Narodowe Czytanie 2025. Poezja Kochanowskiego zabrzmi w całym kraju

Podczas finału akcji planowane jest wystąpienie pary prezydenckiej. Poezje Jana Kochanowskiego czytać zaś będą Marta Alaborska, Olga Bończyk, Filip Gurłacz, Maja Hirsch, Joanna Orleańska, Marcin Przybylski, Jan Wieczorkowski i Mirosław Zbrojewicz. Narratorem będzie Przemysław Babiarz. Oprawę muzyczną zapewnią Krzysztof Dys (piano), Tomasz Popowski (perkusja), Paweł Szamburski (klarnet) oraz Ksawery Wójciński (kontrabas). Prowadzenie Agnieszka Oszczyk.

O godz. 14.30 w ramach wydarzenia towarzyszącego odbędzie się koncert „KOCHANOWSKI. Wika/Strug/Monodia Polska” z kompozycjami Filipa Wiki do wierszy Jana Kochanowskiego, w wykonaniu Monodii Polskiej pod muzycznym przewodnictwem Adama Struga. Wydarzenie odbywa się w ramach Narodowego Programu Rozwoju Czytelnictwa 2.0. Centralnym punktem programu będą warsztaty kolażu literackiego prowadzone przez Marynę Siliakovą – artystkę, ilustratorkę i edukatorkę wizualną.

— Poezja Jana Kochanowskiego towarzyszy nam od pokoleń. Głęboka, napisana wspaniałą polszczyzną, opowiada o czasach dawnych, ale przecież bez trudu odnajdziemy w niej samych siebie – współczesnych Polaków — zaznaczył prezydent Karol Nawrocki, zapraszając do wspólnej lektury na swojej oficjalnej stronie. — Ja i moja małżonka czytamy i będziemy czytać polskie lektury. To powinno być nasze wspólne wielkie zadanie, by uczeń wychodzący z polskiej szkoły rzeczywiście czuł dumę z bycia Polakiem — podkreślił.

Prezydent w nagraniu, w którym zachęcał do udziału w Narodowym Czytaniu zaakcentował, że w utworach Jana Kochanowskiego zawarta jest mądra refleksja o Polsce – troska o dobro wspólne i pomyślność Rzeczypospolitej. Jego małżonka – pierwsza dama Marta Nawrocka - dodała, że jest w tych utworach radość i smutek, pocieszenie i wielka pochwała życia.

Narodowe Czytanie zostało zainicjowane w 2012 r. wspólną lekturą „Pana Tadeusza” Adama Mickiewicza. W 2013 r. w całej Polsce odbyło się czytanie dzieł Aleksandra Fredry, a rok później „Trylogii” Henryka Sienkiewicza. W 2015 r. prezydent Andrzej Duda z małżonką czytali „Lalkę” Bolesława Prusa, a w kolejnym roku - „Quo vadis” Henryka Sienkiewicza. W 2017 r. lekturą było „Wesele” Stanisława Wyspiańskiego.

W 2018 r. Narodowe Czytanie miało wyjątkowy charakter w związku z jubileuszem 100. rocznicy odzyskania przez Polskę niepodległości. Para prezydencka zaprosiła wówczas do lektury „Przedwiośnia” Stefana Żeromskiego, a ponadto, przez cały rok, „Antologii niepodległości” – specjalnie przygotowanego na tę okazję zbioru powstałych na przestrzeni wieków utworów zaliczanych do kanonu polskiej literatury patriotycznej.

W 2019 r. lekturą Narodowego Czytania były nowele polskie – zbiór ośmiu utworów autorstwa Elizy Orzeszkowej, Marii Konopnickiej, Bolesława Prusa, Brunona Schulza, Władysława Stanisława Reymonta, Stefana Żeromskiego, Henryka Sienkiewicza i Henryka Rzewuskiego.

Lekturą w 2020 r. była „Balladyna” Juliusza Słowackiego, w 2021 r. „Moralność pani Dulskiej” Gabrieli Zapolskiej, w roku 2022 czytano „Ballady i romanse” Adama Mickiewicza, a rok później „Nad Niemnem” Elizy Orzeszkowej. W 2024 r. w tysiącach miejsc w całej Polsce i na świecie odbyło się Narodowe Czytanie „Kordiana” Juliusza Słowackiego.

Jan Kochanowski – autor poezji będącej lekturą Narodowego Czytania 2025 – zaliczany jest do grona najwybitniejszych polskich poetów i największych twórców europejskich epoki renesansu. Jego dzieła poruszają różnorodne tematy, od poważnych i doniosłych po lżejsze i żartobliwe. Opisuje życie dworskie i ziemiańskie, porusza wątki patriotyczne, refleksje moralne, nawiązania antyczne i biblijne.

W wierszach Kochanowskiego odnaleźć można humanistyczną religijność, zachwyt życiem, ale też głęboką zadumę nad przemijaniem i ludzkim losem. Artysta przyczynił się do rozwoju polskiego języka literackiego, a jego niezrównane dzieła do dziś pozostają żywe i nadal inspirują.

Jan Kochanowski urodził się w 1530 r. w Sycynie pod Zwoleniem. Studiował w Akademii Krakowskiej i na uniwersytecie w Padwie, w młodości podróżował po Europie. W 1559 r. powrócił do kraju i przyjął służbę dworzanina na dworach magnackich oraz na dworze królewskim.

Kilkanaście lat później osiadł na stałe w dziedzicznym majątku w Czarnolesie, poświęcając się pracy pisarskiej. W tym okresie kontynuował pisanie pieśni i fraszek. Po śmierci ukochanej córki Urszulki opublikował cykl „Trenów”. Zmarł nagle w 1584 r. w czasie obrad sejmu w Lublinie, został pochowany w krypcie zwoleńskiego kościoła.

(PAP)