Jak przestać prokrastynować i zacząć żyć

„Zrobię to jutro”, „mam jeszcze czas”, „zrobię to później” – ile razy używałeś tych słów? Ile razy też zwłoka o jeden dzień przerodziła się w zwłokę dwudniową, tygodniową, miesięczną? Ile razy odwlekałeś to, co musiałeś zrobić? Ile razy robiłeś wszystko w ogromnym stresie, na ostatnią chwilę, obiecując sobie, że już nigdy nie pozwolisz na to, by sytuacja się powtórzyła? Ile razy łamałeś tę obietnicę daną samemu sobie? Jeśli wiesz, że wszystko to dotyczy Ciebie, że wszystko to robisz bardzo często, być może dotyczy Cię problem prokrastynacji. Dowiedz się!

Wiesz, że musisz coś zrobić, a i tak tego nie robisz, aż do momentu, w której życia stawia Cię pod ścianą. To stresujące doświadczenie, które ciągle przeżywa naprawdę wiele osób. Prokrastynacja nie jest po prosty lenistwem. Choć często łatwo pomylić te dwa zjawiska. Prokrastynatora nie można jednak zrównać z osobą leniwą. Problem ten jest znacznie bardziej skomplikowany. Coraz więcej osób to zauważa, dlatego coraz więcej czasu poświęca się badaniu zjawiska prokrastynacji.

Czym jest prokrastynacja?

Prokrastynacja to termin, który obecnie używany jest coraz częściej. Pochodzi z języka łacińskiego i oznacza po prostu odwlekanie. Prokrastynator to człowiek, który świadomie odwleka w czasie zrobienie wielu rzeczy. Ma przy tym pełną świadomość, że takie działanie tylko pogorszy jego sytuację, nadal jednak nie może się powstrzymać. Prokrastynacja może dotyczyć wielu sfer życia – nie tylko tej zawodowej, ale też prywatnej czy towarzyskiej.
Prokrastynacja ma w zasadzie całkiem prosty mechanizm działania. Gdy coś odłożysz w czasie, możesz chwilowo poczuć się z tym lepiej. W końcu będziesz mógł zająć się czymś przyjemniejszym, wiec może to spowodować u Ciebie radość czy narastające poczucie głębokiej ulgi. Z biegiem czasu jednak, im bardziej coś odkładasz w czasie, tym bardziej zestresowany jesteś.

Prokrastynacja to oszukiwanie samego siebie „zrobię to jutro”, „jutro też jest dzień”, „jutro będzie lepszy czas na zrobienie tego”. Jutro bowiem nadchodzi, a obowiązek nadal jest odwlekany w czasie. Im bardziej odwlekasz, tym bardziej się stresujesz, czujesz lęk i wstyd, że znowu Ci się nie udało działać o czasie i znowu masz problemy.
I chociaż wiesz, że takie działanie nie przynosi Ci nic dobrego, następnym razem znowu będziesz przekładał wykonanie zadania tak długo, jak to tylko możliwe. Co znowu spowoduje stres, strach i poczucie winy. Prokrastynacja to bowiem proces bardzo powtarzalny.

Przyczyny prokrastynacji

Prokrastynacja może mieć różne formy. Może być bardzo łagodna i w zasadzie nie utrudniać życia zbyt mocno. Może jednak naprawdę dać Ci w kość i powodować szereg poważnych problemów w swojej cięższej formie.
Wszystko dzieje się przez sposób, w który pracuje Twój mózg. W przypadku prokrastynacji chodzi głównie o konflikt pomiędzy Twoimi emocjami i naturalną chęcią do otrzymania szybkiej gratyfikacji, co pobudza układ nagrody a koncentracją, umiejętnością utrzymania uwagi i zarządzania własnym czasem. Prokrastynatorom to wszystko przychodzi z wielkim trudem, nie są w stanie prawidłowo zarządzać czasem, dążyć wytrwale do osiągania zamierzonych celów czy skupiać się przez dłuższy czas na jednym zadaniu.
Konflikt ten pomiędzy chęcią otrzymania natychmiastowej nagrody a koncentracją, może mieć wiele podłoży. Może być powodowany przez zaburzenia depresyjne lub lękowe. Depresja, podstępna choroba, która atakuje coraz więcej osób, może skutecznie zniechęcać do wykonania zadania, mamiąc wizją pobudzenia ośrodka nagrody.
Zaburzenia lękowe to różnorodna grupa zaburzeń, które też mogą wpłynąć na prokrastynację. Lęk przed porażką, lęk przed bezradnością czy utratą kontroli – to wszystko może sprawiać, że taka osoba coraz bardziej będzie odwlekać wykonywanie zadań. To z kolei doprowadzi do pogłębienia strachu i efektu błędnego koła.
Dlatego trudno sobie samodzielnie poradzić z prokrastynacją. Nie znaczy to jednak, że jest to niemożliwe. Nie bój się prosić o pomoc. Osoby Ci bliskie czy psycholog z pewnością Ci pomogą. Skorzystanie z profesjonalnej pomocy psychologicznej może okazać się dla Ciebie wyzwalające.

Jak sobie poradzić z prokrastynacją?

Żeby poradzić sobie z prokrastynacją, trzeba przede wszystkim zrozumieć, że ma się problem. Jak w wielu innych sytuacjach, zrozumienie tego może być bardzo wyzwalające. To jednak dopiero pierwszy krok do osiągnięcia sukcesu. Najważniejsza jest praca nad sobą.
Nauka lepszego zarządzania czasem, lepszego planowania i pilnowania swoich celów to wszystko ma ogromne znaczenie. Jeśli na początek narzucisz sobie zbyt ambitne cele, które będą praktycznie niemożliwe do spełnienia od razu, możesz bardzo szybko się zniechęcić i wrócić do starych nawyków.

Dlatego tak ważne jest odpowiednie wsparcie. Nie bój się prosić o pomoc. Porozmawiaj z najbliższymi, skorzystaj z pomocy psychologa, podejmij psychoterapię – wszystko to może Ci pomóc zrozumieć co się z Tobą dzieje i być krokiem do wyzwolenia z Twoich problemów. Czasami za prokrastynacja stoją bardzo złożone problemy, którymi trzeba się zająć. Rozpocznij pracę nad sobą i nie odwlekaj życia na później.