Alarmujący raport: Plastik poważnym zagrożeniem dla zdrowia ludzkiego

Autorzy raportu nie pozostawiają złudzeń: tworzywa sztuczne wywołują szereg negatywnych skutków zdrowotnych „na każdym etapie cyklu życia tworzyw sztucznych i na każdym etapie życia człowieka”. Szczególnie narażone są niemowlęta i małe dzieci, u których kontakt z plastikiem może prowadzić do poważnych konsekwencji. Wśród zidentyfikowanych zagrożeń wymieniają m.in. zaburzenia układu krążenia, nowotwory, cukrzycę, choroby układu oddechowego oraz obniżoną odporność na infekcje.

Skala problemu jest ogromna. Od roku 1950 produkcja tworzyw sztucznych wzrosła ponad 200-krotnie. Prognozy wskazują, że do 2060 roku produkcja ta niemal się potroi, osiągając poziom ponad miliarda ton rocznie. Jak podkreślają naukowcy, plastik skaził już całą planetę, docierając „od szczytu Mount Everestu po najgłębszy rów oceaniczny”. Szacuje się, że w środowisku nagromadziło się już 8 miliardów ton plastikowych odpadów, a recyklingowi poddawane jest zaledwie 10% z nich.
Eksperci są zgodni: „tworzywa sztuczne zagrażają ludziom i planecie na każdym etapie: od wydobycia paliw kopalnych, z których powstały, po produkcję, użytkowanie i utylizację”. Ten proces generuje zanieczyszczenie powietrza, naraża nas na kontakt z toksycznymi substancjami chemicznymi i prowadzi do przenikania mikroplastiku do naszych organizmów.

W odpowiedzi na te alarmujące dane, autorzy raportu apelują o powołanie niezależnego, globalnego systemu monitorowania – Lancet Countdown on Health and Plastics. Jego zadaniem byłoby systematyczne śledzenie wpływu zanieczyszczenia plastikiem na zdrowie ludzi i stan środowiska.

Publikacja w „Lancet” zbiega się z konferencją ONZ w Genewie, gdzie delegaci ze 170 krajów debatują nad prawnie wiążącym traktatem dotyczącym tworzyw sztucznych. Poprzednie rozmowy w Korei Południowej zakończyły się impasem, gdy państwa wydobywające paliwa kopalne, w tym Arabia Saudyjska, zablokowały wysiłki zmierzające do ograniczenia produkcji plastiku.

Kluczowym problemem jest fakt, że ponad 98% tworzyw sztucznych powstaje z ropy naftowej, gazu i węgla. Ten energochłonny proces przyczynia się do pogłębienia kryzysu klimatycznego, generując emisję równoważną 2 miliardom ton CO2 rocznie.

Choć powszechnie uważa się plastik za tani materiał, naukowcy kwestionują to przekonanie. Ich zdaniem, plastik jest w rzeczywistości bardzo drogi, jeśli uwzględnimy koszty związane z negatywnym wpływem na zdrowie. Szacują, że choroby i zgony spowodowane plastikiem generują straty ekonomiczne przekraczające 1,5 biliona dolarów rocznie. Najbardziej dotknięte są osoby o niskich dochodach i grupy szczególnie wrażliwe.

Źrodło: PAP/red