Miejska Biblioteka Publiczna w Olsztynie podsumowała projekt "Atlantyda Północy"

Idea projektu narodziła się nieco ponad rok temu. Krzysztof Dąbkowski, dyrektor Miejskiej Biblioteki Publicznej w Olsztynie zaproponował, żeby w mieście powstał ciekawy mural. Rozważane były różne lokalizacje, ale ostatecznie wybrano ścianę budynku Przedszkola nr 6 przy ul. Pieniężnego, a zatem w samym sercu Olsztyna, u stóp Starego Miasta.

Projekt zwieńczyło umieszczenie pamiątkowej tablicy, która informuje o idei muralu, wymienia sponsorów całego przedsięwzięcia oraz instytucje przy nim współpracujące. Była to również okazja do wspólnego spotkania osób zaangażowanych w projekt oraz wszystkich tych, którzy są nim zainteresowani.

— To, że na oficjalnym podsumowaniu pojawiło się tak wiele osób reprezentujących różne instytucje, uważam za sukces — mówi Krzysztof Dąbkowski, dyrektor MBP w Olsztynie i dodaje, że jak dotychczas mural spotyka się z pozytywnym odbiorem. — Jest to praca abstrakcyjna, więc może oczywiście budzić różne odczucia i emocje. Jednak spotykam się raczej z pozytywnym odzewem. Wiele osób zwraca uwagę na to, że pozostawia on interpretacyjną swobodę. O to nam właśnie chodziło, gdy rozpoczynaliśmy ten projekt.

Nazwę i tytuł „Atlantyda Północy” wymyślił Kazimierz Brakoniecki, poeta i pisarz. Początkowo zrobił to na użytek wystawy dawnych fotografii Prus Wschodnich ze zbiorów niemieckiego konserwatora zabytków w Królewcu. Po zmianach ustrojowych w 1989 r. pojawiła się możliwość otwartego mówienia o wieloetniczności byłych Prus Wschodnich. Jako współzałożyciel Wspólnoty Kulturowej „Borussia”, Brakoniecki zajmował się poznawaniem wielokulturowego dziedzictwa wschodniopruskiego, które nazwał bliską i daleką „Atlantydą Północy”.

Jak podkreśla, artystyczne nawiązanie Bartka Świąteckiego nie ma nic wspólnego z ówczesnym programem odnowy pamięci i symboliki dziejów dawnych ziem pruskich, ale pomimo to między jedną a drugą „Atlantydą Północy” istnieją punkty wspólne.

— To jest luźne odniesienie do pewnego mitu kulturowego, którego nośność opiera się na idei swobodnej interpretacji oraz spontanicznej grze elementami należącymi do zbioru wyobrażeń o Warmii i Mazurach. Taka „Atlantyda Północy” nie jest niewiadomą czy zagrożeniem, lecz bezpieczną wyprawą w to, co oferuje piękna i zniewalająca urokiem nasza ziemia – Warmia i Mazury. Zatem między jedną a drugą „Atlantydą Północy” jest wspólna linia, a mianowicie fascynacja Warmią i Mazurami i pragnienie nieustannego interpretowania tego regionu na nowo.

Podobnie widzi to olsztyński artysta Bartek Świątecki, autor muralu, który podczas prac współpracował z Brakonieckim.

— Współtworzenie dzieła z Kazimierzem Brakonieckim bardzo mnie podbudowało i zainspirowało. Obraz zawiera ptaki oraz przenikające się kształty, które można odczytywać jako pomieszanie kultur. Fajnie, gdyby było to spójne i gdyby to wszystko było w taki sposób odbierane, ale równie dobrze każdy może odczytać to dzieło autonomicznie, na swój sposób.

Artystyczne dzieło na Przedszkolu nr 6 cieszy również przedstawicieli władz miasta. Bogusław Żmijewski, pełnomocnik prezydenta Olsztyna ds. promocji, kultury i sportu uważa, że każda tego typu inicjatywa wzbogaca miasto, a zwłaszcza gdy znajdzie się w tak często uczęszczanej i wyeksponowanej przestrzeni jak miejskie planty.

— Murale są nową formą aktywności artystycznej, ale coraz bardziej powszechną. Szczególnie ważne jest to, że prowadzą one swego rodzaju dialog z historią miasta. Myślę, że jest to bardzo potrzebny kierunek obecności sztuki w mieście i z pewnością warto utrwalać tego typu rozwiązania i szukać takich miejsc oraz takich odniesień, które będą miały wyraźne artystyczne znaczenie w kulturze, a w tym przypadku bez wątpienia tak jest.

Projekt „Atlantyda Północy” był realizowany przez MBP w Olsztynie w partnerstwie ze Stowarzyszeniem Przyjaciół MBP w Olsztynie. Sfinansowano go ze środków samorządu województwa warmińsko-mazurskiego oraz gminy Olsztyn, z wkładem finansowym firmy Remondis. Z kolei niezbędny podczas prac wóz strażacki z podnośnikiem udostępnili strażacy z Jonkowa k/Olsztyna.

Marta Wiśniewska