Ukraina zagrożeniem polskiego rolnictwa

Krajowa Rada Izb Rolniczych (KRIR) krytycznie oceniła nowe porozumienie handlowe między Unią Europejską a Ukrainą. Mimo zapewnień Komisji Europejskiej o wzmocnieniu mechanizmów ochronnych prezes KRIR Wiktor Szmulewicz ostrzega, że zaproponowane limity importowe są zbyt wysokie i mogą uderzyć w unijny sektor rolny.

- Rolnicy nie są zadowoleni, ponieważ kontyngenty na przywóz towarów do UE są znacznie wyższe, niż oczekiwaliśmy. To nie chroni interesów europejskiego rolnictwa – powiedział PAP Szmulewicz.

KE i Ukraina uzgodniły wstępnie nowe porozumienie, które ma obowiązywać do 2028 r. Zgodnie z nim Ukraina zobowiązuje się do stopniowego dostosowania standardów produkcji rolnej do norm unijnych, w tym w zakresie dobrostanu zwierząt i stosowania pestycydów. Jednocześnie UE przywraca kontyngenty i cła na niektóre produkty rolne, aby ograniczyć destabilizację rynku UE.

Nowe porozumienie przewiduje większe limity niż te sprzed wojny, ale mniejszą liberalizację niż obowiązująca od 2022 r. tymczasowa umowa, zniesiona 5 czerwca.

Jak podała KE, roczny limit na import cukru z Ukrainy ma wzrosnąć z 20 tys. ton sprzed wojny do 100 tys. ton – to wciąż mniej niż rekordowe 500 tys. ton sprowadzonych w sezonie 2023/24, ale pięciokrotnie więcej niż w latach przed inwazją Rosji. Z kolei kontyngent na pszenicę ustalono na 1,3 mln ton – o 30 proc. więcej niż w umowie z 2016 r., lecz o 80 proc. mniej niż w ostatnich sezonach, gdy import sięgał nawet 6,5 mln ton.

Prezes KRIR zwrócił uwagę, że szczególnie niepokojące jest podniesienie limitu na cukier. - Przez szereg lat polski przemysł cukrowniczy przeszedł restrukturyzację, zlikwidowano wiele zakładów, co odbyło się kosztem plantatorów buraków cukrowych. Tak drastyczne zwiększenie importu cukru może zniszczyć obecny rynek, zwłaszcza że spodziewamy się również dużego napływu cukru z krajów Mercosuru – ocenił.

KRIR krytykuje również wzrost limitu na miód – z 6 tys. do 35 tys. ton. - To nie tylko kwestia zalania rynku tańszym produktem, ale także zagrożenie dla środowiska. Mniej pasiek oznacza mniej zapylaczy, co może negatywnie wpłynąć na całą produkcję rolną i sadowniczą w Europie – powiedział Szmulewicz.

Komisarz UE ds. handlu Marosz Szefczovicz, prezentując porozumienie pod koniec czerwca, nazwał je „nowym rozdziałem w relacjach z Ukrainą”. Podkreślił, że nowe limity pozostają poniżej historycznych poziomów importu i zapewniają „solidne mechanizmy ochronne” dla produktów wrażliwych.

Szmulewicz podkreślił, że choć wsparcie dla Ukrainy jest potrzebne, to musi iść w parze z ochroną interesów unijnych producentów. - W przeciwnym razie ryzykujemy osłabieniem sektora rolnego UE i utratą bezpieczeństwa żywnościowego – zaznaczył.

Tymczasem ukraińscy rolnicy również skrytykowali nową umowę – choć z odwrotnego powodu. Organizacja UCAB uznała redukcję kontyngentów względem ustaleń powojennych za krok wstecz. „Uważamy to za regres, ponieważ warunki w Ukrainie się nie zmieniły, a handel z UE staje się coraz bardziej konserwatywny mimo rosnącego importu z innych krajów trzecich” – twierdzi organizacja.

PAP/red.