Mieczysław Lenckowski o elbląskich wikingach

Mieczysław Lenckowski ukończył filologię polską na Uniwersytecie Gdańskim oraz Podyplomowe Studia Archiwistyki na UMK w Toruniu. W swojej pracy magisterskiej zajął się badaniami nad twórczością Witolda Gombrowicza. Do 2017 roku pracował jako starszy kustosz w Bibliotece Elbląskiej – obecnie pisarz przebywa na emeryturze. W wolnych chwilach zajmował się dziennikarstwem, a także krytyką literacką i teatralną. Był też członkiem Bractwa Języka Polskiego, Stowarzyszenia Elbląskiego Klubu Autorów SEKA oraz Elbląskiego Towarzystwa Kulturalnego. Ma na koncie również własne publikacje – cztery tomiki wierszy oraz dwie powieści. Ostatnia z nich, wydana w 2014 roku książka „Wikingowie z Truso”, w formie fabularnej opisuje historię i kulturę ludu osiadłego w wiosce pod Elblągiem w okresie wczesnego średniowiecza.

Dzieje staropolskiego Truso do dziś są przedmiotem zainteresowań lokalnych badaczy i archeologów. Przy pracy nad tą powieścią Mieczysław Lenckowski konsultował się z jednym z nich – doktorem Markiem Jagodzińskim, związanym z Muzeum Archeologiczno-Historycznym w Elblągu badaczem historii średniowiecznej Polski, który jest odkrywcą tej osady w Janowie koło Elbląga. Ponadto autor korzystał z różnych źródeł historycznych i archeologicznych badań naukowych, jak również z artykułów internetowych. W książce można znaleźć też zdjęcia z jednej z edycji „Międzynarodowego Festiwalu Wikingów z Truso w Elblągu” robione przez samego autora oraz obszerny słownik pojęć mitologicznych, etnicznych i geograficznych.

Sama powieść składa się z trzech części. W pierwszej, zatytułowanej „Gdzie morze spija wody Vistuli”, poznajemy między innymi przebieg obrzędów wyprawiane przez pogańskiego kapłana, proces grzebania poległych w wyniku najazdu obrońców wioski, dawne gry i zabawy, pracę bartnika, a także historię zielarki, barda oraz miłosnej relacji między Ulfem i Namedą. Druga część „Obrazy z życia ludzi pogranicza” opowiada o tropieniu wilków na brzegu Drużna, budowie wikińskiej arki, historii pewnego rzeźbiarza, odwiedzinach zamorskiego żeglarza, a także o kolejnych najazdach na Truso, z czego jedno z nich dotkliwie niszczy wioskę. Ostatnia część pt. „Pamięć po Gepedoios” opisuje pracę pogezańskich rybaków, a także lanzańskich lepiczów, czyli mistrzów wytwarzania naczyń z gliny, obrzędy mityczne w Romove, legendę Herkulesa Monte z Natangi oraz stopniowe opuszczanie osady Truso przez mieszkańców.

Powieść „Wikingowie z Truso” nie oddaje w pełni obrazu pogranicza słowiańsko-bałtyjskiego w czasach Truso, zwłaszcza że ma ona niespełna 130 stron. Jednak autor przedstawił w niej wycinki z życia codziennego mieszkańców tej krainy, co starał się przybliżyć w jak najbardziej wiarygodny sposób. Książka może stanowić punkt wyjścia do pogłębiania tematu odkryć archeologicznych związanych z osadą Truso opisanych w publikacjach naukowych, jak również zaprezentowanych na wystawie stałej Muzeum Archeologiczno-Historycznego w Elblągu.