Co to neuroborelioza i jakie są objawy?

Zmęczenie, nawracające bóle głowy, drętwienie kończyn i problemy z koncentracją to objawy, które wiele osób przypisuje codziennemu stresowi, przepracowaniu czy brakom snu. Czasem jednak ich źródłem jest poważna infekcja – neuroborelioza. To jedna z bardziej podstępnych postaci boreliozy, która atakuje układ nerwowy i często przez długi czas pozostaje niezdiagnozowana. Tymczasem im szybciej zostanie rozpoznana, tym większe szanse na powrót do zdrowia.

Neuroborelioza to neurologiczna odmiana boreliozy, choroby zakaźnej wywoływanej przez krętki Borrelia burgdorferi. Do zakażenia dochodzi po ukąszeniu przez zakażonego kleszcza. Choć nie każda borelioza rozwija się w formie neuroinfekcji, u części chorych bakterie przedostają się do ośrodkowego układu nerwowego, wywołując poważne stany zapalne. Objawy mogą wystąpić zarówno kilka tygodni po kontakcie z kleszczem, jak i dopiero po miesiącach czy nawet latach, co znacznie utrudnia diagnozę.

Objawy neuroboreliozy są bardzo zróżnicowane i często niespecyficzne. W ostrym przebiegu pojawiają się silne bóle głowy, sztywność karku, porażenie nerwu twarzowego, mrowienie i drętwienie kończyn, a także bóle kręgosłupa promieniujące do kończyn. W przypadkach przewlekłych pacjenci skarżą się na uporczywe zmęczenie, problemy z pamięcią i koncentracją, tzw. „mgłę mózgową”, zaburzenia równowagi, snu i nastroju. Te ostatnie symptomy bywają mylone z depresją, wypaleniem zawodowym lub innymi chorobami neurologicznymi, przez co leczenie bywa opóźnione.

Rozpoznanie neuroboreliozy wymaga pogłębionej diagnostyki. Lekarz najpierw zbiera wywiad, pytając m.in. o kontakt z kleszczem lub wcześniejsze objawy skórne, takie jak rumień wędrujący. Następnie zleca badania serologiczne w kierunku boreliozy (obecność przeciwciał IgM i IgG) oraz badanie płynu mózgowo-rdzeniowego, które pozwala wykryć obecność przeciwciał wewnątrz układu nerwowego. Często wykonuje się też rezonans magnetyczny oraz badania neurologiczne, by wykluczyć inne przyczyny objawów.

Na neuroboreliozę szczególnie narażone są osoby spędzające dużo czasu na świeżym powietrzu – w lasach, na działkach czy łąkach – a także właściciele psów i kotów, które mogą przynieść kleszcze do domu. Dzieci są również grupą ryzyka, bo nie zawsze zauważają ukąszenia, a ich układ odpornościowy może reagować inaczej niż u dorosłych. Większe ryzyko dotyczy też osób z obniżoną odpornością.

Specjaliści podkreślają, że liczba przypadków neuroboreliozy w Polsce rośnie, podobnie jak świadomość zagrożenia. Neurolodzy coraz częściej diagnozują chorobę u pacjentów, którzy przez wiele miesięcy byli kierowani do psychiatrów lub leczyli się nieskutecznie na inne dolegliwości. Według lekarzy kluczowe jest, by nie lekceważyć sygnałów organizmu i zgłosić się do specjalisty, jeśli pojawią się objawy neurologiczne, szczególnie po kontakcie z kleszczem.

Leczenie neuroboreliozy polega na kilkutygodniowej antybiotykoterapii, zazwyczaj dożylnej, z użyciem leków takich jak ceftriakson. Im wcześniej rozpocznie się leczenie, tym większa szansa na pełne wyleczenie i uniknięcie powikłań. W przypadkach zaawansowanych objawy mogą utrzymywać się przez dłuższy czas, nawet mimo zakończonego leczenia.

Choć neuroborelioza nie jest najczęstszą postacią boreliozy, stanowi realne zagrożenie dla zdrowia, zwłaszcza gdy przez długi czas pozostaje nierozpoznana. Warto być czujnym, znać objawy i w razie wątpliwości skonsultować się z lekarzem. Wczesna diagnoza może uchronić przed trwałym uszkodzeniem układu nerwowego.