Zaburzenia psychiczne mogą dotknąć każdego [wywiad z Eleną Svetlichnayą, koordynatorką oddziału psychiatrycznego szpitala w Iławie]
2023-02-22 15:04:49(ost. akt: 2023-02-23 07:39:44)
zdjęcie ilustracyjne
POWIAT\\\ — Poradnia Zdrowia Psychicznego przy Powiatowym Szpitalu w Iławie cieszy się dużym zainteresowaniem wśród pacjentów. Już teraz czynimy starania, by w najbliższym czasie zatrudnić więcej specjalistów. By sprostać potrzebom społecznym — mówi Elena Svetlichnaya, psychiatra, koordynatorka oddziału psychiatrycznego w Powiatowym Szpitalu w Iławie.
Elena Svetlichnaya
— Przy Szpitalu Powiatowym w Iławie powstaje właśnie Centrum Zdrowia Psychicznego. Proszę o nim opowiedzieć.
— W związku z trwająca reformą opieki psychiatrycznej oraz realizacją Narodowego Programu Ochrony Zdrowia Psychicznego w całej Polsce tworzone są Centra Zdrowia Psychicznego (CZP). Nasze CZP przy Powiatowym Szpitalu w Iławie będzie zapewniać opiekę psychiatryczną dla osób zamieszkujących dwa powiaty: iławski i nowomiejski, czyli dla około 100 tys. mieszkańców. W każdym Centrum Zdrowia Psychicznego w zależności od potrzeb, pacjent będzie objęty opieką psychologa, pielęgniarki psychiatrycznej, terapeuty. Wszyscy oni będą pełnić dyżury w punkcie zgłoszeniowo-koordynacyjnym, gdzie osoby szukające pomocy psychiatrycznej, psychologicznej czy psychoterapeutycznej, będą mogły uzyskać pomoc. Opiekę w Centrum Zdrowia Psychicznego cechować będzie dostępność pomocy oraz jej indywidualne dostosowanie — tak by leczenie i opieka nad pacjentami była jak najbliżej miejsca ich zamieszkania.
— W związku z trwająca reformą opieki psychiatrycznej oraz realizacją Narodowego Programu Ochrony Zdrowia Psychicznego w całej Polsce tworzone są Centra Zdrowia Psychicznego (CZP). Nasze CZP przy Powiatowym Szpitalu w Iławie będzie zapewniać opiekę psychiatryczną dla osób zamieszkujących dwa powiaty: iławski i nowomiejski, czyli dla około 100 tys. mieszkańców. W każdym Centrum Zdrowia Psychicznego w zależności od potrzeb, pacjent będzie objęty opieką psychologa, pielęgniarki psychiatrycznej, terapeuty. Wszyscy oni będą pełnić dyżury w punkcie zgłoszeniowo-koordynacyjnym, gdzie osoby szukające pomocy psychiatrycznej, psychologicznej czy psychoterapeutycznej, będą mogły uzyskać pomoc. Opiekę w Centrum Zdrowia Psychicznego cechować będzie dostępność pomocy oraz jej indywidualne dostosowanie — tak by leczenie i opieka nad pacjentami była jak najbliżej miejsca ich zamieszkania.
— Na jakie problemy psychiczne cierpią dziś Polacy?
— Większość pacjentów zgłaszających się do poradni cierpi na zespoły depresyjne, zaburzenia nerwicowe, a także problemy związane z uzależnieniem od alkoholu i narkotyków. Natomiast w lecznictwie stacjonarnym mamy do czynienia z psychozami o różnej etiologii, schizofrenią paranoidalną, chorobą afektywną dwubiegunową, zespołami otępiennymi, zaburzeniami osobowości.
— Większość pacjentów zgłaszających się do poradni cierpi na zespoły depresyjne, zaburzenia nerwicowe, a także problemy związane z uzależnieniem od alkoholu i narkotyków. Natomiast w lecznictwie stacjonarnym mamy do czynienia z psychozami o różnej etiologii, schizofrenią paranoidalną, chorobą afektywną dwubiegunową, zespołami otępiennymi, zaburzeniami osobowości.
— Częściej cierpią mężczyźni czy jednak kobiety?
— Na podstawie większości badań częstość zaburzeń psychicznych u kobiet i mężczyzn jest porównywalna. Stwierdzono natomiast różnice w obrazie klinicznym niektórych zaburzeń występujących u kobiet i mężczyzn, np. depresji czy zespołów uzależnień. U kobiet częściej niż u mężczyzn rozpoznajemy zaburzenia nastroju typu depresyjnego, zaburzenia lękowe, zaburzenia odżywiania — czyli anoreksję i bulimię, oraz zaburzenia osobowości histrionicznej, lękliwej i zależnej. Wśród mężczyzn natomiast częściej diagnozuje się: zespoły uzależnień od substancji psychoaktywnych, zaburzenia osobowości schizoidalnej oraz zaburzenia osobowości antyspołecznej. Należy zauważyć także, że mężczyźni znacznie rzadziej zgłaszają się po poradę, często ukrywając swój problem przed otoczeniem.
— Na podstawie większości badań częstość zaburzeń psychicznych u kobiet i mężczyzn jest porównywalna. Stwierdzono natomiast różnice w obrazie klinicznym niektórych zaburzeń występujących u kobiet i mężczyzn, np. depresji czy zespołów uzależnień. U kobiet częściej niż u mężczyzn rozpoznajemy zaburzenia nastroju typu depresyjnego, zaburzenia lękowe, zaburzenia odżywiania — czyli anoreksję i bulimię, oraz zaburzenia osobowości histrionicznej, lękliwej i zależnej. Wśród mężczyzn natomiast częściej diagnozuje się: zespoły uzależnień od substancji psychoaktywnych, zaburzenia osobowości schizoidalnej oraz zaburzenia osobowości antyspołecznej. Należy zauważyć także, że mężczyźni znacznie rzadziej zgłaszają się po poradę, często ukrywając swój problem przed otoczeniem.
— Jak wielkim problemem jest wypalenie zawodowe?
— W dzisiejszych czasach — bardzo dynamicznego trybu życia i pracy, syndrom wypalenia zawodowego jest częstym zjawiskiem. Wypalenie zawodowe może dotknąć każdego, zwłaszcza osoby, które charakteryzują się wysokim poziomem motywacji, zaangażowania i energii. Na emocjonalny stres w pracy są narażone przede wszystkim osoby, których obowiązki zawodowe opierają się na kontakcie z innymi ludźmi, tak jak u pracowników służby zdrowia, opieki społecznej, wymiaru sprawiedliwości czy sfery edukacji. W uniknięciu wypalenia zawodowego pomocne jest praktykowanie technik antystresowych i poznawczych. W profilaktyce zdrowia psychicznego niezbędne jest zachowanie właściwej higieny psychicznej, jako zbalansowanej równowagi między życiem prywatnym i zawodowym, pielęgnowanie zainteresowań i pasji, a także regularna aktywność fizyczna, w tym aktywny wypoczynek. Wszystkie one ułatwiają osiągnięcie szeroko rozumianego dobrostanu.
— W dzisiejszych czasach — bardzo dynamicznego trybu życia i pracy, syndrom wypalenia zawodowego jest częstym zjawiskiem. Wypalenie zawodowe może dotknąć każdego, zwłaszcza osoby, które charakteryzują się wysokim poziomem motywacji, zaangażowania i energii. Na emocjonalny stres w pracy są narażone przede wszystkim osoby, których obowiązki zawodowe opierają się na kontakcie z innymi ludźmi, tak jak u pracowników służby zdrowia, opieki społecznej, wymiaru sprawiedliwości czy sfery edukacji. W uniknięciu wypalenia zawodowego pomocne jest praktykowanie technik antystresowych i poznawczych. W profilaktyce zdrowia psychicznego niezbędne jest zachowanie właściwej higieny psychicznej, jako zbalansowanej równowagi między życiem prywatnym i zawodowym, pielęgnowanie zainteresowań i pasji, a także regularna aktywność fizyczna, w tym aktywny wypoczynek. Wszystkie one ułatwiają osiągnięcie szeroko rozumianego dobrostanu.
— Na jakie problemy zdrowia psychicznego cierpią ludzie młodzi?
— Do najczęstszych problemów współczesnej młodzieży zaliczamy przede wszystkim uzależnienie od Internetu, uzależnienie od telefonu, social mediów, gier komputerowych. Ale to także cyberprzemoc, czyli nękanie i zastraszanie, grożenie publikacją wizerunku. Poza tym problemy z używkami, problemy w szkole, uczelni, w grupie rówieśniczej. Młodzi ludzie cierpią też na zaburzenia odżywiania, nieradzenie sobie z presją otoczenia, ale także na depresję.
— Do najczęstszych problemów współczesnej młodzieży zaliczamy przede wszystkim uzależnienie od Internetu, uzależnienie od telefonu, social mediów, gier komputerowych. Ale to także cyberprzemoc, czyli nękanie i zastraszanie, grożenie publikacją wizerunku. Poza tym problemy z używkami, problemy w szkole, uczelni, w grupie rówieśniczej. Młodzi ludzie cierpią też na zaburzenia odżywiania, nieradzenie sobie z presją otoczenia, ale także na depresję.
— Dziś działa w Szpitalu Poradnia Zdrowia Psychicznego. Jak wielkie jest zainteresowanie, zapotrzebowanie na wizytę? Innymi słowy — jak długo czeka się dziś na wizytę w Poradni?
— Poradnia Zdrowia Psychicznego cieszy się dużym zainteresowaniem wśród pacjentów, szczególnie po zakończeniu leczenia szpitalnego, co niestety, przekłada się na wydłużenie kolejek. Już teraz czynimy starania, by w najbliższym czasie zatrudnić większą ilość wysokokwalifikowanego personelu — by sprostać potrzebom społecznym.
— Poradnia Zdrowia Psychicznego cieszy się dużym zainteresowaniem wśród pacjentów, szczególnie po zakończeniu leczenia szpitalnego, co niestety, przekłada się na wydłużenie kolejek. Już teraz czynimy starania, by w najbliższym czasie zatrudnić większą ilość wysokokwalifikowanego personelu — by sprostać potrzebom społecznym.
— Kto powinien zgłosić się do Centrum? I jaka obowiązywać będzie procedura — ze skierowaniem czy bez?
— Do Centrum Zdrowia Psychicznego, w godzinach jego pracy może zgłosić się bez żadnego skierowania każda osoba pełnoletnia szukająca pomocy dla siebie lub dla bliskiej sobie osoby, zamieszkująca na obszarze objętym Centrum. Z mocy prawa bezpłatną opieką psychiatryczną i refundacją leków objęci są wszyscy obywatele RP, bez względu na fakt posiadania ubezpieczenia zdrowotnego. Po zgłoszeniu się pacjenta do punktu zgłoszeniowo-koordynacyjnego, z udziałem specjalisty zostanie przeprowadzona rozmowa wstępna celem identyfikacji problemu i opracowania planu leczenia. Na tym etapie określa się także „pilność” problemu — to taki „psychiatryczny triage”. Jeżeli przypadek zostanie uznany za pilny, leczenie wystartuje nie później niż 72 godziny od konsultacji w punkcie zgłoszeniowo-koordynacyjnym. W przypadkach nagłych, gdy jest zagrożenie zdrowia i życia wymagające opieki całodobowej — a takie przypadki to np. ciężka depresja lub psychoza, pacjent będzie hospitalizowany niezwłocznie.
— Do Centrum Zdrowia Psychicznego, w godzinach jego pracy może zgłosić się bez żadnego skierowania każda osoba pełnoletnia szukająca pomocy dla siebie lub dla bliskiej sobie osoby, zamieszkująca na obszarze objętym Centrum. Z mocy prawa bezpłatną opieką psychiatryczną i refundacją leków objęci są wszyscy obywatele RP, bez względu na fakt posiadania ubezpieczenia zdrowotnego. Po zgłoszeniu się pacjenta do punktu zgłoszeniowo-koordynacyjnego, z udziałem specjalisty zostanie przeprowadzona rozmowa wstępna celem identyfikacji problemu i opracowania planu leczenia. Na tym etapie określa się także „pilność” problemu — to taki „psychiatryczny triage”. Jeżeli przypadek zostanie uznany za pilny, leczenie wystartuje nie później niż 72 godziny od konsultacji w punkcie zgłoszeniowo-koordynacyjnym. W przypadkach nagłych, gdy jest zagrożenie zdrowia i życia wymagające opieki całodobowej — a takie przypadki to np. ciężka depresja lub psychoza, pacjent będzie hospitalizowany niezwłocznie.
— Chciałabym zapytać też o coś kompletnie innego: szacuje się, że co trzeci medyk w Polsce cierpi na stany depresyjne lub lękowe. Czy to prawda i czy wystarczy powiedzieć: medice, cura te ipsum?
— Niestety, według ostatnich badań około 30% personelu medycznego cierpi na zaburzenia depresyjne czy lękowe. Troszcząc się o zdrowie innych, medycy — w nadmiarze obciążeni pracą — często zaniedbują swoje zdrowie. Osoby pracujące w zawodach bezpośrednio związanych z ratowaniem życia narażone są na przewlekły stres, który może być czynnikiem rozwoju wielu chorób o podłożu psychicznym oraz psychosomatycznym. Z uwagi na niedobory personelu w zasadzie we wszystkich systemach opieki zdrowotnej na świecie pracują oni ponadwymiarowo, więc do stresu dochodzi jeszcze zmęczenie, a często także wypalenie zawodowe. Natomiast co do słynnego cytatu — „lekarzu, ulecz samego siebie”, to w rzeczywistości medycy często zajmują się samoleczeniem. Natomiast potrzebują przede wszystkim zrozumienia, że są też ludźmi, potrzebują rozmowy, zrozumienia ze strony pacjenta oraz swoich przełożonych.
— Niestety, według ostatnich badań około 30% personelu medycznego cierpi na zaburzenia depresyjne czy lękowe. Troszcząc się o zdrowie innych, medycy — w nadmiarze obciążeni pracą — często zaniedbują swoje zdrowie. Osoby pracujące w zawodach bezpośrednio związanych z ratowaniem życia narażone są na przewlekły stres, który może być czynnikiem rozwoju wielu chorób o podłożu psychicznym oraz psychosomatycznym. Z uwagi na niedobory personelu w zasadzie we wszystkich systemach opieki zdrowotnej na świecie pracują oni ponadwymiarowo, więc do stresu dochodzi jeszcze zmęczenie, a często także wypalenie zawodowe. Natomiast co do słynnego cytatu — „lekarzu, ulecz samego siebie”, to w rzeczywistości medycy często zajmują się samoleczeniem. Natomiast potrzebują przede wszystkim zrozumienia, że są też ludźmi, potrzebują rozmowy, zrozumienia ze strony pacjenta oraz swoich przełożonych.
Magdalena Maria Bukowiecka
W strukturę Centrum Zdrowia Psychicznego przy Powiatowym Szpitalu w Iławie wchodzić będą: 1. Poradnia Zdrowia Psychicznego z szeroką ofertą terapeutyczną 2. Mobilne Zespoły Leczenia Środowiskowego, oferujące pomoc i wsparcie w domu chorego 3. Oddział dzienny, który zapewnia opiekę 5 dni w tygodniu w trybie dziennym 4. Oddział psychiatryczny — dla chorych wymagających całodobowego i długotrwałego leczenia 5. Zespół interwencji kryzysowej, który służy pomocą dla osób w trudnej sytuacji osobistej |
Komentarze (0) pokaż wszystkie komentarze w serwisie
Komentarze dostępne tylko dla zalogowanych użytkowników. Zaloguj się.
Zaloguj się lub wejdź przez