"Uprzejmie donoszę...". O donosach do skarbówki

Do Urzędu Skarbowego w Iławie co roku wpływa ok. 50 do 100 donosów. Mieszkańcy powiatu poruszają różne tematy, ale najczęściej w listach chodzi o to, że komuś się powodzi. Często po takim liście urząd rozpoczyna dochodzenie w sprawie podejrzenia o oszustwa podatkowe. Kontrola podatkowa przeprowadzana przez organy podatkowe ma na celu sprawdzenie, czy podatnicy lub płatnicy wywiązują się z obowiązków wynikających z prawa podatkowego. Informacje o naruszeniach tych obowiązków często pochodzą z niezidentyfikowanych źródeł informacji i są przekazywane organom podatkowym w formie donosu.

Bywa, że takie listy pisze się po to, żeby po prostu wylać żale z zazdrości, bez przewidywania, że w ten sposób można komuś zaszkodzić. Kwestia wysyłania doniesień do fiskusa jest kontrowersyjna. Z drugiej strony na Zachodzie informowanie służb o wszelakich nieprawidłowościach to norma. W Polsce — nadal nie.

Donosy najczęściej są anonimowe, ale zdarza się, że podpisane imieniem oraz nazwiskiem. Czasem na końcu pisma widnieje krótki podpis: "życzliwy". Nie wszystkie urzędy skarbowe prowadzą rejestr tego typu zgłoszeń, bo taki obowiązek zniesiono w 2018 r. Urząd Skarbowy w Iławie taki monitoring prowadzi i na naszą prośbę ujawnił część treści donosów, które mieszkańcy powiatu iławskiego przysłali w 2020 r.

Jak informuje Mariola Wyszyńska, naczelniczka Urzędu Skarbowego w Iławie, było 77 donosów.

Przykładowa treść:
1. Pan [...] dopuszcza się nieprawidłowości, posiada dochód z nielegalnego lub nieujawnionego źródła, ponieważ kupuje nieruchomości i samochody. Oficjalnie prowadzi [...]

2. Pragnę poinformować, że jestem klientem w [...]. Kupując tam kilka razy, nigdy nie otrzymałem paragonu (...).

3. Uprzejmie proszę o sprawdzenie, jak działa firma[...] w [...]. Wynajmowane są [...] za duże pieniądze (150-250 zł) za 1 dobę. Ja chciałem wynająć, ale oni nie dają rachunków. Ogłaszają się na [...]. Czy oni płacą podatek?

4. Informuje, że [...] zam. [...] prowadzi firmę [...} i zatrudnia pracownika wyrywkowo. Nie odprowadził podatku, w ten sposób się dorabia.

5. Uprzejmie informuję, że dochodzi do łamania przepisów prawa podatkowego. [...] pracują za granicą i nie odprowadzają podatków. Ukrywają w ten sposób część swoich dochodów, z posiadanych przeze mnie informacji wiem, że pracują na czarno bez żadnych umów.

6. Niniejszym oświadczam, iż Pani [...] zamieszkująca na stałe w Iławie wynajmuje lokatorowi mieszkanie w [...]. Pani [...] wynajmuje to mieszkanie bez żadnej umowy, lokatorzy płacą czynsz w wysokości [...] plus opłaty, natomiast Pani [...] nie odprowadza żadnych składek do Urzędu Skarbowego.

7. Uprzejmie proszę o przeprowadzenie kontroli w sklepie [...]. W miejscu tym dochodzi do łamania przepisów prawa podatkowego. Właściciel sklepu [...] sprzedaje towar niektórym klientom — nie wprowadza do kasy fiskalnej, ukrywając w ten sposób część swoich dochodów.

8. Na posesji [...] dochodzi do łamania przepisów prawa podatkowego. Osoba zamieszkująca pod tym adresem [...] prowadzi nielegalną działalność, wykonuje usługi [...]. Klientki przyjmuje codziennie w różnych porach i pobiera wynagrodzenie za te usługi. Na dowód przesyłam zdjęcia dostępne na profilu społecznościowym.