Odeszli w minionym roku: świat pożegnał papieża Franciszka, Jimmy’ego Cartera i Roberta Redforda

LISTOPAD 2024 ROKU

03.11 - Quincy Jones - amerykański producent muzyczny i kompozytor, uznawany za jedną z najważniejszych postaci muzyki w USA przełomu XX i XXI wieku; miał 91 lat.

06.11 - Madeleine Riffaud - francuska bojowniczka ruchu oporu, poetka, pisarka, dziennikarka i korespondentka wojenna; miała 100 lat.

08.11 - Raszid Machlufi - algierski piłkarz i symbol walki o niepodległość Algierii; miał 88 lat.

13.11 - Kjanusz Sandżari - irański aktywista i dziennikarz; popełnił samobójstwo w proteście przeciw dyktatorskim rządom najwyższego przywódcy duchowo-politycznego Iranu, ajatollaha Alego Chameneia; miał 42 lata.

15.11 - Celeste Caeiro - portugalska bohaterka rewolucji goździków, rozdawała żołnierzom białe i czerwone goździki, które stały się symbolem tej bezkrwawej rewolty; miała 91 lat.

18.11 - Charles Dumont - francuski kompozytor i piosenkarz, autor lub współautor licznych utworów, w tym "Non, je ne regrette rien", jednej z najsłynniejszych piosenek Edith Piaf; miał 95 lat.

26.11 - Jim Abrahams - amerykański scenarzysta, reżyser i producent filmowy, współtwórca wielu popularnych komedii, w tym "Czy leci z nami pilot?" i "Nagiej broni"; miał 80 lat.

28.11 - Silvia Pinal - meksykańska aktorka, gwiazda filmów złotej ery kina meksykańskiego z lat 40. i 50. XX wieku, muza reżysera Luisa Bunuela; miała 93 lata.

29.11 - Marshall Brickman - amerykański scenarzysta i reżyser filmowy, wraz z Woodym Allenem nagrodzony Oscarem za najlepszy scenariusz oryginalny komediodramatu „Annie Hall”; miał 85 lat.

GRUDZIEŃ 2024 ROKU

08.12 - Jill Jacobson - amerykańska aktorka znana z produkcji telewizyjnych takich jak „Dni naszego życia” i „Star Trek: Następne pokolenie”; miała 70 lat.

13.12 - Diane Delano - amerykańska aktorka znana m.in. z horroru „Kult”, komedii „Czas dla siebie” oraz popularnego w latach 90. serialu „Przystanek Alaska”; miała 67 lat.

15.12 - Zakir Hussain - indyjski muzyk, mistrz gry na tabli, czterokrotny zdobywca nagrody Grammy; miał 73 lata.

17.12 - Marisa Paredes - hiszpańska aktorka filmowa i teatralna, muza reżysera Pedro Almodovara, znana z filmów „Wszystko o mojej matce” i „Życie jest piękne”; miała 78 lat.

25.12 - Osamu Suzuki - wieloletni prezes koncernu Suzuki, przez kilka dekad jedna z najbardziej wpływowych postaci światowej motoryzacji; miał 94 lat.

26.12 - Manmohan Singh - indyjski ekonomista i polityk, premier Indii w latach 2004-2014, doprowadził do bezprecedensowego rozwoju gospodarczego kraju; miał 92 lata.

27.12 - Kari Dziedzic - amerykańska polityczka polskiego pochodzenia, była członkini senatu stanu Minnesota i członkini Democratic-Farmer-Labor Party (DFL); miała 62 lata.

28.12 - Charles Dolan - amerykański przedsiębiorca, założyciel znanych firm medialnych, w tym HBO i CBS; miał 98 lat.

29.12 - Jimmy Carter - polityk Partii Demokratycznej, 39. prezydent Stanów Zjednoczonych (1977-1981), laureat Pokojowej Nagrody Nobla w 2002 roku za promowanie pokojowych rozwiązań konfliktów międzynarodowych, demokracji i praw człowieka; miał 100 lat.

29.12 - Tomiko Itooka - najstarsza Japonka i najstarsza osoba na świecie; miała 116 lat.

31.12 - Arnold Ruutel - estoński polityk, nauczyciel akademicki, prezydent Estonii w latach 2001-2006, za jego kadencji kraj dołączył do UE i NATO; miał 93 lata.

31.12 - Roger Pratt - brytyjski operator filmowy, znanego z produkcji takich jak „Batman” czy „Harry Potter i Komnata Tajemnic”; miał 77 lat.

STYCZEŃ 2025 ROKU

05.01 - Kostas Simitis - grecki polityk, prawnik i nauczyciel akademicki, premier Grecji i przewodniczący Panhelleńskiego Ruchu Socjalistycznego (PASOK) w latach 1996-2004; miał 88 lat.

07.01 - Jean-Marie Le Pen - francuski polityk i prawnik, założyciel skrajnie prawicowej partii Front Narodowy, ojciec Marine Le Pen, która w 2018 r. zmieniła nazwę ugrupowania na Zjednoczenie Narodowe; miał 96 lat.

07.01 - Peter Yarrow - członek amerykańskiego zespołu Peter, Paul and Mary, który odegrał kluczową rolę w amerykańskich ruchach na rzecz praw obywatelskich i przeciwko wojnie w Wietnamie; miał 86 lat.

12.01 - Leslie Charleson - amerykańska aktorka znana z roli w popularnej operze mydlanej „Szpital miejski”; miała 79 lat.

15.01 - David Lynch - amerykański reżyser, aktor, producent i scenarzysta filmowy, jeden z najbardziej znanych i oryginalnych reżyserów amerykańskich, autor m.in. filmów „Mulholland Drive”, „Człowieka słonia” i serialu „Miasteczko Twin Peaks”; miał 78 lat.

16.01 - Francisco San Martin - hiszpański aktor znany widzom z występów w popularnych amerykańskich telenowelach „Dni naszego życia” i „Moda na sukces”; miał 39 lat.

17.01 - Martin Pollack - austriacki pisarz, eseista i reporter, autor książek "Śmierć w bunkrze", "Cesarz Ameryki" i "Ojcobójca"; miał 81 lat.

17.01 - Jan Shepard - amerykańska aktorka, gwiazda Złotej Ery Hollywood, znana z takich produkcji, jak „Sabre Jet”, „Third of a Man” i rockowego musicalu „Król Kreol”; miała 96 lat.

30.01 - Marianne Faithfull - brytyjska piosenkarka i aktorka, ikona rocka lat 60. i 70. XX wieku, znana m.in. z przeboju „As Tears Go By”; miała 78 lat.

LUTY 2025 ROKU

01.02 - Horst Koehler - niemiecki polityk i ekonomista, prezydent Niemiec w latach 2004-2010, przywiązywał dużą wagę do relacji z Polską; miał 81 lat.

04.02 - Maria Teresa Horta - pisarka i działaczka społeczno-polityczna nazywana "matką feminizmu" współczesnej Portugalii; miała 87 lat.

04.12 - Aga Chan IV - znany też jako książę Karim al-Hussajni, przywódca duchowy nizarytów, wyznających odmianę szyizmu; miał 88 lat.

08.02 - Sam Nujoma - pierwszy prezydent niepodległej Namibii (1990–2005), uważany za ojca niepodległości tego kraju; miał 95 lat.

08.02 - Gyalo Thondup - starszy brat Dalajlamy XIV, były szef tybetańskiego rządu na uchodźstwie, który prowadził kilka rund rozmów z Chinami; miał 97 lat.

17.02 - James Harrison - australijski krwiodawca znany jako „człowiek o złotym ramieniu”; immunoglobulina uzyskana z jego osocza pomogła ocalić 2,4 mln dzieci, których życiu zagrażał konflikt serologiczny; miał 88 lat.

18.02 - Gene Hackman - amerykański aktor, gwiazda Hollywood, dwukrotny laureat Oscara, znany m.in. z filmów „Bonnie i Clyde” i „Bez przebaczenia”; miał 95 lat.

21.02 - Clint Hill - agent amerykańskiej służby Secret Service, który w 1963 r. podczas zamachu na prezydenta USA Johna F. Kennedy’ego w Teksasie próbował osłonić go swoim ciałem przed kolejnymi kulami zamachowca; miał 93 lata.

24.02 - Roberta Flack - amerykańska wokalistka, pianistka, laureatka nagrody Grammy za utwór „Killing Me Softly”, jedna z czołowych postaci muzyki lat 70. XX wieku; miała 88 lat.

24.02 - Rose Girone - urodzona na terytorium obecnej Ukrainy, w chwili śmierci uważana za najstarszą ocalałą z Holokaustu; miała 113 lat.

26.02 - Michelle Trachtenberg - amerykańska aktorka znana z seriali „Plotkara” i „Buffy: Postrach wampirów”; miała 39 lat.

MARZEC 2025 ROKU

01.03 - Angie Stone - amerykańska piosenkarka soul i R&B, w latach 70. członkini jednego z pierwszych żeńskich zespołów rapowych Sequence; miała 63 lata.

04.03 - Oleg Gordijewski - były pułkownik KGB, który w latach 80. przeszedł na stronę Zachodu jako najwyższy rangą funkcjonariusz radzieckiego wywiadu; miał 86 lat.

17.03 - John „Paddy” Hemingway - irlandzki pilot, ostatni żyjący uczestnik bitwy o Anglię w 1940 r.; miał 105 lat.

27.03 - Zeev Baran - izraelski architekt, honorowy konsul RP w Jerozolimie i syn żołnierza Armii Krajowej Eliasza Barana ps. Edyp; miał 90 lat.

29.03 - Richard Chamberlain - amerykański aktor i piosenkarz, zdobywca trzech Złotych Globów, znany z seriali „Szogun”, „Doktor Kildare” i „Ptaki ciernistych krzewów”; miał 90 lat.

KWIECIEŃ 2025 ROKU

01.04 - Val Kilmer - amerykański aktor znany m.in. z ról w filmach „Batman Forever”, „The Doors” i „Top Gun”; miał 65 lat.

03.04 - Theodore McCarrick - były kardynał i arcybiskup Waszyngtonu wydalony ze stanu duchownego za wykorzystywanie seksualne dzieci i seminarzystów; miał 94 lata.

13.04 - Mario Vargas Llosa - peruwiański powieściopisarz, eseista, dziennikarz i polityk; laureat literackiej Nagrody Nobla w 2010 roku, jeden z najbardziej wpływowych pisarzy Ameryki Łacińskiej; miał 89 lat.

21.04 - Papież Franciszek (Jorge Mario Bergoglio) - argentyński duchowny rzymskokatolicki, jezuita, 266. papież w latach 2013–2025, jako pierwszy papież w dziejach przyjął imię Franciszek, inspirując się postacią świętego Franciszka z Asyżu; zmarł w czasie rekonwalescencji po ciężkim zapaleniu płuc; miał 88 lat.

22.04 - Zurab Cereteli - gruziński rzeźbiarz mieszkający w Rosji, znany z monumentalnych pomników w Moskwie, przez 30 lat stał na czele rosyjskiej Akademii Sztuk Pięknych; miał 91 lat.

MAJ 2025 ROKU

01.05 - Charley Scalies - amerykański aktor charakterystyczny, znany z ról w serialach „Rodzina Soprano” i „Prawo ulicy”; miał 84 lata.

03.05 - Paul Van Hoeydonck - belgijski malarz, grafik i rzeźbiarz, autor pierwszego dzieła sztuki pozostawionego na Księżycu: rzeźby „Fallen Astronaut” upamiętniającej 14 astronautów, którzy zginęli podczas misji; miał 99 lat.

03.05 - Sureyya Onder - turecki polityk i reżyser filmowy, kluczowa postać procesu mającego doprowadzić do zakończenia konfliktu między władzami Turcji a separatystyczną Partią Pracujących Kurdystanu (PKK); miał 62 lata.

07.05 - Chaled Ahmed al-Ahmed, jeden z przywódców organizacji terrorystycznej Hamas.

09.05 - Margot Friedlaender - niemiecka ocalała z Holokaustu i mówczyni, przywódczyni kampanii na rzecz zachowania pamięci o zbrodniach niemieckiego narodowego socjalizmu; miała 103 lata.

11.05 - Robert Benton - amerykański scenarzysta i reżyser, znany z filmów „Sprawa Kramerów” oraz „Bonnie i Clyde”; miał 92 lata.

13.05 - Jose „Pepe” Mujica - prezydent Urugwaju w latach 2010-2015, ze względu na skromny styl życia określany mianem „najbiedniejszego prezydenta świata”; miał 89 lat.

18.05 - Nicola Grauso - włoski przedsiębiorca medialny, założyciel stacji radiowych i telewizyjnych we Włoszech, a także mediów m.in. w Polsce, gdzie na początku lat 90. kupił „Życie Warszawy” i stworzył sieć TV Polonia 1; miał 76 lat.

19.05 - Jurij Grigorowicz - rosyjski baletmistrz i choreograf baletu, dyrektor artystyczny Teatru Bolszoj w latach 1964-1995; miał 98 lat.

20.05 - George Wendt - amerykański aktor znany z produkcji „Columbo”, „Fletch” i „Zdrówko!”; miał 76 lat.

21.05 - Gerry Connolly - amerykański polityk, prominentny kongresmen Partii Demokratycznej, były przewodniczący Zgromadzenia Parlamentarnego NATO; miał 75 lat.

23.05 - Sebastiao Salgado - brazylijski fotograf i obrońca środowiska, znany jako twórca zdjęć przedstawiających Amazonię i ubogie społeczności na całym świecie; miał 81 lat.

23.05 - Mohammed Lakhdar-Hamina - algierski reżyser i scenarzysta filmowy, twórca „Kroniki lat pożogi” z 1975 roku: jedynego afrykańskiego filmem nagrodzonego Złotą Palmą na festiwalu filmowym w Cannes; miał 91 lat.

29.05 - Bernard Kerik - były szef nowojorskiej policji okrzyknięty bohaterem za zasługi podczas akcji ratunkowej po zamachach na World Trade Center, później nominowany na ministra i skazany za oszustwa podatkowe; miał 69 lat.

30.05 - Loretta Swit - amerykańska aktorka polskiego pochodzenia, znana przede wszystkim z roli major Margaret Houlihan w serialu komediowym "M*A*S*H"; miała 87 lat.

CZERWIEC 2025 ROKU

01.06 - Jonathan Joss - amerykański aktor i muzyk, znany z ról w filmach „Prawdziwe męstwo” i „Siedmiu wspaniałych”; miał 59 lat.

09.06 - Frederick Forsyth - brytyjski pisarz powieści sensacyjnych i thrillerów, autor m.in. "Dnia Szakala", "Akt Odessy" i "Psów wojny"; miał 86 lat.

10.06 - Bujar Bukoshi - jugosłowiański urolog, chirurg, a później polityk, były wieloletni przywódca samozwańczego rządu Kosowa na uchodźstwie; miał 78 lat.

11.06 - Brian Wilson - amerykański muzyk, współzałożyciel i lider jednego z pierwszych zespołów rockowych The Beach Boys; miał 82 lata.

14.06 - Leonard Lauder - amerykański biznesmen, miliarder, odpowiedzialny za globalny sukces marki kosmetycznej Estee Lauder; miał 92 lata.

17.06 - Alfred Brendel - austriacki muzyk, uznawany za jednego z najwybitniejszych współczesnych pianistów; miał 94 lata.

26.06 - Lalo Schifrin - argentyńsko-amerykański kompozytor, twórca muzycznego motywu przewodniego do serialu i filmów z serii „Mission: Impossible”; miał 93 lata.

LIPIEC 2025 ROKU

03.07 - Michael Madsen - amerykański aktor znany z ról w filmach Quentina Tarantino, takich jak „Wściekłe psy”, „Kill Bill” i „Nienawistna ósemka”; miał 67 lat.

04.07 - Mark Snow - amerykański kompozytor, autor muzyki do filmów i seriali, największą sławę przyniósł mu muzyczny motyw przewodni do serialu „Z Archiwum X”;miał 78 lat.

13.07 - Muhammadu Buhari - były dwukrotny prezydent Nigerii, najpierw po zamachu stanu jako wojskowy przywódca państwa, a później demokratycznie wybrany prezydent; miał 82 lata.

14.07 - Joan Anderson - australijska modelka, która przyczyniła się do wypromowania hula-hoop na świecie; miała 101 lat.

17.07 - Felix Baumgartner - austriacki spadochroniarz i mistrz skoków ekstremalnych, w 2012 r. wsławił się skokiem spadochronowym ze stratosfery; miał 56 lat.

17.07 - Jake Larson - amerykański weteran II wojny światowej i gwiazda TikToka; miał 102 lata.

19.07 - Andre Vingt-Trois - francuski kardynał, emerytowany arcybiskup Paryża, uważany za jedną z najbardziej wpływowych postaci francuskiego episkopatu; miał 82 lata.

21.07 - Dan Ziskie - amerykański aktor znany z wielu produkcji telewizyjnych, w tym serialu „House of Cards”; miał 80 lat.

22.07 - Ozzy Osbourne - brytyjski piosenkarz i autor tekstów, założyciel zespołu Black Sabbath; miał 76 lat.

22.07 - Chuck Mangione - amerykański trębacz i kompozytor, autor przeboju „Feels So Good”, jego płyta „Children of Sanchez” przeszła do historii jazzu; miał 84 lata.

24.07 - Hulk Hogan - amerykański aktor, showman, muzyk, najbardziej rozpoznawalny wrestler świata; miał 71 lat.

SIERPIEŃ 2025 ROKU

03.08 - Stella Rimington - funkcjonariuszka brytyjskich służb specjalnych, pierwsza kobieta na stanowisku dyrektora generalnego służb bezpieczeństwa MI5; miała 90 lat.

05.08 - Ion Iliescu - rumuński polityk, działacz komunistyczny, pierwszy prezydent Rumunii po rewolucji 1989 roku w latach 1990-1996 oraz w latach 2000-2004; miał 95 lat.

07.08 - Myint Swe - polityk i wojskowy, pełniący obowiązki prezydenta Mjanmy (Birmy) po wojskowym zamachu stanu w 2021 r.; miał 74 lata.

07.08 - Jim Lovell - amerykański astronauta, dowódca słynnej misji księżycowej Apollo 13, która omal nie zakończyła się katastrofą w 1970 r.; miał 97 lat.

08.08 - William Webster - amerykański prawnik, były szef Federalnego Biura Śledczego (FBI) i Centralnej Agencji Wywiadowczej (CIA), jako jedyny stał na czele obu tych służb; miał 101 lat.

11.08 - Miguel Uribe - kolumbijski senator, potencjalny kandydat na prezydenta Kolumbii; miał 39 lat.

17.08 - Terence Stamp - brytyjski aktor, najbardziej znany z roli generała Zoda w filmach z serii Superman; miał 87 lat.

17.08 - Joe Caroff - amerykański grafik, znany jako autor logo do serii filmów o Jamesie Bondzie i plakatu do „West Side Story”; miał 103 lata.

29.08 - Rodion Szczedrin - rosyjski kompozytor i pianista, tworzył opery i balety inspirowane literaturą i folklorem rosyjskim, jeden z najbardziej znanych w ZSRR i Rosji kompozytorów współczesnych; miał 92 lata.

WRZESIEŃ 2025 ROKU

01.09 - Graham Greene - kanadyjski aktor wywodzący się z indiańskiego plemienia Oneida; znany z rolu Kopiącego Ptaka w westernie „Tańczący z wilkami”, za którą otrzymał nominację do Oscara; miał 73 lata.

02.09 - Patrick Hemingway - amerykański pisarz, przyrodnik i podróżnik, syn noblisty Ernesta Hemingwaya; miał 97 lat.

04.09 - Giorgio Armani - włoski projektant mody, światowej sławy kreator mody, nazywany królem włoskiej mody, współzałożyciel przedsiębiorstwa Giorgio Armani; miał 91 lat.

04.09 - Katarzyna - księżna Kentu, żona kuzyna królowej Wielkiej Brytanii Elżbiety II, pierwsza członkini brytyjskiej rodziny królewskiej, która przyjęła katolicyzm; miała 92 lata.

10.09 - Charlie Kirk - amerykański prawicowy aktywista polityczny, osobowość medialna, sympatyk prezydenta USA Donalda Trumpa i współzałożyciel konserwatywnej organizacji Turning Point USA; miał 31 lat.

16.09 - Robert Redford - amerykański aktor i reżyser, legenda Hollywood, zdobywca dwóch Oscarów, zapamiętany dzięki rolom w filmach takich jak „Wszyscy ludzie prezydenta”, „Żądło” i „Trzy dni Kondora”; miał 89 lat.

23.09 - Claudia Cardinale - włoska aktorka filmowa i piosenkarka, gwiazda światowego kina, zagrała w najsłynniejszych filmach wybitnych włoskich reżyserów: Luchino Viscontiego, Federico Felliniego i Sergio Leone; miała 87 lat.

PAŹDZIERNIK 2025 ROKU

01.10 - Jane Goodall - brytyjska prymatolożka znana z przełomowych badań nad szympansami; miała 91 lat.

03.10 - Patricia Routledge - brytyjska aktorka, najlepiej znana z roli snobistycznej Hiacynty Bukiet w serialu „Co ludzie powiedzą”; miała 96 lat.

11.10 - Diane Keaton - amerykańska aktorka znana z wielu znanych i nagradzanych produkcji, wystąpiła m.in. w „Ojcu chrzestnym” i w wielu filmach Woody'ego Allena, za rolę w „Annie Hall” zdobyła Oscara; miała 79 lat.

15.10 - Raila Odinga - kenijski polityk, lider Pomarańczowego Ruchu Demokratycznego, były premier Kenii w latach 2008-2013; miał 80 lat.

15.10 - Natalia Lebiediewa - rosyjska profesorka zajmująca się historią II wojny światowej oraz historią stosunków polsko-rosyjskich i litewsko-rosyjskich, badaczka zbrodni katyńskiej i członkini Polsko-Rosyjskiej Grupy do Spraw Trudnych; miała 86 lat.

16.10 - Kanchha Szerpa - pochodzący z Nepalu ostatni żyjący uczestnik wyprawy Edmunda Hillary'ego, która zdobyła Mount Everest w 1953 r.; miał 92 lata.

16.10 - Ace Frehley - amerykański wokalista i muzyk, główny gitarzysta zespołu rockowego Kiss, uważany za jednego z najwybitniejszych gitarzystów metalowych wszech czasów; miał 74 lata.

17.10 - Mamma Erasmus (Sofia Corradi) - włoska wykładowczyni pedagogiki, pomysłodawczyni wymiany studentów między europejskimi uniwersytetami, nazwanego jej nazwiskiem; miała 91 lat.

18.10 - Chen Ning Yang - chiński fizyk i laureat Nagrody Nobla z 1957 r. wraz z Tsung-Dao Lee za teorię zakładającą, że oddziaływania słabe pomiędzy cząstkami elementarnymi nie zachowują symetrii parzystości; miał 103 lata.

21.10 - Francisco Pinto Balsemao - portugalski polityk i przedsiębiorca, były premier Portugalii w latach 1981-1983; miał 88 lat.

21.10 - Michael Smuss - izraelski artysta, członek ruchu oporu w trakcie II wojny światowej, ostatni żyjący powstaniec getta warszawskiego, więzień niemieckich obozów koncentracyjnych; miał 99 lat.

23.10 - June Lockhart - amerykańska aktorka filmowa i telewizyjna, jedna z ostatnich gwiazd złotej ery Hollywood, znana m.in. z serialów „Lassie” i „Zagubieni w kosmosie”; miała 100 lat.

24.10 - Sirikit Kitiyakara - królowa Tajlandii, żona uwielbianego przez społeczeństwo króla Ramy IX, matka króla Ramy X; miała 93 lata.

25.10 - Bjoern Andresen - szwedzki aktor, pianista i kompozytor, znany z roli Tadzia w filmie „Śmierć w Wenecji” Luchino Viscontiego; miał 70 lat.

26.10 - Jack DeJohnette - amerykański perkusista jazzowy, współpracował m.in. z Milesem Davisem, współtworzył kwartet Charlesa Lloyda i Standards Trio, w którym występował z Keithem Jarrettem i Garym Peacockiem; miał 83 lata.

27.10 - Prunella Scales - brytyjska aktorka, znana z roli Sybil Fawlty w serialu „Hotel Zacisze”; miała 93 lata.(PAP)