Rusza remont dworku na Tracku w Olsztynie. Jakie prace zostaną wykonane na początku?

Nadszedł czas, aby ratować dworek Beliana na Tracku. Budynek od lat niszczeje i wymaga kapitalnego remontu. A odnowienie dworku oznacza wykonanie kilku poważnych inwestycji. W pierwszej kolejności trzeba usunąć zawalone konstrukcje oraz wszelkie zanieczyszczenia "będące ogniskami korozji biologicznej". W grę wchodzi również osuszenie, odgrzybianie i dezynfekcja ścian. Remontu wymaga także dach. Należy też wzmocnić konstrukcję całego budynku i wyremontować stropy. Wszystko zgodnie z wytycznymi konserwatora zabytków. Co jeszcze jest w planach?

— Zostały powierzone nam prace zabezpieczające budynek zabytkowy polegające na realizacji rozbiórki wtórych przybudówek dworu na Trackiej 15 — mówi Zbigniew Karpowicz, dyrektor Zakładu Lokali i Budynków Komunalnych w Olsztynie. — Prace budowlane prowadzone będą na podstawie pozwolenia na budowę obejmującego remont i przebudowę z rozbiórką wtórnych przybudówek zabytkowego dworu. Obecnie został wyłoniony wykonawca tych robót, a zakończenie prac planowane jest w maju 2022 roku.

Przybudówki mają zostać usunięte w całości.

Dworek na Tracku w zasobach miasta znajduje się już od 15 lat. I w sumie od tego czasu mówi się o jego remoncie. Raz już nawet został zatwierdzony do renowacji. Niestety, kwestie własności gruntu i budynku doprowadziły do tego, że ta propozycja wypadła z projektu. Problemem zabytku jest jego peryferyjna lokalizacja. Choć znajduje się w granicach miasta, to leży na zupełnym odludziu. Brakuje do niego drogi. Co prawda, za pieniądze z Olsztyńskiego Budżetu Obywatelskiego powstało ponad sto metrów utwardzonej jezdni, ale prowadzi ona, od zamkniętego dla samochodów mostku kolejowego, zupełnie donikąd.

Od przełomu XVI i XVII w. Track należał do polskiej rodziny szlacheckiej Grzymałów, która wywodziła się z ziemi łomżyńskiej. Była to rodzina nie tylko ciekawa, ale i ważna w dziejach Warmii. Między innymi doczekała się opracowania swoich losów, którego autorem jest lokalny historyk i znawca regionalnej kultury Janusz Jasiński. Autor wiele stron poświęca również trackiemu dworkowi i podkreśla, że remont budynku jest niezbędny. "Odbudowa dworu Grzymałów w Tracku, przez długie pokolenia związanego z polskimi tradycjami Warmii, z Kościołem warmińskim i z losami Olsztyna, powinna być sprawą ambicji władz i społeczności naszego miasta oraz wspólnoty parafialnej św. Jakuba" — pisze Janusz Jasiński w opracowaniu "Grzymałowie".

Pierwszy właściciel Jan Grzymała był kapitanem w komornictwie olsztyńskim, miał dom w mieście, ale w 1656 roku zakupił majątek w Tracku. Prawdopodobnie był też starostą, a na pewno taką funkcję sprawował drugi Jan Grzymała. On po ojcu odziedziczył Track. Wraz z zoną po śmierci został pochowany w podziemiach kościoła św. Jakuba w Olsztynie. Najważniejszą rolę odegrał jednak ich syn Wojciech Ludwik Grzymała, kanonik warmiński. W Tracku ulokował bogaty, prywatny księgozbiór. Zmarł w 1737 roku i został pochowany pod przydzielonym mu (jak Kopernikowi) ołtarzem w katedrze fromborskiej. Z kolei w 1832 roku Romulus Grzymała, ostatni właściciel majątku z tego rodu, ze względu na rosnące długi, sprzedał Track porucznikowi Janowi Jerzemu Belianowi. Tam urodził się Oskar Belian, który był niemieckim urzędnikiem, burmistrzem Olsztyna od 1877 roku, a następnie w latach 1903-1908 — jego nadburmistrzem. Rządził miastem ponad trzy dekady i do dziś w rankingu burmistrzów i prezydentów Olsztyna jest to absolutny rekord. Za jego rządów Olsztyn nabrał cech nowoczesnego, średniego miasta i co do ważności stał się drugim po Królewcu miastem Prus Wschodnich. Ale Belian aktywnie zwalczał również wszelkie przejawy polskości. Kolejnymi właścicielami dworku byli August Anhuth i Ludwik Hartmann, a w 1906 roku całą posiadłość, więc także i dworek, wykupiło państwo pruskie. Po II wojnie światowej, od 1948 roku aż do początku lat 90. w dworku siedzibę miało Państwowe Gospodarstwo Rolne, czyli w skrócie pegeer. Urządzono tu mieszkania zakładowe. Potem budynek przejęła Agencja Własności Rolnej Skarbu Państwa i kilka lat mieściły się tam mieszkania socjalne. W 2007 roku dworek Beliana przejęło miasto.