Jesienny zielnik: czy znasz nazwy drzew liści z zielnika?

Prowadzenie jesiennego zielnika to wspaniały pomysł na aktywny wypoczynek na świeżym powietrzu razem z dziećmi, a później na kreatywny czas razem w domu podczas suszenia, wklejania i porządkowania nazw i gatunków drzew we własnoręcznie zrobionym zielniku. Czy jednak aby na pewno poradzimy sobie z prawidłowym nazewnictwem drzew przyporządkowanych pojedynczym listkom z zielnika? Nie dajmy się zaskoczyć dzieciom. Oto najpopularniejsze nazwy drzew liści z polskich dróg.

Jesienny zielnik: podstawowe nazwy drzew

Kojarzenie nazw drzew po charakterystycznych liściach (jak np. pięciopalczastych liściach kasztanowca) raczej większości z nas przychodzi dość łatwo. Schody pojawiają się, gdy poszczeólne liście różnią się niuansami. A więc? Czy podejmiesz się wyzwania? Oto kilka podpowiedzi jak nie zbłądzić wśród liści z zielnika.

Wiąz szypułkowy - liście wiązu mają kształt eliptyczny lub odwrotnie jajowaty, najszersze są powyżej środka. Ich sługość to od 6 cm do 14 cm. Brzegi liści wiązu są charakterystycznie podwójnie piłkowane, na szczycie liścia zaostrzone. Wyjątkową cechą tego gatunku jest silna asymetryczność liści u nasady. Z wierzchu liście są gładkie lub nieco szorstkie, od spodu miękko omszone. Krótki ogonek liściowy.

Buk zwyczajny - liście bukowe są skrętoległe, jajowate lub eliptyczne. Osiągają do 10 cm długości i 5 cm szerokości. Brzegi liści są falisto ząbkowane lub gładkie. Z wierzchu ciemnozielone, błyszczące, od dołu jasne i matowe. Liuście, które opadły mają srebrzysty meszek na głównym nerwie od spodu. U nasady liście bukowe zwężają się klinowato. Mają krótki ogonek z meszkiem. Jesienią przybierają typowo jesienn, brązowo-rdzawe barwy.

Grab pospolity -  jesienią liście grabu są pięknie żółte. Epileptyczny lub jajowaty kształt liści grabu jest też charakterystycznie pofałdowany w harmonijkę. Ranty liści grabu mają charakterystyczne podwójne piłkowanie (podwójne ząbki). Od spodu mają też charakterystyczny meszek na nerwach. Krótki ogonek.  Osiągają od 5–10 cm wysokości i do ok. 6 cm szerokości.

Leszczyna pospolita - jesienią żółte lub rudobrązowe, z bardzo krótkim ogonkiem. Blaszka liściowa leszczyny jest szeroko owalna (prawie okrągła) o długości do 10 cm. Rant liści leszczeyny tez jest podwójnie piłkowany, ostry na szczycie i sercowaty u nasady.  

Dąb bezszypułkowy - jesienią ciemnobrązowe liście o długości od 5 cm do 14 cm, ustawione skrętolegle z bardzo krótkim ogonkiem. Blaszka liścia ma charakterystycznych 5-8 klap zaokrąglonych zatokowo (lekko wydłuzony kształt). Klapy blaszki są raczej regularne, niezbyt głęboko wcięte.

Dąb czerwony - liście duże, intensywnie pomarańczowe i czerwone jesienią, skrętoległe, u podstawy szerokoklinowate, z obu stron po 4 pary prawie równoległych do siebie klap bocznych, grubo ząbkowanych, ostro zakończonych. Osiągają długość do 25 cm i szerokość do 15 cm. 

Dąb szypułkowy - listki jesienią brunatnoczerwone, brązowe lub szarobrązowe. Charakterystyczne w dotyku, bardzo skórzaste. Blaszka liściowa jest wyraźnie asymetryczna i ma w zarysie eliptyczny lub odwrotnie jajowaty kształt, lekko szerszy przy wierzchołku. Liść dębu szypułkowego osiąga między 5–18 cm długości i 2,5–12 cm szerokości. Występuje z 4–7 parami nieregularnych, zaokrąglonych klap na brzegu i uszkowatą nasadą (dwie małe klapy okalające ogonek). Zaokrąglony lub wycięty wierzchołek liścia. 

Klon jawor - czyli "ten od nosków". Jego liście jesienią są charakterystycznie jasnożółte, z delikatnym meszkiem na większych nerwach. Zwykle pięcioklapowe, długoogonkowe, okrągławe, sztywne, u nasady sercowate, z 5 nerwami. Osiągają długość 8–16 cm. Klapy liści klonu są głęboko wycięte, nieregularnie i grubo piłkowane, spiczaste, u nasady nieco zwężone. Trzy przednie klapy liści są mniej więcej jednakowej wielkości, natomiast obie tylne są wyraźnie mniejsze. Ogonki rynienkowate.

Jarząb pospolity - jesienią przebarwiają się na kolor od złotożółtego do żółtoczerwonego. Liście jarząbu są nieparzysto-pierzaste, złożone z 9–15 listków, pojedynczo piłkowanych, u nasady całobrzegich. Ciekawostka: po roztarciu w dłoniach pachną gorzkimi migdałami!

Jesion wyniosły - nawet jesienią liście jesionu są ciemnozielonkawe - górna częśc liścia jest ciemnozielona, dolna szarawozielona. Nieparzystopierzaste liście jesionu składają się z 9–15 listków siedzących lub krótkoogonkowych. Liść jesionu składa się z listków o długości ok. 6 cm i szerokości 3 cm. Każdy listek jest podługowaty, lancetowaty, nieco nierówny u podstawy, na szczycie ostry, z nieco ostrym ząbkowaniem na brzegach.

Klon zwyczajny - w ciągu lata ciemnozielone i błyszczące, jesienią wybarwiają się na żółto, pomarańczowo a czasem prawie czerwono. Osiągają do 15 cm długości i 10–18 cm szerokości. Naprzeciwległe, dłoniasto-klapowane, 5- lub rzadziej 7-klapowane, z ostrymi wierzchołkami. Blaszka liściowa jest ząbkowana na brzegu, a wcięcia między klapami są zaokrąglone. Liście klonu są też szersze bardziej między bokami niż od nasady do wierzchołka. Blaszka liścia osadzona jest na długim i cienkim ogonku liściowym, maczugowato zgrubiałym u nasady. Ogonek ma różowożółtą lub czerwonawą barwę.

Olsza czarna - skrętolegle ułożone liście olszy osiągają długość między 4–10 cm i szerokość 3–7 cm. Ich kształt jest odwrotnie jajowaty, z tępym lub wyciętym wierzchołkiem. Brzegi liścia są nierówno podwójnie piłkowane i faliste. Od głównego nerwu odchodzi 5–8 par nerwów bocznych. Wierzchnia strona liścia olszy charakterystycznie błyszczy.

Lipa drobnolistna - blaszki liścia lipy, z regularnie piłkowanym brzegiem, mają okrągłosercowaty kształt i charakterystycznie zakończony wierzchołek. Po górnej stronie są żywozielone, dolna ich strona jest jaśniejsza. Są szersze niż dłuższe i lekko wcięte u nasady. Jesienią wybarwiają się na żółto-limonkowy kolor. Osiągają średnicę 30–70 mm, a brzegi liści lipy są lekko zawinięte do góry.

Brzoza brodawkowata - jesienią listki brzozy wybarwiają się na rudo i mają charakterystyczne nakrapiane plamki. Wcześniej ciemnozielone na powierzchni górnej, a na dolnej jaśniejsze, zielonawoszare. Blaszka liścia brzozy ma podwójnie ząbkowany brzeg. Jest trójkątna lub romboidalna i o nasadzie szeroko klinowatej bądź ściętej. Posiadają charakterystyczne, gęste, siateczkowate unerwienie. Osiągają długość 3–7 cm i 2–5 cm szerokości. Mają dłuższy ogonek.

Topola osika - jesienią, prawie okrągłe listki topoli mają kolor jasnożółty i charakterystyczne nakrapianie. Osiągają długość do 10 cm. Ich brzegi są grubo i nierówno ząbkowane. Ogonek liściowy bocznie spłaszczony, wiotki i dłuższy od blaszki, dzięki czemu liście szeleszczą pod wpływem nawet niewielkiego podmuchu wiatru.