Czy od pożyczki trzeba płacić podatek?

Zgodnie z przepisami Ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych, umowy pożyczki pieniędzy podlegają
opodatkowaniu stawką 0,5% podstawy (czyli wartości pożyczonej kwoty). Do zapłaty podatku jest zobowiązany
pożyczkobiorca. Aby tego dokonać, musi on złożyć deklarację w sprawie podatku od czynności cywilnoprawnych
– PCC-3. Może to zrobić osobiście w urzędzie lub poprzez system e-Deklaracje (wówczas musi podpisać ją
kwalifikowanym podpisem elektronicznym lub tzw. danymi autoryzującymi).
 
Obowiązek podatkowy powstaje z chwilą zawarcia umowy pożyczki, opłaty należy dokonać w terminie 14 dni
na konto właściwego urzędu skarbowego. Jeżeli umowa pożyczki została zawarta u notariusza, pożyczkobiorca
nie musi składać deklaracji PCC-3 ani opłacać podatku, robi to za niego kancelaria notarialna. Co ważne,
nieopłacenie podatku od czynności cywilnoprawnych w terminie grozi nałożeniem kary w wysokości 20%
zaciągniętego zobowiązania.
 

Czy każda pożyczka jest opodatkowana?

Opodatkowaniu podlegają wyłącznie pożyczki od osób prywatnych, co oznacza, że jeśli pożyczkodawcą jest
firma prowadząca działalność w tym zakresie, np. bank lub instytucja pozabankowa, nie trzeba dokonywać
żadnych opłat w urzędzie skarbowym.
Podatek PCC nie pojawia się więc na przykład w przypadku pożyczki
dostępnej w PKO Banku Polskim. 

W przypadku pożyczki od rodziny należy zapłacić podatek, jednak ustawodawca przewidział pewne ulgi.
Warunkowemu zwolnieniu od podatku podlegają pożyczki udzielane przez bliskich należących do I grupy
podatkowej, są to: zstępni (np. syn, córka, wnuki, prawnuki), wstępni (np. matka, ojciec, dziadkowie), pasierb,
zięć, synowa, rodzeństwo, ojczym, macocha, teściowie. Warto przy tym
 

Ile można pożyczyć bez podatku?

Bez konieczności uiszczania opłaty podatkowej można pożyczyć:

• do 10343 zł od jednej osoby w ciągu pięciu lat (od lipca 2023 roku ma obowiązywać ponad 3-krotnie
wyższy limit) – dotyczy to pożyczki udzielanej pomiędzy osobami spokrewnionymi, zaliczanymi do I grupy
podatkowej; co więcej, gdy środki pożyczają osoby najbliższe (małżonek, rodzic, dziecko itp.),
pożyczkobiorca jest zwolniony z podatku od pożyczki jako czynności cywilnoprawnej bez względu na jej
kwotę, ale jeśli przekracza ona wspomniany limit, to musi złożyć deklarację do US w terminie 14 dni od
daty zawarcia umowy oraz udokumentować wpłatę, np. potwierdzeniem przelewu,
• do 1 tys. zł – od osób niespokrewnionych.
 
Opodatkowane nie są również pożyczki udzielane przez wspólnika (akcjonariusza) w spółce kapitałowej,
utworzone w drodze ustawy innych funduszów celowych, a także z kas lub funduszów zakładowych. Zgodnie z
zapisami kodeksu cywilnego, gdy pożyczka jest większa niż 1 tys. zł, powinniśmy udokumentować ją umową.