Ta inwestycja uniezależni Olsztyn od węgla

Warmia i Mazury to rejon bogaty w wiele pięknych krajobrazów, jednak niezwykle biedny, jeśli chodzi o dostępność surowców. Próżno u nas szukać węgla, o który od lat opiera się polska energetyka. W czasach, kiedy budowa elektrowni jądrowej jest dopiero na etapie planowania, a wojna w Ukrainie pokazała, że z węglem mogą być spore problemy, w Olsztynie powstała Instalacja Termicznego Przekształcania Odpadów. Ta nowoczesna ciepłownia wydaje się być inwestycją, której stolica Warmii właśnie w tej chwili bardzo potrzebuje. Obecnie 98 proc. miejskiej energii w mieście powstaje w wyniku spalania węgla. W momencie uruchomienia ITPO będzie to zaledwie 36 proc. Co to oznacza? To, że gmina Olsztyn w dużym stopniu uniezależni się od dostaw węgla i będzie produkowała własną energię.

Operatorem obiektu będzie spółka Dobra Energia dla Olsztyna. A to z kolei oznacza, że władze miasta nie ponoszą dodatkowego ryzyka związanego z zarządzaniem i funkcjonowaniem tego obiektu. Zgodnie z ustaleniami spółka będzie eksploatować obiekt aż przez najbliższe 25 lat.
Nowoczesna instalacja będzie spalać frakcję energetyczną z odpadów, a do tego wybudowana zostanie kotłownia szczytowa, gazowo-olejowa, która pokryje szczytowe zapotrzebowanie na ciepło w mieście.
Przypomnijmy, że strona publiczna, czyli gmina Olsztyn zapewniła na budowę dotację unijną w kwocie 172 mln zł, natomiast pozostałe środki musiała zapewnić spółka Dobra Energia dla Olsztyna, która otrzymała na to kredyt w wysokości 490 mln zł.

Fenomen na skalę Polski

Instalacja Termicznego Przekształcania Odpadów, która powstaje przy ul. Bublewicza, to jedna z największych instalacji tego typu w skali kraju. Elementy, które będą służyć w nowej instalacji, często są produkowane za granicą. Przykładem może być turbina, która została wyprodukowana w czeskim Pilznie. To w niej przemieniana jest energia cieplna, pozyskana w kotle z procesu spalania odpadów, w energię mechaniczną, dzięki czemu napędzany jest generator energii elektrycznej.
Fenomen olsztyńskiej ITPO został doceniony m.in. podczas Forum Liderów Partnerstwa Publiczno-Prywatnego w Katowicach i Płocku, gdzie otrzymało wyróżnienie.

Kiedy inwestycja zostanie ukończona?

Inwestycja weszła w fazę rozruchu, którą zainicjowano w ostatnich tygodniach sierpnia. Ten ważny etap umożliwia stopniowe testowanie oraz dostosowywanie pracy maszyn i  urządzeń, które będą odpowiedzialne za przekształcanie odpadów w energię cieplną oraz elektryczną. Rozruch instalacji to sekwencja ściśle następujących po sobie procesów, dlatego niezmiernie ważna jest właściwa koordynacja poszczególnych zadań.

Rozruch zimny to pierwszy etap procesu uruchomienia instalacji, w którym sprawdzana jest poprawność zainstalowania urządzeń, układów sterowania oraz systemów zabezpieczeń. Już na początku września w ramach rozruchu gorącego rozpoczęto tak zwane suszenie wymurówki kotła. To czynność, która ma na celu powolne pozbycie się wilgoci ze specjalnej masy betonowej chroniącej część stalową kotła przed przepaleniem. Temperatura, która docelowo będzie panowała w sercu instalacji, to ponad 1000°C. Podanie takiej ilości ciepła bez wcześniejszego zahartowania betonu spowodowałoby jego popękanie. W  kolejnej fazie rozruchu gorącego, zaplanowanej na początek października, palniki gazowo-olejowe podgrzeją wodę w kotle, a powstająca para, zamiast wprawić w ruch turbinę, zostanie wyrzucona poprzez rurociągi i specjalny zawór na zewnątrz instalacji.

Proces ten w nomenklaturze branżowej nazywany jest dmuchaniem kotła. Polega on na czyszczeniu wnętrza tego kluczowego elementu instalacji z zanieczyszczeń pobudowlanych poprzez nagły wyrzut pary. Wiąże się to z chwilowym występowaniem wzmożonego hałasu, jednak jest to krótkotrwały etap w  przygotowaniu ITPO do działania.

Zanieczyszczenia pozostawione wewnątrz kotła i instalacji parowej stanowiłyby duże zagrożenie dla łopatek turbiny. Kocioł poddany zostanie również procesowi pasywacji, w trakcie którego jego ściany zostaną pokryte substancją zabezpieczającą metal przed korozją. Rozruch zimny i gorący to ostatni etap przed ruchem próbnym instalacji. Stan realizacji prac na budowie ITPO w Olsztynie jest obecnie bardzo zaawansowany, a kolejne etapy rozruchu przybliżają nas do osiągnięcia pełnej funkcjonalności i efektywności tej nowoczesnej instalacji. To ważne przedsięwzięcie nie tylko w kontekście gospodarowania odpadami, ale także jako przykład wykorzystania zaawansowanych technologii w celu ochrony środowiska i produkcji energii w sposób zrównoważony.

— Instalacja Termicznego Przeks
ztałcania odpadów zacznie przekazywać ciepło mieszkańcom Olsztyna w momencie jej uruchomienia, co nastąpi w pierwszym półroczu 2024 roku — mówi Kamila Różacka, rzeczniczka prasowa MPEC.

Karol Grosz