Czas głębiej sięgnąć do kieszeni

Jak grom z jasnego nieba na mieszkańców Olsztyna spadła znaczna podwyżka podatku od nieruchomości. Pewną barierą dla samorządów jest ustawa o podatkach i opłatach lokalnych z 1991 roku, która z jednej strony nakłada obowiązek ustalenia wysokości stawek podatku od nieruchomości, z drugiej strony jednak nie mogą one przekroczyć stawek maksymalnych określonych na dany rok podatkowy przed właściwego ministra ds. finansów publicznych. Gmina Olsztyn w tym roku zdecydowała się na wprowadzenie maksymalnych stawek określonych w ustawie. Największy wzrost dotyczy podatku płaconego od prowadzenia działalności gospodarczej oraz od budynków mieszkalnych lub ich części zajętych na prowadzenie działalności gospodarczej. To wzrost z 25,74 zł za 1 m kw. do 28,78 zł od 1 m kw. powierzchni użytkowej. Podatek płacony od nieruchomości pod wodami powierzchniowymi stojącymi lub wodami powierzchniowymi płynącymi jezior i zbiorników sztucznych wyniesie 5,79 zł od 1 ha powierzchni, obecnie jest to stawka w wysokości 5,17 zł. Z kolei podatek związany z prowadzeniem działalności gospodarczej, bez względu na sposób zakwalifikowania w ewidencji gruntów i budynków wzrośnie do 1,16 zł od 1 m kw. powierzchni z 1,03 zł obowiązującego w bieżącym roku. Miasto szacuje, że z tego tytułu gmina wzbogaci się na kwotę prawie 11,5 mln zł.

Głębiej do portfela będą musieli zajrzeć kierowcy, którzy nieprawidłowo parkują swoje pojazdy, oraz użytkownicy hulajnóg elektrycznych, którzy pozostawiają je niezgodnie z zasadami. Przypomnijmy, że opcja odholowania hulajnogi elektrycznej została wprowadzona dopiero od początku 2022 roku. Strażnicy miejscy mogą obciążyć kosztami operatora sprzętu, który może je przenieść na ostatniego użytkownika danego pojazdu. Doba pobytu samochodu na strzeżonym parkingu będzie kosztować 47 zł, natomiast hulajnogi elektrycznej 24 zł.

Pandemia i lockdown, nauka zdalna, a teraz podwyżki cen na paliwa i prąd będące skutkiem rosyjskiego napadu na Ukrainę. Te czynniki złożyły się na trudną sytuację Miejskiego Przedsiębiorstwa Komunikacyjnego w Olsztynie. W 2021 roku spółka straciła prawie połowę pasażerów, a przychody mimo wyższych cen biletów nie są zadowalające.

W informacji o działalności MPK w Olsztynie omawianej na sesji Rady Miasta wynika, że w 2020 roku w porównaniu do 2019 roku ubyło 41 proc. pasażerów, natomiast w 2021 w porównaniu do 2020 roku przybyło 17,6 proc. pasażerów. Dane za 2022 rok nie są jeszcze dostępne. Jak możemy przeczytać w raporcie: „Na dzień dzisiejszy jednym z najważniejszych czynników są bardzo wysokie ceny paliwa, co ma istotne znaczenie dla ponoszonych kosztów. Ponadto nie można przewidzieć skutków zdarzeń związanych z koronawirusem i wojną w Ukrainie na działalność Spółki w bieżącym roku i w dalszej przyszłości”.

To wszystko może spowodować kolejną podwyżkę cen biletów, o której obecnie nie mówi się głośno. Przypomnijmy, że w ciągu ostatnich dwóch lat cena biletów komunikacji miejskiej w Olsztynie wzrosła dwukrotnie. Najpierw została zwiększona z 3 zł na 3,40 zł na początku 2021 roku, a później, od kwietnia 2022 roku wzrosła ona z 3,40 zł na 4 zł. Dla porównania. Bilet normalny w Toruniu kosztuje 3,40, a w Białymstoku 4 złote (papierowy) i 3 złote (elektroniczny).

Olsztyńskie MPK pierwsze półrocze 2022 roku zamknęło stratą 3 mln 383 mln zł. Jak możemy przeczytać w raporcie: „W kolejnych miesiącach wynik finansowy może ulegać pogorszeniu, a na jego poziom będzie miał wpływ w szczególności radykalny wzrost kosztów paliwa (w stosunku do I półrocza roku 2021 jest to kwota 3, 310 mln zł), zmniejszony zakres zleconych zadań przewozowych, zwiększone koszty obsługi zewnętrznego finansowania inwestycji (wyższe stopy procentowe)”.

Miejskie Przedsiębiorstwo Wodociągów i Kanalizacji prawdopodobnie ma jedną z najbardziej skomplikowanych sytuacji wśród miejskich spółek w Olsztynie. Firma w ostatnim czasie skutecznie pozyskała ponad 400 mln zł na inwestycje, jednak modernizacja sieci wymaga większych nakładów. Problem w tym, że tych nakładów w PWiK brak, a opłaty, które wnoszą mieszkańcy wystarczą tylko na utrzymanie sieci i eksploatacje urządzeń. W skrócie: firma nie zarabia na tyle, żeby prowadzić dalszą modernizację, która jest potrzebna. Prezes Wiesław Pancer przyznał, że jeśli sytuacja w ciągu najbliższego roku się nie poprawi, to w styczniu 2024 będzie skłądał do sądu wniosek o ogłoszenie upadłości.

Karol Grosz