Pokolenie Z chce "zmienić wszystko"

Dla Herizo Andriamananteny, rzecznika grupy Gen Z Madagascar, sprawa jest jasna. – Mamy obowiązek zmienić wszystko. Oczekujemy odsunięcia od władzy i rezygnacji prezydenta. Przede wszystkim jego rezygnacji – mówi w rozmowie z DW.

Globalna fala protestów pokolenia Z dotarła właśnie na Madagaskar. Hasło "zmienić wszystko" oznacza dla demonstrantów koniec z korupcją i nieudolnym rządzeniem.

Ich zdaniem prezydent Andry Rajoelina musi odejść, a jego decyzja o odwołaniu rządu to za mało. Protesty, które początkowo wybuchły z powodu przerw w dostawie prądu i braku wody pitnej, doprowadziły w ostatnich dniach – według danych ONZ – do śmierci co najmniej 22 osób i ponad 100 rannych.

Mimo gróźb i prób zastraszania, mobilizacja trwa. Ruch tworzą dobrze wykształceni młodzi ludzie w wieku od 18 do 28 lat. Stanowią większość – ponad połowa z 32 milionów mieszkańców Madagaskaru ma mniej niż 30 lat. Ich inspiracją jest Nepal.

Rząd Nepalu zablokował dostęp do 26 platform społecznościowych, w tym Facebooka i TikToka, tłumacząc to troską o bezpieczeństwo narodowe. Pokolenie Z odpowiedziało protestami – na ulice wyszły dziesiątki tysięcy ludzi.

Pod hasłem #NepoBabies (określenie osób, które dzięki wpływowym rodzicom i nepotyzmowi osiągają sukcesy – red.) młodzi Nepalczycy ujawniali przypadki korupcji i układów. Mimo ofiar śmiertelnych, udało im się doprowadzić do upadku rządu premiera Khadgi Prasada Sharmy Oli. W internetowym głosowaniu wybrano jego następczynię – Sushilę Karki, byłą sędzię najwyższego sądu i znaną przeciwniczkę korupcji.

– Oczekujemy trwałego przebudzenia politycznego, napędzanego przez pokolenie Z – mówi Rajat Das Shrestha, jeden z liderów ruchu Gen Z w Nepalu. – Rządy mogą upaść, gdy młodzież się jednoczy.

To, co wydarzyło się w Nepalu – kraju pomiędzy Chinami a Indiami – stało się wzorem dla protestów Gen Z na całym świecie. A jeśli rządzący nadal będą ignorować marzenia i frustracje młodych ludzi, podobne wydarzenia mogą mieć miejsce w innych krajach regionu – jak w Indonezji czy na Filipinach, gdzie młodzież również protestuje przeciwko korupcji i nierównościom.

Pokolenie Z protestuje nie tylko w Azji, ale także w Europie. – To była kropla, która przelała czarę goryczy – mówi Jelena Popadić, studentka medycyny i rzeczniczka ruchu protestów w Serbii. Chodzi o próbę zatuszowania przez władze zawalenia się dachu głównego dworca w Nowym Sadzie 1 listopada 2024 roku, w wyniku którego zginęło 16 osób. Prawdopodobną przyczyną były błędy budowlane i korupcja.

Od tamtej pory – już niemal rok – pokolenie Z paraliżuje kraj: okupuje uczelnie, organizuje cotygodniowe demonstracje, blokuje skrzyżowania i atakuje biura rządzącej Partii Postępu prezydenta Aleksandra Vučić'a. Protesty są wymierzone głównie w jego autorytarne rządy.

Ich hasło to "Pumpaj", co oznacza "Dawaj dalej" lub "Podkręć tempo". Vuczić próbuje tłumić protesty siłą – ale bezskutecznie. – Studenci się nie boją i tę odwagę przekazali całemu społeczeństwu – mówi były generał policji Bogoljub Żivković, który został przedwcześnie wysłany na emeryturę przez Vučić'a, ponieważ jego syn – student prawa – również brał udział w protestach i domagał się położenia kresu korupcji.

Bez strachu działa także młodzieżowy ruch w Maroku. Według agencji DPA po nocnych protestach z 1 października zatrzymano 400 osób, a 280 zostało rannych. Głównym powodem demonstracji jest korupcja. Młodzi sprzeciwiają się także budowie stadionów na Mistrzostwa Świata w piłce nożnej w 2030 roku, które Maroko organizuje wspólnie z Hiszpanią i Portugalią. Zamiast stadionów, jak domaga się ruch Gen Z 212, powinny powstać nowe szpitale.

Dlaczego "212"? To międzynarodowy numer kierunkowy Maroka. Wezwania do protestów pojawiają się na TikToku, Instagramie i platformie Discord.

W Paragwaju i Peru młodzi również mają dość nepotyzmu i pustych obietnic polityków. – Stanowimy 99,9 procent i nie chcemy korupcji – głosiło hasło protestów w stolicy Paragwaju, Asunción.

W Limie, stolicy Peru, pokolenie Z protestowało głośno bijąc w bębny przeciwko korupcji, niepopularnej prezydentce Dinie Boluarte i planowanej reformie systemu emerytalnego.

Na protestach w Peru – jak i na całym świecie – widoczna była piracka flaga z czaszką i słomkowym kapeluszem z kultowego anime "One Piece". Główny bohater, Monkey D. Ruffy, walczy o wolność i sprawiedliwość. Jeden z jego najsłynniejszych cytatów mogłoby być mottem wszystkich młodych protestujących: "Chcę stworzyć świat, w którym wszyscy moi przyjaciele będą mogli jeść, ile tylko zechcą!"