Pieniędzy nie ma i nie będzie. Koniec życia radioteleskopu

Apel naukowców do Ministerstwa Nauki i Szkolnictwa Wyższego w sprawie radioteleskopu RT-4, który znajduje się w Obserwatorium Astronomicznym Uniwersytetu Mikołaja Kopernika w Piwnicach. RT4, który w konkursie na dofinansowanie otrzymał bardzo dobrą recenzję i najwyższą ocenę A nie uzyskał od resortu pieniędzy na dalszą działalność badawczą na lata 2026-2028.

Radioteleskop RT-4 jest najważniejszym instrumentem badawczym Instytutu Astronomii UMK. Ma 32 metry i jest jedynym z tego rodzaju urządzeń w Europie Środkowo-Wschodniej. Jest on częścią europejskiej sieci VLBI. "Radiowa interferometria wielkobazowa (VLBI) to jedna z najbardziej zaawansowanych technik obserwacji astronomicznych pozwalająca na tworzenie najdokładniejszych obrazów obiektów w kosmosie" - czytamy na stronie internetowej Instytutu Astronomii.

Jak się okazuje kierownictwo MNiSW nie widzi potrzeby finansowania działalności RT-4 na kolejne trzy lata.

"Oznacza to, że od 1 stycznia przyszłego roku 32-metrowy radioteleskop RT4 UMK pod Toruniem być może wstrzyma swoją aktywność, co w praktyce by oznaczało koniec życia tego polskiego instrumentu" - czytamy we wpisie prof. Patryka Tomaszewskiego, rzecznika prasowego UMK. Brak 1,8 mln zł na kolejne trzy lata może oznaczać koniec realizowanych od ponad 20 lat projektów badawczych.

Krzywdzącą decyzję ministerstwa komentują politycy i naukowcy.

"Rząd sprowadził polskich astronomów na ziemię. Zamiast patrzeć w gwiazdy - wypatrują przelewu" - napisał Mateusz Morawiecki na platformie X. Były premier dodał, że "Kopernik wstrzymał Słońce i ruszył Ziemię. Tusk jedyne co wstrzymał to finansowanie".

"To się nie mieści w głowie. Kasę na jachty, kluby swingersów i inne cudawianki potrafią rozdawać. Za to inwestycji w naukę boją się jak diabeł święconej wody" - pisze Piotr Müller - europoseł PiS.

Taką informacją bardzo zdenerwował się Sławomir Mentzen.

"Wielokrotnie zwiedzałem Obserwatorium jako dziecko, przyjeżdżałem tam w ramach koła astronomicznego w liceum, a także w ramach studiów na Wydziale Fizyki i Astronomii UMK. Mam do tego radioteleskopu sentyment. Jest on dumą mojego wydziału i całego uniwersytetu" - pisze poseł.

Do sprawy odniósł się także Tomasz Rożek, który zastanawia się dlaczego Polacy nie dostają Nobla z nauk ścisłych.

PAP, astro.umk.pl, X, redM