Import energii to pięta achillesowa Europy

We wtorek w Brukseli zaprezentowano nowy raport EASAC – rady europejskich akademii nauk (ang. European Academies Science Advisory Council), która zrzesza narodowe akademie nauk państw członkowskich UE, Norwegii, Szwajcarii oraz Zjednoczonego Królestwa, umożliwiając wyrażanie wspólnego głosu europejskiego środowiska naukowego – poinformowała Polska Akademia Nauk w przesłanej informacji prasowej.

Eksperci w opracowanym dokumencie ostrzegają, że największym źródłem niepewności Europy jest jej zależność od importowanych paliw kopalnych – głównie ropy naftowej i gazu ziemnego.

"Taka zależność czyni kontynent podatnym na szantaż geopolityczny i osłabia jego odporność gospodarczą. Tylko dobrze zarządzona transformacja w kierunku zrównoważonej energii krajowej i innowacyjnych technologii opracowanych w Europie może zapewnić bezpieczną i dostatnią przyszłość. Narastające napięcia geopolityczne, w połączeniu z wysokim uzależnieniem od importowanych paliw, surowców i technologii, stanowią coraz poważniejsze zagrożenie dla bezpieczeństwa energetycznego Europy" – czytamy.

Jak podała PAN, raport przygotowało 27 naukowców z całej Europy, nominowanych przez narodowe akademie nauk swoich krajów. Jego celem jest wsparcie europejskich decydentów rzetelnymi danymi, analizami i rekomendacjami do działania.

Komentując raport pt. "Security of Sustainable Energy Supplies" (Bezpieczeństwo zrównoważonych źródeł energii), dyrektor programu energetycznego EASAC dr William Gillett podkreślił, że "nie ma bezpieczeństwa bez bezpieczeństwa energetycznego".

W raporcie wskazano m.in. na wykorzystywanie energii jako narzędzia nacisku przez reżimy autorytarne, wysokie i niestabilne ceny energii oraz konieczność zrezygnowania w Europie z zakupu rosyjskiej energii.

Ponadto, autorzy dokumentu apelują o inwestycje w efektywność energetyczną, produkcję OZE, cyberbezpieczeństwo oraz rozwój infrastruktury energetycznej.

Podkreślają również, że transformacja ta musi być oparta na zasobach lokalnych, wspierać europejski przemysł i angażować obywateli – zarówno w działania, jak i w czerpanie z nich korzyści.

Naukowcy podali też kilka kluczowych rekomendacji. Po pierwsze, według nich, zwiększenie efektywności energetycznej oraz rozwój gospodarki o obiegu zamkniętym obniżają popyt, zwiększają odporność infrastruktury i poprawiają dostępność surowców.

Według autorów raportu konieczne jest również odchodzenie od paliw kopalnych na rzecz zrównoważonych źródeł energii – w tym odnawialnego wodoru dla przemysłu – co ogranicza niebezpieczne zależności, a także zmniejsza koszty związane ze zmianą klimatu i wpływem na zdrowie.

Po trzecie, jak wskazali, zdecentralizowane systemy energetyczne wzmacniają lokalne społeczności i przedsiębiorstwa, jednocześnie zwiększając odporność na sabotaż oraz skutki zmian klimatycznych.

Ostatnia rekomendacja wskazuje, że rozszerzenie europejskiej produkcji kluczowych technologii i systemów energetyki zrównoważonej – takich jak ogniwa fotowoltaiczne, turbiny wiatrowe czy baterie – nie tylko wzmacnia bezpieczeństwo, ale również przyczynia się do tworzenia wartości w Europie i stymuluje wzrost gospodarczy.

Pełny raport jest dostępny na stronie EASAC.

red./PAP