Polska chce budować gigafabrykę AI. Wniosek trafi do Komisji Europejskiej

— Nabór wstępny Komisji Europejskiej trwa do 20 czerwca tego roku i już dzisiaj chcielibyśmy ogłosić, że Polska złoży wniosek o gigafabrykę sztucznej inteligencji w Polsce — przekazał wiceszef resortu cyfryzacji w czwartek podczas konsultacji społecznych "Rok 2025: przyspieszenie w cyfryzacji".

Standerski dodał, że przez osiem następnych dni Ministerstwo Cyfryzacji (MC) będzie finalizować rozmowy z partnerami z całej Unii Europejskiej ws. gigafabryki. Wiceszef MC wskazał, że polski wstępny wniosek będzie dotyczył około 30 tys. procesorów graficzny typu GPU (graphic processing unit). Inwestycja wyniesie ok. 5 mld zł, z czego wkład ze środków publicznych to blisko 2 mld zł w perspektywie lat 2026-2029 - podkreślił.

W odpowiedzi na pytania PAP Standerski przekazał, że 30 tys. GPU trafi do "ośrodków wiodących", wymienionych w projekcie Polityki AI. Znajdują się one w Poznaniu, Krakowie, we Wrocławiu, w Warszawie i Gdańsku. Ośrodki wiodące to te, które już dzisiaj mają superkomputery, wokół których będzie można dobudowywać infrastrukturę - dodał wiceminister.

Według resortu gigafabryka nie będzie jednym obiektem, a klastrem ośrodków wskazanych w Polityce rozwoju sztucznej inteligencji, która obecnie znajduje się w konsultacjach społecznych.

MC zdecydowało, że gigafabryka zostanie podzielona między pięć ośrodków, po konsultacji z ekspertami oraz ze względu na efektywność energii elektrycznej i kwestie cyberbezpieczeństwa - zaznaczył wiceszef resortu.

Ministerstwo w komunikacie sprecyzowało, że informacje o polskim zgłoszeniu zostały przekazane Komisji Europejskiej w trybie roboczym i trwają konsultacje dotyczące oficjalnego wniosku. Ma on zostać złożony do 20 czerwca, a w jego ramach "Polska zaproponuje również m.in. zwiększenie elastyczności struktury finansowej oraz uproszczenie procedur inwestycyjnych".

— Chcemy, żeby sztuczna inteligencja napędzała polską gospodarkę — powiedział wicepremier i minister cyfryzacji Krzysztof Gawkowski podczas konsultacji.

Dodał, że w tym roku resort przedstawił projekt Polityki AI, który jest obecnie konsultowany. Wskazał, że MC będzie również kontynuować prace nad wdrożeniem unijnego Aktu o sztucznej inteligencji (AI Act), zwłaszcza nad powołaniem organu nadzoru rynku AI, czyli Komisji Rozwoju i Bezpieczeństwa Sztucznej Inteligencji.

— Sztuczna inteligencja to dla nas nie tylko kierunek zmian, ale też sposób myślenia o tym, jak je wdrażać. PLLuM i Bielik – dwa polskie modele językowe – to krok w stronę technologicznej niezależności. Dzięki nim nie musimy polegać wyłącznie na zagranicznych rozwiązaniach — podkreślił Gawkowski.

Zaznaczył, że nad rozwojem sztucznej inteligencji czuwać ma Instytut IDEAS. Ma on objąć opieką wszystkie projekty w Polsce, dotyczące sztucznej inteligencji, a także prowadzić zaawansowane badania nad AI. IDEAS będzie również gromadzić wiedzę, która pomoże tworzyć resortowi "mądre prawo" w tej dziedzinie - poinformował szef MC.

Gawkowski zapowiedział, że do końca tego roku resort przedstawi propozycję podatku cyfrowego dla big techów. Priorytetem MC ma też być wdrożenie unijnego Aktu o usługach cyfrowych (DSA), tak aby w drugiej połowie roku platformy internetowe musiały sprostać "nowym, ale też rygorystycznym" wymaganiom dotyczącym odpowiedzialności za treści. Wdrożenie DSA ma odbyć się przez projekt nowelizacji ustawy o świadczeniu usług drogą elektroniczną. Ministerstwo Cyfryzacji pracuje nad nim od 16 stycznia 2024 r. Od połowy marca br. projekt noweli znajduje się w Stałym Komitecie Rady Ministrów.

Akt o usługach cyfrowych (DSA) jest pierwszą na świecie regulacją cyfrową (rozporządzeniem), która nakłada na firmy w całej UE odpowiedzialność za treści zamieszczane na ich platformach. W całości obowiązuje w krajach członkowskich od 17 lutego 2024 r. Artykuły 9. i 10. DSA wskazują, że państwowe organy sądowe i administracyjne mogą nakazywać dostawcom blokowanie treści w internecie.

Jak wskazuje Komisja Europejska na swojej stronie internetowej, fabryki sztucznej inteligencji to dynamiczne ekosystemy, które wspierają innowacje, współpracę i rozwój w dziedzinie AI. Komisja uznała utworzenie ich za priorytet i zaplanowała uruchomienie pierwszych fabryk w 2025 r. W grudniu 2024 r. KE wybrała pierwsze siedem lokalizacji, a w marcu tego roku - kolejne sześć.

W Polsce pierwsza fabryka sztucznej inteligencji powstaje w Akademickim Centrum Komputerowym Cyfronet AGH w Krakowie, a druga o nazwie Piast-AI, ma powstać w Poznaniu. Fabryka w Poznaniu, jak informuje resort, ma skoncentrować się na obszarach m.in.: nauki o zdrowiu i życiu, kosmosu i robotyki oraz zrównoważonego rozwoju.

W lutym br. szefowa Komisji Europejskiej Ursula von der Leyen ogłosiła, że unijny fundusz InvestAI, z budżetem w wysokości 20 mld euro, sfinansuje cztery gigafabryki sztucznej inteligencji w UE. Gigafabryki mają łączyć potężne moce obliczeniowe z niskoemisyjnymi centrami danych.

W kwietniu br. KE ogłosiła skoordynowaną strategię ws. sztucznej inteligencji - "Plan Działania dla Kontynentu AI" (ang. AI Continent Action Plan). Skupia się on na pięciu filarach: inwestycjach w infrastrukturę, wykorzystaniu danych, wdrożeniach sektorowych, rozwoju kompetencji i uproszczeniu regulacji. Jego celem jest najskuteczniejsze wykorzystanie możliwości, jakie daje sztuczna inteligencja.

Plan zakłada m.in. inwestycje w infrastrukturę obliczeniową w ramach sieci fabryk AI i planowanych gigafabryk. W ramach inwestycji powstać mają nowe superkomputery, czyli urządzenia, które dysponują większymi mocami obliczeniowymi niż obecne komputery.

Jak wskazano w Polityce AI, polski ekosystem sztucznej inteligencji ma opierać się na rozwoju 34 "wspierających ośrodków regionalnych" AI (m.in. w Częstochowie, Radomiu, Elblągu, Jeleniej Górze, Lubinie, Suwałkach, Chełmie, Białej Podlaskiej) oraz pięciu "wiodących ośrodków", skupionych wokół Poznania, Krakowa, Wrocławia, Gdańska i Warszawy. W ośrodkach wspierających MC planuje do 2030 roku 12 inwestycji, a w wiodących - 10.

Projekt Polityki AI do 2030 roku został opublikowany przez MC w ubiegłym tygodniu. Jego konsultacje potrwają do 1 lipca.

(PAP)