Andrzej Groth: Nowa historia Elbląga

Autor jest gdańskim historykiem i redaktorem naukowym Rocznika Elbląskiego. Specjalizuje się w historii nowożytnej Polski, dziejach Prus Królewskich i historii powszechnej XVI–XVIII wieku. Zajmuje się historią Elbląga od kilkudziesięciu lat. Napisał wiele prac na temat handlu morskiego Elbląga czy monografii o burmistrzach i prezydentach miasta od średniowiecza do 1950 roku. Kontynuuje też dzieło znakomitego poprzednika profesora Stanisława Gierszewskiego, autora koncepcji wielotomowej historii Elbląga. Od 1993 roku kierował zespołem autorów przygotowujących wielotomową syntezę dziejów naszego miasta, która powstawała aż do 2006 roku. Łącznie opublikował ponad 300 prac. Za działalność naukową i dydaktyczną otrzymał wiele nagród, w tym dwukrotnie Nagrodę Rektora UG i nagrodę Ministra Edukacji Narodowej.

„Elbląg. Od pradziejów do współczesności” to książka świeżo wydana, bo w maju tego roku. Profesor Andrzej Groth pracował nad nią przez około rok. Wydaniu książki patronował prezydent Elbląga Witold Wróblewski, który wsparł jej wydanie w nakładzie 500 egzemplarzy. Nie jest więc przeznaczona do sprzedaży – można ją wypożyczyć w Bibliotece Elbląskiej. Publikacja obejmuje okres od średniowiecza do 2015 roku. Została napisana w oparciu o sześciotomową historię Elbląga, która powstawała na przełomie XX i XXI wieku. Poprzednia monografia autorstwa profesora Stanisława Gierszewskiego, wydana w 1970 roku, kończyła się na okresie powojennym. Nowa wnosi dużo do wiedzy o dawnym Elblągu i opisuje współczesne dzieje. Założeniem powstania tej pozycji było zaprezentowanie dziejów miasta w sposób przystępny i spopularyzowanie historii miasta wśród wszystkich – zarówno pasjonatów historii, jak i młodych czytelników.

Publikacja została podzielona na sześć rozdziałów obejmujących najważniejsze okresy w dziejach naszego miasta: Okres wczesnodziejowy; Elbląg średniowieczny; W Rzeczypospolitej szlacheckiej; W państwie pruskim i niemieckim; Znowu w Polsce; Trzecia Rzeczpospolita. Znaczna większość historii Elbląga została opisana bardzo kompleksowo, z uwzględnieniem nie tylko wydarzeń i dziejów politycznych, ale również życia codziennego. Jak podkreśla autor, historia miasta po 1989 roku wymaga dalszych badań, dlatego w monografii został zawarty tylko jej szkic. Jednak mimo to „Elbląg. Od pradziejów do współczesności” uzupełnia wiele zagadnień, które w wielotomowej historii miasta z różnych względów się nie zmieściły. Pokazuje różne aspekty: od życia codziennego przez handel, wytwórczość, szkolnictwo, życie religijne aż po służbę wojskową. Ciekawe są również podrozdziały opisujące życie kulturalne naszego miasta, które rozkwitło mimo poważnych zniszczeń. Dużym atutem monografii są też zdjęcia archiwalne oraz współczesne fotografie.

Uważam, że książka profesora Andrzeja Grotha spełnia swoje założenia – opisuje 800 lat historii Elbląga na niewiele ponad 400 stronach, do tego w przystępny sposób. Polecam wszystkim, którzy chcą poznać dzieje naszego miasta w pigułce.