Testament to nie wszystko – sprawdź, komu należy się zachowek

Zachowek to jedno z kluczowych rozwiązań prawa spadkowego w Polsce. Stanowi formę rekompensaty finansowej dla najbliższych członków rodziny, którzy zostali całkowicie pominięci w testamencie albo otrzymali znacznie mniej, niż przypadłoby im na podstawie zasad dziedziczenia ustawowego. Dzięki temu instrumentowi osoby bliskie spadkodawcy nie pozostają bez środków do życia, nawet jeśli ostatnia wola zmarłego przewiduje inaczej.

Kto może żądać zachowku?

Uprawnionymi do otrzymania zachowku są w pierwszej kolejności dzieci, wnuki i prawnuki zmarłego. Prawo to przysługuje także małżonkowi, a w sytuacji, gdy zmarły nie miał potomstwa – również jego rodzicom.

Kiedy zachowek nie przysługuje?

Nie każdy członek rodziny ma gwarancję uzyskania zachowku. Wykluczeni są m.in. ci, którzy zostali prawomocnie wydziedziczeni w testamencie, uznani przez sąd za niegodnych dziedziczenia, zrzekli się go dobrowolnie lub złożyli oświadczenie o odrzuceniu spadku.

Jak obliczyć wartość zachowku?

Podstawą do ustalenia wysokości roszczenia jest udział spadkowy, który przypadłby danej osobie przy dziedziczeniu ustawowym.

w standardowych przypadkach zachowek wynosi połowę wartości tego udziału,

dla małoletnich dzieci i osób trwale niezdolnych do pracy – dwie trzecie.

Przy wyliczeniu uwzględnia się wartość majątku pozostawionego przez zmarłego oraz niektóre darowizny dokonane jeszcze za jego życia.

Jak dochodzić swoich praw?

Osoba uprawniona do zachowku może żądać od spadkobierców wypłaty odpowiedniej sumy pieniężnej. Zwykle pierwszym krokiem jest pisemne wezwanie do zapłaty. Jeśli to nie przyniesie efektu, pozostaje droga sądowa. Warto pamiętać, że roszczenie o zachowek przedawnia się po 5 latach od momentu ogłoszenia testamentu.

Zachowek bywa źródłem rodzinnych sporów, ale dla wielu osób stanowi realne zabezpieczenie. To narzędzie, które ma na celu zachowanie równowagi pomiędzy wolą zmarłego a interesami najbliższych mu osób.