IPN: 17 września pogrzeb piętnastu ofiar zbrodni katyńskiej

We wtorek wicepremier, szef MON Władysław Kosiniak-Kamysz i wicemarszałek Senatu Maciej Żywno poinformowali, że szczątki polskich oficerów, ofiar zbrodni katyńskiej, ekshumowane ze zbiorowych mogił i przebadane, znajdą godne miejsce pochówku w Katedrze Polowej WP. Zgodę na pochówek wydał Instytut Pamięci Narodowej.

W przesłanym w środę PAP komentarzu do tych zapowiedzi, IPN przypomniał, że nie prowadził on ekshumacji ofiar zbrodni katyńskiej. Prace pomiarowe, archeologiczno-sondażowe oraz archeologiczne w Katyniu, Charkowie, Miednoje i Bykowni przeprowadzili w latach 1994–2012, na potrzeby planowanej budowy cmentarzy wojennych, polscy specjaliści – w tym historycy i archeolodzy – na zlecenie Rady Ochrony Pamięci Walk i Męczeństwa.

Część szczątków ofiar zbrodni katyńskiej, wraz z towarzyszącymi im artefaktami grobowymi – jak wskazał Instytut – została przewieziona do Polski w celach badawczych.

IPN zaznaczył, że prokuratorzy Oddziałowej Komisji Ścigania Zbrodni przeciwko Narodowi Polskiemu w Warszawie zabezpieczyli w ramach prowadzonego śledztwa szczątki ofiar zbrodni katyńskiej: dwunastu czaszek ofiar wydobytych w 1991 r. podczas prac ekshumacyjnych w Charkowie, prowadzonych pod nadzorem Naczelnej Prokuratury Wojskowej Federacji Rosyjskiej, które zostały przesłane do Polski w celu przeprowadzenia badań, a także trzech czaszek ofiar oraz materiału kostnego zabezpieczonych w śledztwie w Muzeum Katyńskim, jednej czaszki ofiary, podjętej w śledztwie z symbolicznego Grobu Policjanta Polskiego umiejscowionego na dziedzińcu Komendy Wojewódzkiej Policji w Katowicach oraz jednej czaszki ofiary, podjętej w śledztwie z miejsca symbolicznego pochówku w Sanktuarium „Poległym i Pomordowanym na Wschodzie” Kościoła św. Karola Boromeusza w Warszawie i trzech czaszek ofiar oraz fragmentów kostnych, które najprawdopodobniej zostały przywiezione przez Niemców do Wrocławia po ekshumacji przeprowadzonej w Katyniu w 1943 r., a które zostały zabezpieczone w śledztwie w Zakładzie Medycyny Sądowej Wrocławskiego Uniwersytetu Medycznego.

Jak wskazał IPN, badania genetyczne zostały zakończone, co umożliwia ich pochówek.

Poinformował także, że zorganizuje uroczystość pogrzebową piętnastu ofiar zbrodni katyńskiej, która odbędzie się 17 września w Katedrze Polowej Wojska Polskiego w Warszawie. W jej krypcie spoczną szczątki wydobyte podczas prac ekshumacyjnych w 1991 r. w Charkowie i przechowywane w Muzeum Katyńskim. O miejscu i terminie złożenia szczątków pozostałych ofiar IPN poinformuje w terminie późniejszym.

Do zbrodni katyńskiej doszło po sowieckiej agresji na Polskę, 17 września 1939 r., kiedy do niewoli w ZSRR dostało się ok. 15 tys. oficerów. Decyzja o ich wymordowaniu – jako wrogów komunizmu i Związku Radzieckiego – zapadła na najwyższym szczeblu. Zgodnie z dekretem władz ZSRR, podpisanym przez Stalina 5 marca 1940 r., NKWD zamordowało ok. 22 tys. obywateli polskich, w tym oficerów Wojska Polskiego, policjantów, funkcjonariuszy straży granicznej i służby więziennej oraz osoby cywilne należące do elit II Rzeczypospolitej Polskiej.

Zbrodnia wyszła na jaw 13 kwietnia 1943 r. Przez wiele lat władze sowieckiej Rosji wypierały się odpowiedzialności za to ludobójstwo, przerzucając winę na III Rzeszę Niemiecką. Na oficjalne przyznanie się Moskwy do odpowiedzialności za zbrodnię katyńską trzeba było czekać prawie do końca istnienia Związku Radzieckiego. 13 kwietnia 1990 r. władze ZSRR przyznały się do zbrodni katyńskiej, określając ją jako „jedną z cięższych zbrodni stalinizmu”.

PAP/red.