Strategia Bezpieczeństwa Narodowego. Co się z nią wiąże?

Po piątkowym posiedzeniu rządu, wicepremier, szef MON Władysław Kosiniak-Kamysz napisał na platformie X, że wśród priorytetów nowej Strategii Bezpieczeństwa Narodowego RP znalazły się: „nienaruszalność terytorium, bezpieczeństwo obywateli, zrównoważony rozwój oraz założenia systemu bezpieczeństwa międzynarodowego, w tym kształtowanie polityki NATO i UE w sposób zgodny z interesami bezpieczeństwa Polski oraz utrzymywanie strategicznego partnerstwa z USA”.

Na konferencji prasowej po posiedzeniu Rady Ministrów rzecznik rządu podkreślił, że Strategia Bezpieczeństwa Narodowego to przyjmowany cyklicznie i współtworzony z Biurem Bezpieczeństwa Narodowego, kierunkowy dokument dla wszystkich instytucji państwowych. Szłapka zaznaczył, że jest to „strategia przyjęta pierwszy raz od 2020 roku”.

Wiceminister obrony Cezary Tomczyk powiedział w piątek PAP, że poprzednia, przyjęta w 2020 r. strategia, nie uwzględniała tego wszystkiego, co wydarzyło się w związku z agresją Rosji na Ukrainę, bo po prostu powstała wcześniej. - Nie dotyczyła też wielu z tych zagadnień, które występują na współczesnym polu walki - zaznaczył.

Przede wszystkim jednak - podkreślił wiceszef MON - wcześniejszy dokument nie uwzględniał takich programów strategicznych jak Tarcza Wschód czy kwestie zabezpieczenia granic i tak zaawansowanej wojny hybrydowej, jaka ma miejsce teraz. - To są elementy, które się znajdują w nowej strategii, które ją uzupełniają - podkreślił Tomczyk.

KPRM podała, że jednym z najważniejszych założeń Strategii Bezpieczeństwa Narodowego są interesy narodowe w dziedzinie bezpieczeństwa. Opisane są one jako: zachowanie niepodległości, nienaruszalności terytorialnej, suwerenności oraz bezpieczeństwa państwa i obywateli; zachowanie systemu demokratycznego, tożsamości i dziedzictwa narodowego; istnienie porządku międzynarodowego opartego na współpracy i poszanowaniu prawa, dającego gwarancje bezpiecznego rozwoju Polski; istnienie korzystnych warunków do trwałego oraz zrównoważonego rozwoju społecznego i gospodarczego, a także do ochrony środowiska naturalnego.

Celem strategicznym bezpieczeństwa narodowego to: zwiększanie zdolności do wpływania na kształt systemu międzynarodowego poprzez: kształtowanie polityki NATO i UE w sposób zgodny z interesami bezpieczeństwa Polski; utrzymywanie strategicznego partnerstwa z USA oraz intensyfikacja współpracy regionalnej i dwustronnej; rozwijanie współpracy w ramach doraźnych koalicji z państwami o podobnych celach, dotyczących obrony systemu bezpieczeństwa; powstrzymywanie rosyjskich prób utworzenia systemu bezpieczeństwa opartego na strefach wpływów; wspieranie Ukrainy, jako państwa niepodległego, demokratycznego, o prozachodniej orientacji oraz zdolnego do skutecznej samoobrony.

Kolejnym celem strategicznym jest rozwijanie systemu powszechnej obrony, umożliwiającego wykorzystanie potencjału państwa do obrony przed zagrożeniami zewnętrznymi i wewnętrznymi. Tu podkreślono wzmacnianie zdolności wojska do odstraszania i obrony (np. Tarcza Wschód) przed zagrożeniami dla bezpieczeństwa państwa oraz w ramach kolektywnej obrony NATO.

Chodzi w szczególności o podniesienie poziomu modernizacji technicznej i doktrynalnej oraz reformę organizacyjną, które będą umożliwiały prowadzenie długotrwałego i intensywnego konfliktu zbrojnego; zintegrowanie elementów systemu kierowania bezpieczeństwem narodowym; zwiększenie poziomu odporności państwa, ze szczególnym uwzględnieniem ochrony ludności i obrony cywilnej oraz odporności kluczowej infrastruktury i usług; stworzenie systemu obrony powszechnej; zapewnienie obrony i ochrony przed zagrożeniami, m.in. w cyberprzestrzeni oraz przestrzeni kosmicznej i informacyjnej; rozwijanie potencjału i roli społeczeństwa obywatelskiego, edukacji obywatelskiej, wzmacnianie tożsamości narodowej i spójności społecznej, od których zależy determinacja do obrony państwa i ochrony ludności.

Założeniem strategii jest też wzmocnienie potencjału gospodarczego oraz technologicznego, bezpieczeństwa demograficznego i ochrony środowiska. Chodzi m.in. o wzmocnienie potencjału polskiego przemysłu obronnego i jego zdolności do zabezpieczenia potrzeb polskiego wojska, rozbudowy jego możliwości eksportowych oraz zredukowania uzależnienia od zewnętrznych łańcuchów dostaw.

Wymieniono tu również wzmocnienie konkurencyjności polskiej gospodarki, poprzez rozwój nauki oraz zwiększenie nakładów na badania i rozwój, ze szczególnym uwzględnieniem technologii podwójnego zastosowania, w tym m.in. sztucznej inteligencji czy technologii kwantowych; wzmocnienie bezpieczeństwa energetycznego państwa; tworzenie warunków umożliwiających poprawę sytuacji demograficznej, w tym wzmocnienie ochrony i zapewnienie rozwoju rodziny.

Podkreślono również kwestie zapewnienia: bezpieczeństwa żywnościowego, również na wypadek zaistnienia konfliktu zbrojnego; bezpieczeństwa zdrowotnego; bezpieczeństwa ekologicznego państwa.

Poprzednia Strategia Bezpieczeństwa Narodowego RP, zatwierdzona została w maju 2020 r. przez prezydenta Andrzeja Dudę na wniosek premiera Mateusza Morawieckiego. Jak wówczas podawano, strategia - dokument określający interesy i cele państwa w zakresie bezpieczeństwa - nie ograniczała się jedynie do zagrożeń militarnych, lecz uwzględniała również aspekty wewnętrzne, społeczne, ekonomiczne i informacyjne.

Podczas prac nad obecną strategią, w lipcu 2024 r. BBN opublikowało dotyczące jej rekomendacje prezydenta Dudy. Wskazał on wówczas wśród strategicznych celów w dziedzinie bezpieczeństwa narodowego m.in. zintegrowanie elementów kierowania systemem bezpieczeństwa, zwiększenie ogólnego poziomu odporności państwa, w tym ochrony ludności i obrony cywilnej, "stworzenie systemu obrony powszechnej, opartego na wysiłku całego narodu we wszystkich formach jego organizacji", a także m.in. wzmacnianie zdolności Sił Zbrojnych RP, wzmacnianie pozycji Polski na arenie międzynarodowej (w tym zwłaszcza w NATO, UE i w sojuszu z USA), a także wzmacnianie bezpieczeństwa energetycznego czy ekologicznego.

Prezydent podkreślał też, że należy stworzyć warunki do poprawy sytuacji demograficznej Polski, rozwoju gospodarczego i społecznego oraz wzmocnić konkurencyjności polskiej gospodarki.

Ponadto na piątkowym posiedzeniu rząd przyjął uchwałę w sprawie upoważnienia szefa MON do złożenia deklaracji w sprawie zaangażowania Polski w celu uzyskania pomocy finansowej z UE w ramach instrumentu Security Action for Europe (SAFE). Program SAFE, będący częścią szerszego planu wzmacniania obronności Europy do 2030 r., przewiduje 150 mld euro w pożyczkach na obronność. Pożyczki będą udzielane zainteresowanym nimi krajom.

Kosiniak-Kamysz napisał na X, że chodzi o pomoc finansową na „wsparcie i przyspieszenie naszych inwestycji w przemysł obronny”.

Odnosząc się do przyjęcia Strategii Bezpieczeństwa Narodowego oraz upoważnienia do zwrócenia się o środki z programu SAFE, szef MON napisał, że "to dobre decyzje i realne budowanie naszego bezpieczeństwa i naszej odporności”.

PAP/red.