Atrakcja na piątek: bohater jednego strzału

Dwa kilometry od Nidzicy, na polach wsi Tatary, leży sobie kamień. Od jak dawna “to robi” nie wiadomo. Wiadomo za to, że ma 19 metrów obwodu i ponad 2 metry wysokości. Jest długi na 6,5 metra i na 4 szeroki. Kiedyś był większy, ale zapobiegliwi Mazurzy odłupywali go po trochu i wyrabiali kamienie młyńskie.

Na powierzchni głazu umieszczono kamienną kulę. Według legendy to pamiątka z 1656 r., kiedy pod Nidzicę zapędził się walczący w polskiej służbie tatarski czambuł. Tatarów do Prus zabrał ze sobą hetman Wincenty Gosiewski, który na polecenie króla Jana Kazimierza miał zdyscyplinować elektora pruskiego, który zdradził Rzeczpospolitą i wspierał Szwedów.

Tatarzy budzili zresztą powszechny popłoch cywilów. Kiedy było trzeba wojowali, ale w wolnych chwilach mordowali, rabowali i brali w jasyr. Mocno spustoszyli wtedy wschodnie Mazury. Mieli też zapędzić się w okolice Nidzicy, choć brak na to pewnych dowodów.

Wedle legendy zamku broniła wtedy szwedzka załoga. Schronili się tam też mieszkańcy miasta. W każdym razie w 1783 po raz pierwszy pojawiła się zapisana historia o dzielnym Nowaku, krawcu spod Niborka, bo tak Mazurzy nazywali ówczesny Neidenburg. Ów mistrz igły miał jednym armatnim strzałem z zamkowych murów powalić ucztującego przy wzmiankowanym kamieniu tatarskiego wodza.

Obrońcy zamku, którzy nie chcieli drażnić Tatarów chcieli go im wydać. Ten jednak ukrył się w kupie końskiego gnoju. A kiedy ordyńcy odstąpili Nowaka ogłoszono bohaterem. A ten dopiero wtedy się ujawnił. A kamień nazwano Tatarskim.

To oczywiście raczej k tylko piękna legenda, bo z nidzickiego zamku do kamienia jest dobry kilometr. A krawca trudno podejrzewać w takiej biegłości ze strzelania z armaty.To nie zmienia jednak faktu, że Tatarski Kamień warto zobaczyć i zrobić sobie przy nim pamiątkowe zdjęcie.

Czy podnidzicki kamień jest największy w warmińsko-mazurskim? Raczej nie. Aż 28 metrów obwodu ma bowiem "Diabelski Kamień" w Bisztynku.

Mniejszy jest za to Święty Kamień Prusów (14,25 metra obwodu) zalegający w wodach Zalewu Wiślanego, ok. 4 kilometry od Tolkmicka. Jest oddalony ok. 25 m od plaży. Woda jest jednak w tym miejscu bardzo płytka, więc można do niego po prostu dojść.
Kamień być może służył kiedyś pogańskim Prusom jako ołtarz ofiarny. Prawdopodobnie kapłani składali na nim ofiary w intencji wypływających na połowy rybaków.

Z kronikarskiego obowiązku dodajmy jeszcze, że największy głaz narzutowy w Polsce to Trygław, który spoczywa na cmentarzu w Tychowie w zachodniopomorskiem. W obwodzie ma około 50 metrów, długości 16 metrów a szerokości 11. Waży jakieś 2000 ton.

A jeżeli ktoś lubi głazy to zapraszam na wschodnie Mazury. Znajdzie tam 13,5 tysiąca głazów na obszarze 9 hektarów, Największy ma 10 metrów w obwodzie. Głazowisko znajduje się na południe od wsi Wojnowo. Swoją drogą te wszystkie kamienie pozostawiły nam w spadku lodowce, które przywędrowały do nas przed wiekami ze Skandynawii, może nawet ze Szwecji?

Inne atrakcje: kliknij tutaj

Igor Hrywna

Aby trafić do Tatarskiego Kamienia trzeba pojechać z centrum Nidzicy ulicą Warszawską, skręcić w lewo w ulicę Tatarską. 200 m metrów za ostatnimi zabudowaniami trzeba skręcić w lewo w polną drogę, która doprowadzi nas do celu.

Można też przejechać się rowerem po Tatarskim Szlaku