Mają siłę wielkich zmian

Warmia i Mazury w dużej mierze rozwijają się w oparciu o Fundusze Europejskie. Regionalny Program Operacyjny Województwa Warmińsko-Mazurskiego na lata 2014-2020 opiewał na kwotę 1 mld 728 mln euro. I tak naprawdę nie ma obszaru naszego życia, gdzie nie trafiłyby te ogromne pieniądze, nie ma gminy, która nie skorzystałby z unijnego wsparcia, czy to w formie dotacji do inwestycji, czy ze środków przeznaczonych, np. na aktywizację osób bezrobotnych.

Z raportu „Wpływ polityki spójności na rozwój społeczno-gospodarczy Polski i regionów w latach 2004-2019”, opracowanego na zlecenie Ministerstwa Funduszy i Polityki Regionalnej, wynika, że województwo warmińsko-mazurskie systematycznie nadrabia dystans do średniej unijnej. Widać to po wzroście produktu krajowego brutto na mieszkańca. W raporcie podkreślono, że fundusze w regionie warmińsko-mazurskim przyczyniają się do znacznego ożywienia działalności inwestycyjnej przedsiębiorstw, wzrostu zatrudnienia osób w wieku 20-64 lat, tworzenia nowych miejsc pracy i spadku bezrobocia.

Pokazuje to, jak ogromny wpływ na rozwój województwa miały w tym okresie fundusze oraz jak skutecznie zostały wykorzystane. Bez wątpienia przyczynił się do tego fakt, że w latach 2004-2019 udało się doprowadzić do sytuacji, że na jednego mieszkańca naszego województwa przypadła największa kwota funduszy unijnych w skali kraju.

Bez tych pieniędzy tempo zmian byłoby dużo niższe, nie byłoby też pewnie wielu inwestycji, chociażby modernizacji hali widowiskowo-sportowej Urania w Olsztynie, której przebudowa ma zakończyć się w połowie października tego roku. Urania powstała w 1978 roku i lata świetności miała już za sobą, stąd decyzja o jej modernizacji. A inwestycja warta 195 mln zł była możliwa, bo Olsztyn otrzymał na swój projekt 116 mln zł dofinansowania z RPO WiM na lata 2014-2020. Prace ruszyły w lipcu 2021 roku.

— Hala Urania to jedna z wizytówek Olsztyna, prawdziwa perełka modernistycznej architektury w Polsce — mówi Piotr Grzymowicz, prezydent Olsztyna. — Dlatego niezmiernie cieszę się, że wspólnymi siłami, przy ogromnym wsparciu Gustawa Marka Brzezina, marszałka województwa warmińsko-mazurskiego, udało nam się uzyskać przychylność Komisji Europejskiej, która zdecydowała się na przyznanie nam dofinansowania. Bez tej pomocy nie bylibyśmy w stanie  zmodernizować hali, która była już bardzo wysłużona i od lat nie spełniała swoich funkcji.

Pewnie każdy, kto był w Centrum Nauki Kopernik, nieco zazdrościł stolicy takiego miejsca, bo mało gdzie pozwalają dotykać eksponatów, a nawet zachęcają do wspólnych doświadczeń. Teraz w Olsztynie będziemy mieli takie centrum popularyzacji nauki. Po wakacjach swoje podwoje otwiera Centrum Popularyzacji Nauki i Innowacji UWM „Kortosfera”. Ma służyć zarówno dzieciom i młodzieży, jak też dorosłym mieszkańcom z całego regionu.

Koszt budowy Kortosfery wyniósł 32,9 mln zł, z tego 16,6 mln zł to dofinansowanie z Regionalnego Programu Operacyjnego Województwa Warmińsko-Mazurskiego na lata 2014-2020.

Przestrzeń wystawiennicza zajmuje powierzchnię prawie 1700 metrów kwadratowych. Wśród 140 eksponatów wielkie wrażenie robi 15-metrowe wahadło Foucaulta, które zajmuje trzy piętra budynku i demonstruje ruch obrotowy Ziemi wokół własnej osi. Takich atrakcji będzie dużo więcej, bo na każdej z pięciu kondygnacji będą wystawy na inny temat — od Ziemi po kosmos.

Na żeglarzach, choć pewnie nie tylko na nich, wrażenie robi Guzianka II, śluza na szlaku Wielkich Jezior Mazurskich, która łączy jezioro Bełdany z jeziorem Guzianka Mała i dalej z Jeziorem Nidzkim. Pozwala przepłynąć między akwenami o różnicy poziomów wód ok. 2 metrów. Inwestycja kosztowała 38,6 mln zł, z czego dofinansowanie z RPO wyniosło 23,1 mln zł. Śluza została oddana do użytku trzy lata temu i — co warto podkreślić — to pierwszy tego typu obiekt na Mazurach zbudowany po II wojnie światowej.

To tylko przykłady kilku dużych inwestycji, które udało się zrealizować w ostatnich latach przy wsparciu Unii Europejskiej. Ile było tych mniejszych? Setki, tysiące...

Siłą gospodarczą każdego regionu są przedsiębiorcy, dlatego w regionalnym programie operacyjnym znaczne wsparcie popłynęło do biznesu. Dzięki funduszom unijnym firmy na Warmii i Mazurach stają się coraz bardziej nowoczesne i są w stanie konkurować z innymi. I co istotne, są miejsca pracy.

Jednak w latach 2014-2020 nie tylko przedsiębiorcy skorzystali z Funduszy Europejskich. Tu grono beneficjentów jest bardzo szerokie, bo poza firmami były to również jednostki samorządu terytorialnego, szpitale, szkoły, instytucje kultury, organizacje pozarządowe.

Na co dzień o Funduszach Europejskich przypominają nam tablice informujące o tym, że projekt został dofinansowany przez Unię Europejską. Już przywykliśmy do ich widoku i mało kto roztrząsa, że droga, po której jedziemy, została przebudowana dzięki Funduszom Europejskim. Jednak fakt, że poradziliśmy sobie z zainwestowaniem unijnych pieniędzy, dobrze wróży w przypadku obecnej perspektywy finansowej na lata 2021-2027.

— Regionalny Program Operacyjny Województwa Warmińsko-Mazurskiego na lata 2014-2020, o wartości blisko 1,8 mld euro, niepodważalnie przyczynił się do rozwoju tego regionu — podkreśla Angela Martinez-Sarasola, kierownik Polskiego Wydziału w Dyrekcji Generalnej ds. Polityki Regionalnej i Miejskiej Komisji Europejskiej. — Inwestycje w ochronę środowiska, infrastrukturę komunikacyjną, gospodarkę i przede wszystkim w rozwój kompetencji przyniosły wymierne korzyści całemu województwu. Od czasu przystąpienia Polski do Unii Europejskiej w 2004 roku regionalny PKB na mieszkańca województwa warmińsko-mazurskiego wzrósł o 11 punktów procentowych, z 39 proc. średniej unijnej w 2004 r. do 50 proc. w 2020 r. Dotychczasowe wykorzystanie funduszy europejskich jest dobrym prognostykiem, jeśli chodzi o kolejną perspektywę finansową i kontynuację rozwoju regionu dzięki polityce spójności.

O Funduszach Europejskich dla Warmii i Mazur przeczytasz na stronie www.funduszeeuropejskie.warmia.mazury.pl