Nowy rok akademicki. "Więcej obaw niż nadziei"

W nowym roku akademickim przedstawicielki studentów i doktorantów - przewodnicząca Parlamentu Studentów Rzeczypospolitej Polskiej Julia Bednarska-Leśniak oraz przewodnicząca Krajowej Reprezentacji Doktorantów Anna Nieczaj - liczą przede wszystkim na wypracowanie zmian w ustawie Prawo o szkolnictwie wyższym i nauce, m.in. takich jak modyfikacja systemu stypendialnego dla studentów, wprowadzenie zapomóg dla doktorantów czy możliwość zawieszenia kształcenia w szkołach doktorskich z powodów innych niż rodzicielstwo.

Obie przewodniczące z optymizmem i entuzjazmem podchodzą do nowego roku akademickiego. - Początek roku zawsze jest dość ekscytujący, w szczególności dla studentów, którzy rozpoczynają swój pierwszy rok studiów - zaznaczyła Julia Bednarska-Leśniak.

Z kolei reprezentacja akademików ma więcej obaw niż nadziei – powiedziała PAP prof. Bogumiła Kaniewska, przewodnicząca Konferencji Rektorów Akademickich Szkół Polskich (KRASP). Według niej są one związane m.in. z niepewnością co do kształtu zmian i tempa prac nad nowelizacją ustawy o szkolnictwie wyższym i nauce.

- Myślę, że wszyscy w środowisku akademickim czekają przede wszystkim na to, żeby zmiany prawne odbywały się w sposób systemowy i spokojny, ponieważ w tej chwili, niestety, mamy do czynienia z pewnym prawnym chaosem. Bardzo trudno się funkcjonuje w warunkach ciągłej zmiany, oczekiwania na tę zmianę i niepewności, w którą stronę ta zmiana pójdzie – zwróciła uwagę prof. Kaniewska.

Nowy rok akademicki wiąże się z kilkoma – niewielkimi, choć znaczącymi dla środowiska – zmianami legislacyjnymi. Chodzi m.in. o przepisy wprowadzające mLegitymacje studenckie czy te dotyczące raportowania inwestycji tylko powyżej 100 tys. zł.

Ponadto uczelnie wciąż odczuwają konsekwencje wprowadzonych latem, podczas trwającej rekrutacji, nowych regulacji dotyczących przyjmowania na studia cudzoziemców. Zgodnie z nimi zagraniczni kandydaci na studia w Polsce muszą mieć teraz świadectwo ukończenia szkoły średniej i poświadczenie znajomości języka wykładowego na poziomie co najmniej B2. Jak mówili PAP przedstawiciele uczelni, już sama data spowodowała zamieszanie, ponieważ zmiany weszły w trakcie trwania procesu rekrutacji.

Wśród regulacji, nad którymi pracuje resort nauki, a które mają wejść w życie w tym roku akademickim, można wymienić: wprowadzenie możliwości elastycznego gospodarowania środkami na stypendia rektora oraz możliwość finansowania przez uczelnie ze środków budżetu państwa zadań związanych ze wspieraniem osób niepełnosprawnych w procesie przyjmowania i kształcenia na studiach podyplomowych. Według zapowiedzi obie te zmiany mają obowiązywać od 2026 roku.

W najbliższych miesiącach środowisko naukowe i akademickie czeka jednak przede wszystkim na nowe zasady ewaluacji, czyli oceny działalności naukowej, a także na nowelizację ustawy Prawo o szkolnictwie wyższym i nauce, tzw. ustawy Gowina. (