy konsekwencje. Jesteśmy dzisiaj tutaj jako wspólnota wartości, którą wpisana jest tożsamość chrześcijańska. Ta pełna miłości, miłosierdzia, tolerancji i zrozumienia dla drugiego człowieka" - mówił Nawrocki.

Stwierdził, że Polaków łączy chęć, by Polska była bezpieczna. "To nas łączy także z tymi, którzy może dzisiaj są nieświadomi i poszli na marsz Donalda Tuska (...). Oni też chcą, żeby Polska była bezpieczna" - mówił. Podkreślił, że Polska potrzebuje "silnego prezydenta na trudne czasy", który "mówi za mną, ze mną, a nie prezydenta, który wysyła wszystkich naprzód, a sam przygląda się plecom".

Marsze były też potyczką kandydatów na cytaty. Trzaskowski zacytował Mikołaja Reja: "Nie ten zły, co kradnie, ale ten, co złemu czyni miejsce i daje mu godność" - podkreślił mówiąc o decyzji PiS o wystawieniu w wyborach Nawrockiego. Nawrocki posłużył się z kolei parafrazą fragmentu biblijnego psalmu mówiąc: "Choćbym szedł ciemną doliną, zła się nie ulęknę, bo wy jesteście ze mną!".

Uczestnicy obu marszów nieśli liczne biało-czerwone flagi. Powtarzały się okrzyki: "Zwyciężymy", "Tu jest Polska", "Moc jest z nami".

Premier Tusk napisał w mediach społecznościowych, że marsz zwolenników Trzaskowskiego zgromadził pół miliona uczestników. Takie same dane podała na koniec marszu, na pl. Konstytucji wicemarszałkini Sejmu Monika Wielichowska. Organizatorzy marszu poparcia dla Nawrockiego początkowo informowali, że wzięło w nim udział 100 tys., a potem 200 tys. osób. Według nieoficjalnych wstępnych szacunków służb miejskich przekazanych PAP, w marszu poparcia dla kandydata KO wzięło udział ok. 140 tys. osób, a w zgromadzeniu zwolenników Nawrockiego ok. 50 tys. osób.

"Zgromadzenia w Warszawie przebiegły bezpiecznie" - poinformowała PAP Komenda Stołeczna Policji, kiedy uczestnicy obu zgromadzeń dotarli do miejsca docelowego swoich pochodów.

II tura wyborów prezydenckich odbędzie się 1 czerwca. Według badania Ipsos dla "19:30" i TVP Info opublikowanego 23 maja Trzaskowski i Nawrocki mogą liczyć na 47 proc. poparcia. 6 proc. respondentów nie potrafi zdecydować, kogo poprze.

PAP