Festiwal Polskich Filmów Fabularnych w Gdyni. Poznaliśmy zwycięzców

„Ministranci” to opowieść o nastoletnich ministrantach, których - oprócz wiary - łączy przyjaźń i rap. Pomagając w kościele, chłopcy obserwują, jak katolickie ideały moralne zderzają się z brutalną rzeczywistością. Kiedy dowiadują się, że pieniądze ze zbiórki dla ubogich zostały przeznaczone na inne cele, są rozczarowani postawą duchownych. Postanawiają włamać się do parafialnego sejfu i przekazać umieszczoną w nim gotówkę osobom potrzebującym. Tylko jak ustalić, kto naprawdę zasługuje na pomoc? Ministranci montują w konfesjonale ukrytą kamerę, podsłuchują spowiadających się sąsiadów i na tej podstawie podejmują decyzje o udzieleniu wsparcia. Wkrótce odkrywają, że uczynki wiernych niekoniecznie pokrywają się z tym, co opowiadają księdzu.

Obraz Piotra Domalewskiego - oprócz Złotych Lwów - zdobył również nagrody publiczności, za scenariusz i montaż (Agnieszka Glińska). – W scenariuszu czegoś takiego bym nie wymyślił, bo to by była chyba fantastyka. Jestem ogromnie wdzięczny i zbudowany. Dziękuję wszystkim ludziom, którzy przyczynili się do powstania tego filmu i w niego wierzyli. A jest tych osób bardzo wiele. Dziękuję, oczywiście, naszym chłopakom, którzy podbili serca festiwalu i całej naszej ekipy. Dziękuję aktorom, którzy chłopakom towarzyszyli w podbijaniu planu ze swoją cierpliwością, wyrozumiałością, talentem i wsparciem. Dziękuję też producentom – podkreślił reżyser.

Cztery statuetki - za główną rolę męską (Idan Weiss), zdjęcia (Tomasz Naumiuk), charakteryzację (Gabriela Polakova) i Srebrne Lwy - przypadły również twórcom „Franza Kafki” Agnieszki Holland. Obraz jest polskim kandydatem do Oscara w kategorii najlepszy pełnometrażowy film międzynarodowy. Odbierając nagrodę, reżyserka nawiązała do kryzysu migracyjnego w Europie i zaapelowała do filmowców, by robili mocne filmy. - To, co wyraził o XX wieku Franz Kafka – zdehumanizowanie, wyobcowanie, pogarda dla innego, obcego, wyalienowanie, prawo, które nie ma nic wspólnego ze sprawiedliwością, jest arbitralne i chce zmiażdżyć jednostkę – to wszystko aktualizuje się w XXI wieku. Pytanie, czy nasza wyobraźnia, nasza odwaga – mówię tu o twórcach, mówię o artystach – nie jest jedynym ratunkiem dla takiego świata? Czy nie powinniśmy być odważniejsi w próbie złapania tego, co najgroźniejsze i najważniejsze? Nie tylko w tematach, które podejmujemy, ale również w sposobie opowiadania? - zapytała retorycznie.

Trzema nagrodami - za reżyserię, drugoplanową rolę kobiecą (Karolina Rzepa) i Złoty Pazur im. Andrzeja Żuławskiego - doceniono „Nie ma duchów w mieszkaniu na Dobrej” Emi Buchwald - historię czworga rodzeństwa u progu dorosłości. – Jeżeli to jest nagroda za odważne spojrzenie, to ma sens, bo chciałabym robić takie filmy. I mam nadzieję, że będę miała szansę robić takie filmy w Polsce, bo brakuje mi tutaj takiego kina. Chciałabym podziękować Studiu Munka, Jurkowi Kapuścińskiemu i Kasi Malinowskiej, że takie kino wspierają i poświęcają swoje artystyczne życie, byśmy mogli robić takie debiuty – stwierdziła Buchwald.

Najlepszą aktorką pierwszoplanową została Matylda Giegżno („Światłoczuła”), a najlepszym aktorem drugoplanowym - Andrzej Konopka („LARP. Miłość, trolle i inne questy”). Jurorzy wyróżnili także Filipa Wiłkomirskiego za profesjonalny debiut aktorski w „Bracie”.

Statuetka za scenografię do „Chopina, Chopina!” trafiła do Katarzyny Sobańskiej i Marcela Sławińskiego, a za kostiumy do tego filmu - do Magdaleny Biedrzyckiej i Justyny Stolarz.

Teresa Bagińska, Michał Bagiński i Miłosz Jaroszek („Wielka Warszawska”) zwyciężyli w kategorii najlepszy dźwięk. Natomiast Piotra Szulca nagrodzono za muzykę do „Trzech miłości”.

Jurorami konkursu głównego byli reżyser Magnus von Horn (przewodniczący), kompozytor Bartosz Chajdecki, scenografka Magdalena Dipont, operator, reżyser, artysta wizualny Łukasz Gutt, producentka filmowa Magdalena Kamińska, scenarzysta Łukasz M. Maciejewski oraz aktorka Grażyna Szapołowska.

Platynowe Lwy za całokształt twórczości odebrała Ewa Braun, która stworzyła scenografię do m.in. do filmów „Europa, Europa” Agnieszki Holland, „C.K. Dezerterzy” Janusza Majewskiego i „Cudowne dziecko” Waldemara Dzikiego, a także kostiumy do „Przejścia podziemnego” Krzysztofa Kieślowskiego, „Zaklętych rewirów” Janusza Majewskiego i „Szpitala Przemienienia” Edwarda Żebrowskiego. W 1993 r. wraz z Allanem Starskim została laureatką Oscara za scenografię do „Listy Schindlera” Stevena Spielberga.

Braun zapewniła, że przyjmuje tę nagrodę z ogromnym zaszczytem i wzruszeniem. – Wydaje mi się, że to jest uznanie dla pracy ludzi, którzy są kamerą, czasami na drugim planie, ale którzy wnoszą jakąś część do ostatecznego kształtu filmu. Na swojej drodze zawodowej spotkałam wspaniałe osoby, nie tylko reżyserów, nie tylko twórców obrazu filmowego, ale także mistrzów scenografii. Chcę też zaznaczyć, że czuję się wyjątkowo uhonorowana, że właśnie na tej jubileuszowej gali ta nagroda jest mi wręczona – powiedziała.

Tego wieczoru w gdyńskim Teatrze Muzycznym poznaliśmy również zwycięzców konkursu perspektywy. Szafirowe Lwy dla najlepszego obrazu otrzymali twórcy „Glorious Summer” Heleny Ganjalyan i Bartosza Szpaka. Nagroda za wyjątkowy wkład artystyczny w powstanie filmu przypadła Kubie Grabowskiemu, którego można oglądać w „Północ Południe”.

W jury konkursu perspektywy zasiedli montażystka Milenia Fiedler (przewodnicząca jury), producent Mariusz Włodarski oraz reżyserka Olga Chajdas.

Jury w składzie reżyser Borys Lankosz, aktorka Sonia Bohosiewicz i reżyserka Mara Tamkovich doceniło nagrodą za debiut reżyserski lub drugi film „Północ Południe” Sebastiana Pańczyka.

Najlepszym filmem krótkometrażowym okazał się „Slap!!” Mikołaja Piszczana - rzecz o mężczyźnia uczestniczącym w zawodach slap fightingowych. Jurorami tego konkursu byli reżyserka, producentka i montażystka Kasia Adamik (przewodnicząca jury), aktor Mirosław Baka i reżyserka, scenarzystka Monika Majorek.

W trakcie gali upamiętniono twórców zmarłych w ostatnim roku, wśród nich Marcela Łozińskiego, Ewę Dałkowską, Stanisława Tyma, Stanisława Brudnego, Jadwigę Barańską i Janusza Olejniczaka.

Ministra kultury i dziedzictwa narodowego Marta Cienkowska wspomniała zmarłego wiosną tego roku wieloletniego dyrektora gdyńskiego festiwalu Leszka Kopcia. – To 50 lat polskiego kina, 50 lat emocji, 50 lat wzruszeń. To także pokazuje, że polskie kino nie tylko potrafi opowiadać historie, ale ten festiwal tak naprawdę ją tworzy. W tym roku jestem wzruszona i bardzo odczuwam brak jednej osoby, która w ten festiwal mnie wprowadzała. Jest to Leszek Kopeć. Bardzo mu dziękuję – podkreśliła.

50. Festiwal Polskich Filmów Fabularnych w Gdyni trwał od 22 do 27 września.

PAP/red.