Polska pustoszeje: Łódź, Śląsk i nadmorskie kurorty na czele wyludniania

Spadek liczby ludności w Polsce nabiera tempa. Według prognoz Głównego Urzędu Statystycznego, w 2060 r. populacja kraju może wynieść zaledwie 30,9 mln, a połowa mieszkańców będzie miała ponad 50 lat. ONZ szacuje, że do końca wieku liczba ludności spadnie nawet do 19 mln. Przyczyną jest nie tylko niski przyrost naturalny, ale także migracje zarobkowe i starzenie się społeczeństwa.

W 2023 roku liczba mieszkańców wyniosła 37,8 mln (GUS), choć według Banku Światowego było ich jeszcze mniej – 36,7 mln. Eksperci alarmują, że spadek dotyka zarówno średnich, jak i dużych miast. Najbardziej wyludnia się Łódź, która w 2002 r. miała ponad 785 tys. mieszkańców, a w 2023 r. – 655 tys. To spadek o niemal 130 tys. osób. Kolejne w kolejności są Katowice (-45,9 tys.), Bytom (-43,9 tys.), a także Częstochowa, Bydgoszcz i Sosnowiec.

W ujęciu procentowym największe straty odnotowują nadmorskie kurorty: Władysławowo straciło 36,7% mieszkańców, Hel 34,6%, a Jastarnia 33,7%. To pokazuje, że problem wyludniania dotyczy nie tylko aglomeracji przemysłowych, ale też miejsc o charakterze wypoczynkowym.

Przyczyny są złożone. Polacy migrują w poszukiwaniu pracy lub lepszych warunków życia, część decyduje się na emigrację. W wielu miastach spada też liczba urodzeń – w pierwszej połowie 2025 r. urodziło się ok. 115,5 tys. dzieci, o ponad 10 tys. mniej niż w analogicznym okresie roku poprzedniego. Współczynnik dzietności wynosi obecnie tylko około 1,1 dziecka na kobietę, co oznacza, że pokolenie dzieci zastępuje pokolenie rodziców w niecałej połowie przypadków.

Łódź jest symbolem trendu ogólnokrajowego – od 2002 r. populacja miasta zmniejszyła się o ponad 130 tys. osób. Problemy demograficzne mają jednak szerszy kontekst – dotykają również średnich miast, mniejszych miejscowości i nadmorskich gmin, a ich skutki widać w szkołach, na rynku pracy i w systemie opieki społecznej.

Profesor Piotr Szukalski z Uniwersytetu Łódzkiego podkreśla, że powstrzymanie wyludniania kraju jest praktycznie niemożliwe bez napływu imigrantów. Polska, jako kraj o stabilnej gospodarce i wysokim standardzie życia, jest atrakcyjna dla cudzoziemców, a ich przyjazd może istotnie zmienić demograficzny trend.

Jednocześnie eksperci zwracają uwagę, że zmiany w strukturze pokoleniowej i migracje młodych ludzi wpływają na rynek pracy i politykę społeczną. Spadająca liczba dzieci w wieku przedprodukcyjnym oraz rosnąca liczba osób starszych stawia przed państwem poważne wyzwania związane z edukacją, ochroną zdrowia i systemem emerytalnym.

W Polsce problem wyludniania jest złożony i trwały. Choć niektóre miasta, jak Warszawa czy Kraków, notują wzrost liczby mieszkańców, w wielu miejscach liczba ludności kurczy się dramatycznie, co wymaga strategicznych decyzji politycznych i społecznych, aby powstrzymać dalszą depopulację kraju.